Bạn bè như thế này.
Những căng thẳng trong tuần này không đề cập đến, Trung Quốc và Hoa Kỳ vẫn cần lẫn nhau nhiều hơn là họ thừa nhận.
[caption id="attachment_3344" align="alignleft" width="300"]
MARK RALSTON/AFP/GettyImages
[/caption]BY DAN Blumenthal, Lara Crouch | 04 THÁNG NĂM năm 2012.
Theo Foreign Policy
BHM Lược dịch.
Mọi người đều biết rằng Trung Quốc đang trổi dậy, rằng Hoa Kỳ đang suy giảm, và rằng hai nước phụ thuộc vào nhau hơn bao giờ hết để giải quyết các vấn đề toàn cầu. Như nó có kể từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, điều này đã tiếp thu sự suy xét đúng đắn trong việc tham gia hình thành nên mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc, bao gồm tại các diễn đàn song phương như Đối thoại Chiến lược và Kinh tế (S& ED) trong tuần này. Nhưng cái gì xảy ra nếu sự suy xét đúng đắn này là sai?
S & ED, mặc dù bị lu mờ bởi bộ phim truyền hình về số phận của nhà hoạt động Chen Guangcheng, nó cũng đã giải quyết các vấn đề quan trọng khác như Bắc Triều Tiên, Syria, và căng thẳng kinh tế song phương. Nhưng ngay cả khi không có trường hợp Chen, Washington và Bắc Kinh đang tiếp cận nhau với nhiều lo âu hơn những ngày bình thường này do quan ngại của mỗi nước về các ý đồ chiến lược của nhau. Đối với Hoa Kỳ, sự sợ hãi đang phát triển là nó sẽ bị "lu mờ" -- một ngày nào đó Trung Quốc sẽ thống trị Á Châu. Đối với Trung Quốc, sự sợ hãi thường trực là phản ứng thái quá của Mỹ về sự trổi dậy của nó. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc, với một số biện minh, xem "trục" đối với châu Á của chính quyền Obama là một động thái ngăn chặn thế lực ngày càng tăng của Trung Quốc và cố hạ thấp nó xuống.
Nhưng Hoa Kỳ và Trung Quốc đang lo lắng về những điều sai trái. Sự sụp đổ của bí thư đảng Trùng Khánh nổi tiếng, Bạc Hy Lai, đã để lộ ra những đấu tranh chính trị có nhiều rủi ro ở Bắc Kinh trong một thời kỳ kế thừa chính trị. Và mặc dù chúng ta không biết động cơ của Chen đối với việc lập kế hoạch trốn thoát trong thời điểm vốn đã dể lung lay này , một kết quả tiêu cực của bộ phim này có thể dẫn đến những sự cố hơn nữa liên quan đến các nhà hoạt động, những người có thể cảm nhận các vết nứt trong hệ thống. Những thay đổi bất ngờ này và ý nghĩa lâu dài của chúng sẽ là nguyên nhân làm cho Washington lo ngại hơn về tính không ổn định và không thể đoán trước, nhưng có thể vẫn còn độc đoán, ở Trung Quốc. Tại Hoa Kỳ, một sự mệt mỏi trên toàn quốc đối với sự lãnh đạo toàn cầu được thể hiện cụ thể nhất trong một miễn cưỡng tài trợ đầy đủ cho chiến lược lớn của nó, mặc dù điều này sẽ cắt xén các mục tiêu chính trị đã nêu mà qua đó cung cấp các điều kiện cho hòa bình của các đại cường ở châu Á. Bắc Kinh nên lo lắng hơn bởi một nước Mỹ không thể hoặc sẽ không thực hiện nghĩa vụ toàn cầu của nó.
Các quan chức ở Bắc Kinh thường cố gắng trấn an các đối tác của họ tại Washington rằng Trung Quốc "không muốn là số 1" trên sân khấu thế giới. Mỹ quan sát sự quyết đoán của Trung Quốc ở châu Á và chào đón sự bảo đảm này với thái độ hoài nghi. Đổi lại, Washington tán tỉnh Bắc Kinh về trách nhiệm toàn cầu nhiều hơn. Trung Quốc xem điều này như là một cái bẫy -- một cách để nước Mỹ ràng buộc Trung Quốc vào trong bất kỳ nhóm tình thế khó khăn nào của quốc tế.
Nhưng, trên thực tế, không bên nào là hoàn toàn không trung thực. Không chỉ Trung Quốc tránh xa những gánh nặng của "số 1", mà các sự kiện của những tháng gần đây chứng minh lý do tại sao hiện nay nó không ở vị trí như là một nhà lãnh đạo toàn cầu. Trong khi đó, Hoa Kỳ thật sự tìm cách tăng cường hợp tác với các quốc gia đối tác mà qua đó có thể dẫn đến việc chia sẻ gánh nặng siêu cường trong tương lai. Có một niềm hy vọng thực sự trước đây rằng Trung Quốc có thể đóng vai trò đó bằng cách áp dụng áp lực thực sự đối với Bắc Triều Tiên về chương trình hạt nhân của nó hoặc trong chính sách chung trên toàn cầu. Tuy nhiên, về những vấn đề này, Trung Quốc phần lớn tỏ ý không sẵn sàng đóng một vai trò xây dựng.
Hoa Kỳ phải điều chỉnh để đối phó với một Trung Quốc đang thay đổi. Mặc dù nó được duy trì một một vẻ ngoài hài hòa nội bộ, Đảng Cộng sản Trung quốc đã hoảng sợ. Vụ bê bối của Bo tiết lộ tính chất giống như mafia của chính trị Trung Quốc. Số phận của Chen và những người ủng hộ ông là không chắc chắn, ngay cả sau khi thỏa thuận được công bố vào thứ Sáu ngày 4 tháng 5, nhưng trường hợp của họ giải thích việc xác định các cá nhân có đầu óc cải cách đưa ra ánh sáng quốc tế về vi phạm nhân quyền của Trung Quốc và cung cấp niềm tin đối với thực tế mà ở đó quan điểm của chính phủ không phải là quan điểm duy nhất.
Phát triển vết nứt nội bộ sẽ làm cho một Trung Quốc với quyền lực khó dự đoán hơn và dể cáu giận mà vẫn còn độc tài. Tuy nhiên, một Trung Quốc yếu kém là không có gì để ăn mừng, đặc biệt là kể từ khi đất nước không ban hành bất kỳ cải cách dân chủ nào sẽ tạo nên hậu quả nhiều nguy hiểm hơn tiềm tàng từ một cuộc khủng hoảng chính trị. Không có tổ chức nào khác của Trung Quốc so với quân đội có thể giữ đất nước nhất trí với nhau nếu lãnh đạo thất bại. Một Trung Quốc mạnh mẽ, độc tài đã chứng minh ít quan tâm trong việc giữ gìn trật tự, tự do cho quốc tế. Tuy nhiên, một quyền lực độc tài dể vỡ, thậm chí có thể ít có khả năng để làm như vậy. Thật vậy, một Trung Quốc bị bao vây bởi xung đột, với một vai trò ngày càng tăng cho quân đội, cũng có thể đả kích chống lại các nước láng giềng mạnh mẻ hơn. Sai lầm của Washington là đang giả định rằng Trung Quốc biết hôm nay tất sẽ biết ngày mai.
Lo lắng chính của Trung Quốc là rằng Hoa Kỳ quá mạnh và quá khó khăn. Một bài xã luận vào tuần trước trong Global Times tóm tắt quan điểm của Trung Quốc. Các tác giả trích dẫn việc triển khai quân sự của Mỹ cả bên trong và bên ngoài chuỗi đảo đầu tiên là bằng chứng rằng nước Mỹ lại thất hứa trên "cam kết" của nó là không kềm chế Trung Quốc, và kêu gọi Washington tìm một "điểm cân bằng mới" cho mối quan hệ chứ không phải là "[đang] hy vọng mở rộng con đường cũ bắt nạt các nước yếu hơn". Tuy nhiên, một nước Mỹ suy yếu, Trung Quốc sẽ không có được lợi ích. "Bá quyền Lành tính" của Mỹ đã cung cấp các điều kiện ổn định cho phép Trung Quốc phát triển thịnh vượng. Bắc Kinh từ lâu đã thích thú một chuyến đi tự do ra khỏi những quy định an ninh của Washington. Nếu chuyến đi đó biến mất, Trung Quốc sẽ gặp rắc rối thậm chí sâu sắc hơn.
Trung Quốc cần phải suy nghĩ cẩn thận về những gì thế giới sẽ như thế nào nếu Hoa Kỳ không như là một sức mạnh tuyệt vời. Nếu không có quốc gia nào cung cấp hàng hóa công cộng cần thiết cho hòa bình đại cường , chẳng hạn như truy cập cởi mở chung trên toàn cầu, ngăn chặn kẻ thù, và những nỗ lực để ngăn chặn sự gia tăng của vũ khí hủy diệt hàng loạt ? Trung Quốc có thể tiếp tục phát triển thịnh vượng trong một thế giới với các tuyến đường biển không được bảo vệ hoặc với một số lượng ngày càng tăng của các quốc gia hạt nhân hay thay đổi ?
Khi Trung Quốc phát triển khó dự đoán hơn và Hoa Kỳ thiếu sẵn sàng gánh vác trách nhiệm của mình, mô hình quen thuộc của quan hệ song phương phải thay đổi. Bước đầu tiên là cả hai quốc gia nhận ra các điểm yếu đó trong mổi nước, hoặc sẽ không có lợi cho mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc hoặc trật tự quốc tế. Mỹ phải được chuẩn bị cho một Trung Quốc kém ổn định hơn. Trong khi tiếp tục kiểm tra các hoạt động gây bất ổn ở Trung Quốc, mục tiêu quan trọng đối với Washington là nhấn mạnh khó khăn hơn cho sự ổn định mà qua đó chỉ có thể đi kèm với cải cách dân chủ. Trung Quốc nên chấm dứt phá hoại những nỗ lực của Mỹ bảo vệ sự ổn định khu vực và toàn cầu, và để thay cho việc khuyến khích Hoa Kỳ duy trì cam kết của mình. Và cả hai bên cần phải chuẩn bị cho khả năng rằng do thời gian hội nghị thượng đỉnh lớn tiếp theo chảy cuồn cuộn chung quanh, Trung Quốc có thể suy giảm và Mỹ có thể vẫn còn tăng lên.
_Dan Blumenthal là giám đốc nghiên cứu châu Á tại Viện Doanh nghiệp Mỹ.
_Lara Crouch là trợ lý nghiên cứu cho chương trình nghiên cứu châu Á tại Viện Doanh nghiệp Mỹ.
BHM Lược dịch. © 2012 BOHEMIENVN
Trang Chủ
[caption id="attachment_3344" align="alignleft" width="300"]
MARK RALSTON/AFP/GettyImages[/caption]BY DAN Blumenthal, Lara Crouch | 04 THÁNG NĂM năm 2012.
Theo Foreign Policy
BHM Lược dịch.
Mọi người đều biết rằng Trung Quốc đang trổi dậy, rằng Hoa Kỳ đang suy giảm, và rằng hai nước phụ thuộc vào nhau hơn bao giờ hết để giải quyết các vấn đề toàn cầu. Như nó có kể từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, điều này đã tiếp thu sự suy xét đúng đắn trong việc tham gia hình thành nên mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc, bao gồm tại các diễn đàn song phương như Đối thoại Chiến lược và Kinh tế (S& ED) trong tuần này. Nhưng cái gì xảy ra nếu sự suy xét đúng đắn này là sai?
S & ED, mặc dù bị lu mờ bởi bộ phim truyền hình về số phận của nhà hoạt động Chen Guangcheng, nó cũng đã giải quyết các vấn đề quan trọng khác như Bắc Triều Tiên, Syria, và căng thẳng kinh tế song phương. Nhưng ngay cả khi không có trường hợp Chen, Washington và Bắc Kinh đang tiếp cận nhau với nhiều lo âu hơn những ngày bình thường này do quan ngại của mỗi nước về các ý đồ chiến lược của nhau. Đối với Hoa Kỳ, sự sợ hãi đang phát triển là nó sẽ bị "lu mờ" -- một ngày nào đó Trung Quốc sẽ thống trị Á Châu. Đối với Trung Quốc, sự sợ hãi thường trực là phản ứng thái quá của Mỹ về sự trổi dậy của nó. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc, với một số biện minh, xem "trục" đối với châu Á của chính quyền Obama là một động thái ngăn chặn thế lực ngày càng tăng của Trung Quốc và cố hạ thấp nó xuống.
Nhưng Hoa Kỳ và Trung Quốc đang lo lắng về những điều sai trái. Sự sụp đổ của bí thư đảng Trùng Khánh nổi tiếng, Bạc Hy Lai, đã để lộ ra những đấu tranh chính trị có nhiều rủi ro ở Bắc Kinh trong một thời kỳ kế thừa chính trị. Và mặc dù chúng ta không biết động cơ của Chen đối với việc lập kế hoạch trốn thoát trong thời điểm vốn đã dể lung lay này , một kết quả tiêu cực của bộ phim này có thể dẫn đến những sự cố hơn nữa liên quan đến các nhà hoạt động, những người có thể cảm nhận các vết nứt trong hệ thống. Những thay đổi bất ngờ này và ý nghĩa lâu dài của chúng sẽ là nguyên nhân làm cho Washington lo ngại hơn về tính không ổn định và không thể đoán trước, nhưng có thể vẫn còn độc đoán, ở Trung Quốc. Tại Hoa Kỳ, một sự mệt mỏi trên toàn quốc đối với sự lãnh đạo toàn cầu được thể hiện cụ thể nhất trong một miễn cưỡng tài trợ đầy đủ cho chiến lược lớn của nó, mặc dù điều này sẽ cắt xén các mục tiêu chính trị đã nêu mà qua đó cung cấp các điều kiện cho hòa bình của các đại cường ở châu Á. Bắc Kinh nên lo lắng hơn bởi một nước Mỹ không thể hoặc sẽ không thực hiện nghĩa vụ toàn cầu của nó.
Các quan chức ở Bắc Kinh thường cố gắng trấn an các đối tác của họ tại Washington rằng Trung Quốc "không muốn là số 1" trên sân khấu thế giới. Mỹ quan sát sự quyết đoán của Trung Quốc ở châu Á và chào đón sự bảo đảm này với thái độ hoài nghi. Đổi lại, Washington tán tỉnh Bắc Kinh về trách nhiệm toàn cầu nhiều hơn. Trung Quốc xem điều này như là một cái bẫy -- một cách để nước Mỹ ràng buộc Trung Quốc vào trong bất kỳ nhóm tình thế khó khăn nào của quốc tế.
Nhưng, trên thực tế, không bên nào là hoàn toàn không trung thực. Không chỉ Trung Quốc tránh xa những gánh nặng của "số 1", mà các sự kiện của những tháng gần đây chứng minh lý do tại sao hiện nay nó không ở vị trí như là một nhà lãnh đạo toàn cầu. Trong khi đó, Hoa Kỳ thật sự tìm cách tăng cường hợp tác với các quốc gia đối tác mà qua đó có thể dẫn đến việc chia sẻ gánh nặng siêu cường trong tương lai. Có một niềm hy vọng thực sự trước đây rằng Trung Quốc có thể đóng vai trò đó bằng cách áp dụng áp lực thực sự đối với Bắc Triều Tiên về chương trình hạt nhân của nó hoặc trong chính sách chung trên toàn cầu. Tuy nhiên, về những vấn đề này, Trung Quốc phần lớn tỏ ý không sẵn sàng đóng một vai trò xây dựng.
Hoa Kỳ phải điều chỉnh để đối phó với một Trung Quốc đang thay đổi. Mặc dù nó được duy trì một một vẻ ngoài hài hòa nội bộ, Đảng Cộng sản Trung quốc đã hoảng sợ. Vụ bê bối của Bo tiết lộ tính chất giống như mafia của chính trị Trung Quốc. Số phận của Chen và những người ủng hộ ông là không chắc chắn, ngay cả sau khi thỏa thuận được công bố vào thứ Sáu ngày 4 tháng 5, nhưng trường hợp của họ giải thích việc xác định các cá nhân có đầu óc cải cách đưa ra ánh sáng quốc tế về vi phạm nhân quyền của Trung Quốc và cung cấp niềm tin đối với thực tế mà ở đó quan điểm của chính phủ không phải là quan điểm duy nhất.
Phát triển vết nứt nội bộ sẽ làm cho một Trung Quốc với quyền lực khó dự đoán hơn và dể cáu giận mà vẫn còn độc tài. Tuy nhiên, một Trung Quốc yếu kém là không có gì để ăn mừng, đặc biệt là kể từ khi đất nước không ban hành bất kỳ cải cách dân chủ nào sẽ tạo nên hậu quả nhiều nguy hiểm hơn tiềm tàng từ một cuộc khủng hoảng chính trị. Không có tổ chức nào khác của Trung Quốc so với quân đội có thể giữ đất nước nhất trí với nhau nếu lãnh đạo thất bại. Một Trung Quốc mạnh mẽ, độc tài đã chứng minh ít quan tâm trong việc giữ gìn trật tự, tự do cho quốc tế. Tuy nhiên, một quyền lực độc tài dể vỡ, thậm chí có thể ít có khả năng để làm như vậy. Thật vậy, một Trung Quốc bị bao vây bởi xung đột, với một vai trò ngày càng tăng cho quân đội, cũng có thể đả kích chống lại các nước láng giềng mạnh mẻ hơn. Sai lầm của Washington là đang giả định rằng Trung Quốc biết hôm nay tất sẽ biết ngày mai.
Lo lắng chính của Trung Quốc là rằng Hoa Kỳ quá mạnh và quá khó khăn. Một bài xã luận vào tuần trước trong Global Times tóm tắt quan điểm của Trung Quốc. Các tác giả trích dẫn việc triển khai quân sự của Mỹ cả bên trong và bên ngoài chuỗi đảo đầu tiên là bằng chứng rằng nước Mỹ lại thất hứa trên "cam kết" của nó là không kềm chế Trung Quốc, và kêu gọi Washington tìm một "điểm cân bằng mới" cho mối quan hệ chứ không phải là "[đang] hy vọng mở rộng con đường cũ bắt nạt các nước yếu hơn". Tuy nhiên, một nước Mỹ suy yếu, Trung Quốc sẽ không có được lợi ích. "Bá quyền Lành tính" của Mỹ đã cung cấp các điều kiện ổn định cho phép Trung Quốc phát triển thịnh vượng. Bắc Kinh từ lâu đã thích thú một chuyến đi tự do ra khỏi những quy định an ninh của Washington. Nếu chuyến đi đó biến mất, Trung Quốc sẽ gặp rắc rối thậm chí sâu sắc hơn.
Trung Quốc cần phải suy nghĩ cẩn thận về những gì thế giới sẽ như thế nào nếu Hoa Kỳ không như là một sức mạnh tuyệt vời. Nếu không có quốc gia nào cung cấp hàng hóa công cộng cần thiết cho hòa bình đại cường , chẳng hạn như truy cập cởi mở chung trên toàn cầu, ngăn chặn kẻ thù, và những nỗ lực để ngăn chặn sự gia tăng của vũ khí hủy diệt hàng loạt ? Trung Quốc có thể tiếp tục phát triển thịnh vượng trong một thế giới với các tuyến đường biển không được bảo vệ hoặc với một số lượng ngày càng tăng của các quốc gia hạt nhân hay thay đổi ?
Khi Trung Quốc phát triển khó dự đoán hơn và Hoa Kỳ thiếu sẵn sàng gánh vác trách nhiệm của mình, mô hình quen thuộc của quan hệ song phương phải thay đổi. Bước đầu tiên là cả hai quốc gia nhận ra các điểm yếu đó trong mổi nước, hoặc sẽ không có lợi cho mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc hoặc trật tự quốc tế. Mỹ phải được chuẩn bị cho một Trung Quốc kém ổn định hơn. Trong khi tiếp tục kiểm tra các hoạt động gây bất ổn ở Trung Quốc, mục tiêu quan trọng đối với Washington là nhấn mạnh khó khăn hơn cho sự ổn định mà qua đó chỉ có thể đi kèm với cải cách dân chủ. Trung Quốc nên chấm dứt phá hoại những nỗ lực của Mỹ bảo vệ sự ổn định khu vực và toàn cầu, và để thay cho việc khuyến khích Hoa Kỳ duy trì cam kết của mình. Và cả hai bên cần phải chuẩn bị cho khả năng rằng do thời gian hội nghị thượng đỉnh lớn tiếp theo chảy cuồn cuộn chung quanh, Trung Quốc có thể suy giảm và Mỹ có thể vẫn còn tăng lên.
_Dan Blumenthal là giám đốc nghiên cứu châu Á tại Viện Doanh nghiệp Mỹ.
_Lara Crouch là trợ lý nghiên cứu cho chương trình nghiên cứu châu Á tại Viện Doanh nghiệp Mỹ.
BHM Lược dịch. © 2012 BOHEMIENVN
Trang Chủ
