Nền Dân chủ vỡ vụn của Mỹ.
 |
| Khai thác dầu trong đá phiến sét ở Mỹ |
Jeffrey D. Sachs. Ngày 31 tháng 5 năm 2017 15.Theo Project Syndicate
Trần H Sa lược dịch
NEW YORK - Những lời nói giận dữ thiếu suy xét của Tổng thống Mỹ Donald Trump chống lại thỏa thuận khí hậu Paris 2015 là một phần trong sản phẩm thiếu hiểu biết và tự cao tự đại của Trump . Tuy nhiên, chúng đại diện cho một cái gì đó nhiều hơn nữa. Chúng là một sự phản ánh sự mục nát sâu sắc về hệ thống chính trị của Mỹ, trong đó, theo một đánh giá gần đây, nó không còn là một “nền dân chủ thuần chũng.” Chính trị Mỹ đã trở thành trò chơi của những nhóm lợi ích một cách mạnh mẽ: cắt giảm thuế cho người giàu, bãi bỏ quy định đối với những siêu tác nhân gây ô nhiễm, chiến tranh và hiện tượng nóng lên toàn cầu đối với phần còn lại của thế giới.
Sáu trong số các nước G7 đã làm việc thêm giờ vào tuần trước để đưa Trump vào bàn thảo về biến đổi khí hậu, nhưng Trump đã phản đối. Các nhà lãnh đạo châu Âu và Nhật Bản đã làm quen với việc đối xử với Mỹ như là một đồng minh về các vấn đề then chốt. Với Trump nắm quyền, nó là một thói quen mà họ đang suy nghĩ lại.
Nhưng vấn đề đi xa hơn Trump. Những ai trong chúng ta sinh sống tại Hoa Kỳ đều mắt thấy tai nghe rằng thể chế dân chủ của Mỹ đã xấu đi rõ rệt trong vài thập kỷ qua, bắt đầu có lẽ lui về tận những năm 1960, khi người Mỹ bắt đầu mất niềm tin vào thể chế chính trị của họ. Nền chính trị Mỹ ngày càng trở nên thối rửa, hoài nghi, và tách rời khỏi dư luận xã hội. Trump chỉ là một triệu chứng, mặc dù là một triệu chứng gây sốc và nguy hiểm, trong tình trạng bất ổn chính trị sâu sắc hiện nay.
Chính sách của Trump bao gồm những ưu tiên độc ác được ủng hộ rộng rãi bởi Đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ : cắt giảm thuế đối với người giàu gây nên thiệt hại cho các chương trình giúp người nghèo và tầng lớp lao động; gia tăng chi tiêu quân sự gây nên thiệt hại cho nền ngoại giao; và cho phép tàn phá môi trường bằng cái tên “bãi bỏ quy định.”
Và, thật vậy, từ quan điểm của Trump, những điểm nổi bật của chuyến đi gần đây của ông ở nước ngoài là việc ký một thỏa thuận vũ khí 110 tỷ USD với Saudi Arabia, nhiếc móc các thành viên NATO khác về việc chi tiêu quân sự của họ được cho là không đủ, và từ chối lời thỉnh cầu của các đồng minh Mỹ tiếp tục chiến đấu với sự nóng lên toàn cầu . Đảng Cộng hòa của Quốc hội cổ vũ một cách rộng rãi các chính sách đáng sợ này.
Trong khi đó, Trump và Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát đang cố gắng vội vàng thông qua điều luật mà có thể tước đi việc chăm sóc sức khỏe của hơn 20 triệu người , nhằm cắt giảm thuế cho những người Mỹ giàu nhất . Ngân sách mới được đề xuất của Trump sẽ cắt giảm Medicaid (bảo hiểm y tế cho người nghèo), chương trình hỗ trợ Bổ sung dinh dưỡng (thực phẩm cho người nghèo), viện trợ nước ngoài (viện trợ cho người nghèo nhất trên thế giới), tài trợ cho Liên Hiệp Quốc, và chi tiêu cho khoa học và công nghệ. Trong ngắn hạn, Trump sẽ, âm thầm phá hủy các chương trình liên bang dành cho giáo dục, đào tạo, môi trường, khoa học dân sự, ngoại giao, nhà ở, dinh dưỡng, và những ưu tiên dân sự cấp bách khác.
Đây không phải là ưu tiên được chia xẻ bởi hầu hết người Mỹ - thậm chí họ không gắn bó với nó. Đa số muốn đánh thuế người giàu, duy trì bảo hiểm sức khỏe, ngừng các cuộc chiến tranh của Mỹ, và chống lại việc nóng lên toàn cầu. Theo số liệu thăm dò gần đây , đa số áp đảo người Mỹ muốn ở lại trong Hiệp định khí hậu Paris , điều mà Trump cam kết sẽ ra đi. Trump và đồng bạn nối khố của ông ta đang đấu tranh chống lại dư luận, không đại diện cho nó.
Họ đang làm điều này vì một lý do, và là một lý do duy nhất : tiền. Chính xác hơn, chính sách của Trump phục vụ cho các lợi ích nhóm, nơi mà đã chi trả các hóa đơn trong vận động bầu cử và chi phí điều hành chính phủ Hoa Kỳ trên thực tế. Những gì của Trump là đỉnh cao trong quá trình lâu dài, mà theo đó các cuộc vận động hành lang mạnh mẽ của các nhóm lợi ích đã đầu tư theo cách của họ, để lên nắm quyền. Hôm nay, các công ty như Exxon Mobil, Koch Industries, Continental Energy, và các công ty siêu gây ô nhiễm khác không còn cần phải vận động hành lang nửa ; Trump đã đưa cho họ những vị trí then chốt ở Bộ Ngoại giao, Cơ quan Bảo vệ Môi trường và Bộ Năng lượng. Họ cũng là những thành viên quốc hội nắm giữ các vị trí cao cấp.
Phần lớn số tiền của các nhóm lợi ích đều có thể được phát hiện; phần còn lại chảy theo kiểu nặc danh, như dòng “tiền đen” tránh được sự giám sát của công chúng. Chính Thẩm phán Tòa án Tối cao, người mà đã thường xuyên uống rượu và ăn tối với các nhà tài trợ của nhóm lợi ích đã bật đèn xanh để giữ kín cho những thối nát này chảy bí mật trong phán quyết khét tiếng của nhóm Citizens United.( là một tổ chức phi lợi nhuận, bảo thủ tại Hoa Kỳ)
Như nhà báo điều tra Jane Mayer đã ghi nhận , nguồn lớn nhất của tiền đen là cặp đôi anh em David và Charles Koch, những người thừa hưởng Koch Industries gây ô nhiễm nặng nề từ người cha của mình, một con người mà lịch sử kinh doanh bao gồm việc xây dựng một nhà máy lọc dầu to lớn cho chế độ phát xít Đức. Anh em nhà Koch, với tài sản ròng kết hợp chừng 100 tỷ $, đã chi tiêu một cách tự do trong nhiều thập kỷ để nắm được hệ thống chính trị Mỹ, cũng như huy động thêm các nhóm lợi ích khác của cánh hữu.
Khi nói đến chính sách thuế và thay đổi khí hậu , Đảng Cộng hòa là gần như hoàn toàn trong tay của anh em nhà Koch và đồng bạn nối khố ngành công nghiệp dầu lửa của họ. Mục đích vô đạo đức của họ thật đơn giản : cắt giảm thuế doanh nghiệp và bãi bỏ quy định về dầu và khí đốt, bất kể hậu quả đối với hành tinh. Để đạt được những mục tiêu này, họ đã chuẩn bị để cố gắng loại bỏ hàng triệu người nghèo ra khỏi bảo hiểm y tế, và thậm chí đáng kinh ngạc hơn, đưa toàn bộ hành tinh đến nguy cơ thảm khốc do sự nóng lên toàn cầu. Cái ác của họ là đáng sợ, nhưng nó là có thật. Và Trump là ông quản gia của họ.
Trước chuyến đi nước ngoài gần đây của Trump, 22 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã gửi cho ông ta một lá thư kêu gọi Mỹ rút khỏi hiệp ước khí hậu Paris. Hầu như tất cả đều nhận được quỹ tài trợ đáng kể trong chiến dịch tranh cử từ các ngành công nghiệp dầu khí. Hầu hết trong số họ có thể phụ thuộc trực tiếp vào anh em nhà Koch và các tổ chức vận động hành lang mà họ bí mật tài trợ cho. Như Trung tâm Responsive Politics, một nhóm công ích, đã cho thấy, chi tiêu của các công ty dầu khí cho các ứng cử viên liên bang trong cuộc bầu cử năm 2016 đạt tổng số 103 triệu $ , với 88% dành cho đảng Cộng hòa. Điều này tất nhiên chỉ bao gồm các quỹ có thể được theo dõi đối với các nhà tài trợ cụ thể.
Phần còn lại của thế giới cần phải nhanh chóng hiểu, vì cái gì mà nước Mỹ đã trở thành như ngày nay. Đằng sau các cấu trúc chính thức của một nền dân chủ linh hoạt một thời là một hệ thống chính trị được điều hành bởi các nhóm lợi ích với mục đích bất cần đạo lý như cắt giảm thuế đánh vào người giàu, bán vũ khí, và gây ô nhiễm mà không bị trừng phạt. Trong Trump, họ đã tìm thấy một thủ lĩnh không biết xấu hổ và một nhân cách Ti Vi, người mà sẽ làm theo mệnh lệnh của họ.
Bây giờ là công việc của phần còn lại của thế giới, hãy nói không với tính tham lam của các tập đoàn liều lĩnh của Mỹ, và chính bản thân người Mỹ phải lấy lại thể chế dân chủ của họ bằng cách đẩy đồng tiền đen và ác ý của các nhóm lợi ích ra khỏi nền dân chủ của họ. Trước đa số không lớn lắm (52-48) của Cộng hòa ở Thượng viện, các đảng viên Dân chủ chỉ cần ba đảng viên Cộng hòa trung thực là sẽ ở vào vị trí ngăn chặn hầu hết hoặc tất cả các chương trình nghị sự của Trump-Koch. Tình hình do đó được cứu vãn, mặc dù nó vẫn còn rất nguy hiểm. Mỹ - và thế giới - xứng đáng được tốt hơn nhiều.
