Nhật Bản bước vào tấm biển biển Đông.
Tokyo đang đối đầu với Bắc Kinh và gia tăng quan hệ quốc phòng với các thành viên ASEAN để bảo vệ thương mại hàng hải.
[caption id="attachment_4169" align="alignleft" width="300"]
Lực lượng tự vệ Nhật Bản (ở trên) đang quan sát một tuyến đường đến Philippines.
Associated Press[/caption] IAN STOREY. 09 Tháng 7 năm 2012, 12:11 ET
Theo Wall Street Journal
BHM Lược dịch.
Philippines và Việt Nam đang nổi lên một cơn bão liên quan đến sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông, nhưng họ không phải là những nước duy nhất bày tỏ sự lo lắng. Nhật Bản đang có một vai trò đáng kể mặc dù tương đối yên tĩnh. Nó có thể không có quyền lợi trực tiếp ở quần đảo Hoàng Sa hay Trường Sa, nhưng nền kinh tế lớn thứ ba của thế giới có mọi lợi ích trong việc bảo đảm những căng thẳng không gia tăng cường độ. Tokyo ngày càng hành động trên mối quan tâm đó.
Ở Diễn đàn khu vực của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tại Phnom Penh vào tuần này, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản dự định bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng trước các diễn biến gần đây, nhấn mạnh các bên cần làm rõ khiếu nại hàng hải của họ và nhanh chóng theo đuổi các giải pháp ngoại giao. Trong khi sự can thiệp này sẽ được chào đón bởi các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, gần như chắc chắn nó sẽ làm trầm trọng thêm sự va chạm trong quan hệ Trung-Nhật.
Nó có ý nghĩa rằng Nhật Bản sẵn sàng chống lại Trung Quốc qua việc tranh chấp lãnh thổ mà trong đó Tokyo không có quyền lợi trực tiếp (mặc dù, nó có những xích mích lãnh thổ riêng biệt với Bắc Kinh). Tokyo đã luôn luôn nhìn về Biển Đông, nhưng nó đã không làm gì cho đến khi những căng thẳng bắt đầu gia tăng sau năm 2008 mà qua đó nó cảm thấy sự cần thiết để có một cách tiếp cận chủ động hơn trước sự tranh chấp. Bây giờ Tokyo chuẩn bị mức độ tiếp theo bằng cách trực tiếp đối đầu với Trung Quốc.
Nhật Bản có hai mối quan tâm lớn ở đây. Một là, căng thẳng ở mức độ thấp có thể leo thang theo thời gian trở thành một cuộc xung đột lớn hơn làm gián đoạn giao thông hàng hải. Đây là tin xấu đối với an ninh kinh tế của Tokyo, kể từ khi tuyến đường biển ở biển Đông chuyên chở hàng hóa Nhật Bản đến với các thị trường hấp dẫn trong khu vực Đông Nam Á và châu Âu, và 90% nhập khẩu dầu thô của Nhật Bản đi qua vùng biển này.
Vấn đề khác là nếu Bắc Kinh hăm dọa theo cách của nó để trở thành thống trị Biển Đông, nó có thể tái tạo chiến thuật đó ở biển Đông Trung Quốc -- nơi mà Nhật Bản và Trung Quốc trực tiếp chửi nhau trên vấn đề lãnh thổ. Nếu Trung Quốc tán tỉnh hoặc ép buộc các nước láng giềng Đông Nam Á chấp nhận các luận cứ không chắc chắn đối với yêu sách của nó về chủ quyền và "quyền lịch sử" trong vùng biển, các quy phạm pháp luật hiện nay như Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 sẽ bị suy yếu. Điều này có thể làm mất giá trị tuyên bố của Nhật Bản về việc sở hữu quần đảo Senkaku (mà Trung Quốc gọi là Điếu ngư) trong biển Đông Trung Quốc, nếu Bắc Kinh quyết định sử dụng các luận cứ tương tự.
Hơn nữa, Bắc Kinh có thể tính toán rằng ngay khi sự sẳn sàng giao chiến của nó hoạt động trong một khu vực, nó có thể hoạt động ở một nơi khác nửa. Chính sách "bên miệng hố chiến tranh" của Trung Quốc có thể kích động một cuộc khủng hoảng quân sự và ngoại giao nghiêm trọng trong quan hệ Trung-Nhật.
Điều này giải thích việc Nhật Bản quyết tâm đóng một vai trò hàng đầu trong việc quản lý khủng hoảng ở biển Đông, và sử dụng diễn đàn đa phương như là một phương tiện để làm như vậy. Tokyo đã sử dụng hội nghị thượng đỉnh với ASEAN để kêu gọi "hòa bình và ổn định" ở các vùng biển. Quan trọng hơn, nó đã cam kết tăng cường hợp tác giữa Lực lượng Cảnh sát biển Nhật Bản và các đối tác trong khu vực Đông Nam Á. Điều này là quan trọng bởi vì trong các tranh chấp nói chung đã sử dụng lực lượng tuần duyên của họ, chứ không phải là tàu chiến hải quân để nhấn mạnh tuyên bố của mình trong Biển Đông.
Nhật Bản cũng đề nghị gần đây rằng thành viên của Diễn đàn Hàng hải ASEAN hàng năm cần được mở rộng để bao gồm một số đối tác đối thoại của ASEAN -- chẳng hạn như Úc, Ấn Độ và Hoa Kỳ. Nhật Bản xem diễn đàn này như là một địa điểm hữu ích để tăng cường khuôn khổ pháp luật quốc tế hiện có và phát triển các cơ chế giải quyết tranh chấp để dàn xếp các tuyên bố ở Biển Đông. Điều này cũng sẽ thúc đẩy vóc dáng các nền dân chủ tự do tại bàn hội nghị. Phiền hà ở đây là Asean, một số thành viên trong đó đã phản ứng thận trọng với sự sợ hãi trước việc phản đối của Trung Quốc.
Điều này không phải là để nói rằng Nhật Bản hoàn toàn hài lòng với làm việc chỉ thông qua ASEAN. Tokyo đang ngày càng thất vọng ở chổ Asean không có khả năng quản lý khủng hoảng, mặc dù nó vẫn tiếp tục lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ đối với những nỗ lực của tổ chức này. Nhật Bản muốn bảo đảm rằng ASEAN đại diện cho sự thống nhất và phản đối các thành viên riêng lẻ cắt bỏ đối phó với Trung Quốc -- kể từ khi nó biết Bắc Kinh sẽ trội hơn trong kịch bản đó.
Vì vậy, Tokyo cũng sẽ theo đuổi một tiến trình song phương với một số đối tác trong khu vực. Nó đã đạt được nhiều nhất với Philippines, quốc gia mà nó e sợ là liên kết yếu nhất trong ASEAN do quân sự kém phát triển của nó. Tokyo hiện đang củng cố các khả năng của Lực lượng Cảnh sát biển Philippines, và đã đồng ý trên nguyên tắc chuyển nhượng lên đến 10 tàu tuần tra để tăng cường khả năng giám sát hàng hải của Phi.
Hai bên cũng đã bắt đầu thúc đẩy quan hệ quân sự. Đối thoại thường xuyên đã bắt đầu, và năm nay tàu hải quân Nhật Bản đã đến thăm Philippines để tham gia trao đổi huấn luyện và các sứ mệnh nhân đạo. Bên cạnh Philippines, Nhật Bản đã đồng ý nâng cấp quan hệ quốc phòng với Việt Nam và tham gia vào các cuộc thảo luận với Singapore, Malaysia và Indonesia.
Trung Quốc có thể phản đối các cường quốc lớn khác không được "can thiệp" trong tranh chấp Biển Đông theo như nó muốn, nhưng các hành động của riêng nó đã buộc Nhật Bản phải "can thiệp". Tokyo dường như kiên quyết trên việc giúp đỡ các nước Đông Nam Á tìm thấy một cách giải quyết thuận lợi, ngay cả khi điều đó có nghĩa là một số tia lửa bay lên như là một kết quả của hội nghị thượng đỉnh tuần này ở Phnom Penh.
Ian Storey là chuyên gia nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore. Ông là tác giả của "Đông Nam Á và sự nổi lên của Trung Quốc: Tìm kiếm sự an toàn" (Routledge, 2011).
BHM Lược dịch. © 2012 BOHEMIENVN
Trang Chủ
[caption id="attachment_4169" align="alignleft" width="300"]
Lực lượng tự vệ Nhật Bản (ở trên) đang quan sát một tuyến đường đến Philippines.Associated Press[/caption] IAN STOREY. 09 Tháng 7 năm 2012, 12:11 ET
Theo Wall Street Journal
BHM Lược dịch.
Philippines và Việt Nam đang nổi lên một cơn bão liên quan đến sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông, nhưng họ không phải là những nước duy nhất bày tỏ sự lo lắng. Nhật Bản đang có một vai trò đáng kể mặc dù tương đối yên tĩnh. Nó có thể không có quyền lợi trực tiếp ở quần đảo Hoàng Sa hay Trường Sa, nhưng nền kinh tế lớn thứ ba của thế giới có mọi lợi ích trong việc bảo đảm những căng thẳng không gia tăng cường độ. Tokyo ngày càng hành động trên mối quan tâm đó.
Ở Diễn đàn khu vực của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tại Phnom Penh vào tuần này, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản dự định bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng trước các diễn biến gần đây, nhấn mạnh các bên cần làm rõ khiếu nại hàng hải của họ và nhanh chóng theo đuổi các giải pháp ngoại giao. Trong khi sự can thiệp này sẽ được chào đón bởi các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, gần như chắc chắn nó sẽ làm trầm trọng thêm sự va chạm trong quan hệ Trung-Nhật.
Nó có ý nghĩa rằng Nhật Bản sẵn sàng chống lại Trung Quốc qua việc tranh chấp lãnh thổ mà trong đó Tokyo không có quyền lợi trực tiếp (mặc dù, nó có những xích mích lãnh thổ riêng biệt với Bắc Kinh). Tokyo đã luôn luôn nhìn về Biển Đông, nhưng nó đã không làm gì cho đến khi những căng thẳng bắt đầu gia tăng sau năm 2008 mà qua đó nó cảm thấy sự cần thiết để có một cách tiếp cận chủ động hơn trước sự tranh chấp. Bây giờ Tokyo chuẩn bị mức độ tiếp theo bằng cách trực tiếp đối đầu với Trung Quốc.
Nhật Bản có hai mối quan tâm lớn ở đây. Một là, căng thẳng ở mức độ thấp có thể leo thang theo thời gian trở thành một cuộc xung đột lớn hơn làm gián đoạn giao thông hàng hải. Đây là tin xấu đối với an ninh kinh tế của Tokyo, kể từ khi tuyến đường biển ở biển Đông chuyên chở hàng hóa Nhật Bản đến với các thị trường hấp dẫn trong khu vực Đông Nam Á và châu Âu, và 90% nhập khẩu dầu thô của Nhật Bản đi qua vùng biển này.
Vấn đề khác là nếu Bắc Kinh hăm dọa theo cách của nó để trở thành thống trị Biển Đông, nó có thể tái tạo chiến thuật đó ở biển Đông Trung Quốc -- nơi mà Nhật Bản và Trung Quốc trực tiếp chửi nhau trên vấn đề lãnh thổ. Nếu Trung Quốc tán tỉnh hoặc ép buộc các nước láng giềng Đông Nam Á chấp nhận các luận cứ không chắc chắn đối với yêu sách của nó về chủ quyền và "quyền lịch sử" trong vùng biển, các quy phạm pháp luật hiện nay như Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982 sẽ bị suy yếu. Điều này có thể làm mất giá trị tuyên bố của Nhật Bản về việc sở hữu quần đảo Senkaku (mà Trung Quốc gọi là Điếu ngư) trong biển Đông Trung Quốc, nếu Bắc Kinh quyết định sử dụng các luận cứ tương tự.
Hơn nữa, Bắc Kinh có thể tính toán rằng ngay khi sự sẳn sàng giao chiến của nó hoạt động trong một khu vực, nó có thể hoạt động ở một nơi khác nửa. Chính sách "bên miệng hố chiến tranh" của Trung Quốc có thể kích động một cuộc khủng hoảng quân sự và ngoại giao nghiêm trọng trong quan hệ Trung-Nhật.
Điều này giải thích việc Nhật Bản quyết tâm đóng một vai trò hàng đầu trong việc quản lý khủng hoảng ở biển Đông, và sử dụng diễn đàn đa phương như là một phương tiện để làm như vậy. Tokyo đã sử dụng hội nghị thượng đỉnh với ASEAN để kêu gọi "hòa bình và ổn định" ở các vùng biển. Quan trọng hơn, nó đã cam kết tăng cường hợp tác giữa Lực lượng Cảnh sát biển Nhật Bản và các đối tác trong khu vực Đông Nam Á. Điều này là quan trọng bởi vì trong các tranh chấp nói chung đã sử dụng lực lượng tuần duyên của họ, chứ không phải là tàu chiến hải quân để nhấn mạnh tuyên bố của mình trong Biển Đông.
Nhật Bản cũng đề nghị gần đây rằng thành viên của Diễn đàn Hàng hải ASEAN hàng năm cần được mở rộng để bao gồm một số đối tác đối thoại của ASEAN -- chẳng hạn như Úc, Ấn Độ và Hoa Kỳ. Nhật Bản xem diễn đàn này như là một địa điểm hữu ích để tăng cường khuôn khổ pháp luật quốc tế hiện có và phát triển các cơ chế giải quyết tranh chấp để dàn xếp các tuyên bố ở Biển Đông. Điều này cũng sẽ thúc đẩy vóc dáng các nền dân chủ tự do tại bàn hội nghị. Phiền hà ở đây là Asean, một số thành viên trong đó đã phản ứng thận trọng với sự sợ hãi trước việc phản đối của Trung Quốc.
Điều này không phải là để nói rằng Nhật Bản hoàn toàn hài lòng với làm việc chỉ thông qua ASEAN. Tokyo đang ngày càng thất vọng ở chổ Asean không có khả năng quản lý khủng hoảng, mặc dù nó vẫn tiếp tục lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ đối với những nỗ lực của tổ chức này. Nhật Bản muốn bảo đảm rằng ASEAN đại diện cho sự thống nhất và phản đối các thành viên riêng lẻ cắt bỏ đối phó với Trung Quốc -- kể từ khi nó biết Bắc Kinh sẽ trội hơn trong kịch bản đó.
Vì vậy, Tokyo cũng sẽ theo đuổi một tiến trình song phương với một số đối tác trong khu vực. Nó đã đạt được nhiều nhất với Philippines, quốc gia mà nó e sợ là liên kết yếu nhất trong ASEAN do quân sự kém phát triển của nó. Tokyo hiện đang củng cố các khả năng của Lực lượng Cảnh sát biển Philippines, và đã đồng ý trên nguyên tắc chuyển nhượng lên đến 10 tàu tuần tra để tăng cường khả năng giám sát hàng hải của Phi.
Hai bên cũng đã bắt đầu thúc đẩy quan hệ quân sự. Đối thoại thường xuyên đã bắt đầu, và năm nay tàu hải quân Nhật Bản đã đến thăm Philippines để tham gia trao đổi huấn luyện và các sứ mệnh nhân đạo. Bên cạnh Philippines, Nhật Bản đã đồng ý nâng cấp quan hệ quốc phòng với Việt Nam và tham gia vào các cuộc thảo luận với Singapore, Malaysia và Indonesia.
Trung Quốc có thể phản đối các cường quốc lớn khác không được "can thiệp" trong tranh chấp Biển Đông theo như nó muốn, nhưng các hành động của riêng nó đã buộc Nhật Bản phải "can thiệp". Tokyo dường như kiên quyết trên việc giúp đỡ các nước Đông Nam Á tìm thấy một cách giải quyết thuận lợi, ngay cả khi điều đó có nghĩa là một số tia lửa bay lên như là một kết quả của hội nghị thượng đỉnh tuần này ở Phnom Penh.
Ian Storey là chuyên gia nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore. Ông là tác giả của "Đông Nam Á và sự nổi lên của Trung Quốc: Tìm kiếm sự an toàn" (Routledge, 2011).
BHM Lược dịch. © 2012 BOHEMIENVN
Trang Chủ
