Bắc Kinh và Moscow, lại hửu hảo với nhau.

Tổng thống Liên bang Nga ./ Wikimedia Commons CC BY 3,0.[/caption]Dimitri K. Simes

Những người hoài nghi về một liên minh chiến lược lâu dài giữa Trung Quốc và Nga là hoàn toàn đúng khi chỉ ra rằng Moscow và Bắc Kinh đều quan tâm đến quan hệ đối tác với phương Tây nhiều hơn so với sự quan tâm lẫn nhau.
 . Ngày 26 tháng 3 năm 2013.
Theo The National Interest

BHM Lược dịch.

Chuyến thăm mới đây của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Moscow đã không tạo ra nhiều sự quan tâm tại Hoa Kỳ hoặc các quốc gia phương Tây khác. Nhưng nó xứng đáng được chú ý nhiều hơn bởi vì một liên minh Nga-Trung Quốc, thậm chí là một liên minh lỏng lẻo hoặc tạm thời, có thể có hậu quả nghiêm trọng đối với Hoa Kỳ và phương Tây trong một thế giới bị thách thức bởi sự thay đổi và những ngõ cụt bất ổn định ngày càng tăng.


Trong khi chuyến đi của Xi là chuyến viếng thăm đầu tiên của ông như là lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc - và ông là chính khách nước ngoài đầu tiên đến thăm bộ Tư lệnh Chiến lược của Nga và là người đầu tiên được vinh dự đón tiếp với một hàng rào danh dự kỵ binh ngoạn mục ở điện Kremlin - kết quả chuyến thăm của ông có vẻ thiếu cụ thể. Hai nước đã ký các thỏa thuận hợp tác năng lượng ấn tượng, nhưng hầu hết trong số chúng là những tuyên bố về ý định nhiều hơn là các hợp đồng ràng buộc. Một cuộc tranh cãi lâu dài trên việc định giá khí đốt tự nhiên của Nga, đã chặn đứng các thỏa thuận kinh doanh giữa Bắc Kinh và Moscow trong một thời gian, đã không được giải quyết hoàn toàn, mặc dù đã đạt được sự hiểu biết sơ bộ.

Một quan chức cấp cao của chính quyền Obama nói với tôi rằng các nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc đã cố gắng tích cực để có được sự chú ý của Tây phương hầu tận dụng thêm ảnh hưởng. Và, thực ra, dự đoán của các phương tiện truyền thông Nga về chuyến thăm của lãnh đạo Trung Quốc đã hỗ trợ cho ấn tượng này. Tuy nhiên, tin tức của người Nga sau đó gợi ý rằng các cuộc họp là kém hơn so với lịch sử. Vremya, chương trình truyền hình tin tức chủ nhật hàng đầu của Nga trên một kênh do nhà nước kiểm soát, đưa chuyến thăm của Tập Cận Bình vào mục số 3 trên chương trình, sau cái chết của nhà tài phiệt Nga Boris Berezovsky và khủng hoảng cứu trợ tài chính ở Síp. Người thông báo nói rằng "một cuộc chiến tranh óc nảo" trên việc định giá năng lượng vẫn cứ tiếp diễn theo nghĩa đen cho đến thời điểm các thoả thuận mới được ký kết, rõ ràng nổ lực quan trọng đó sẽ là cần thiết để hoàn thiện các hợp đồng trong năm nay, như đã hứa.

Tuy nhiên, như Mỹ đã chính thức thừa nhận, Trung Quốc và Nga đang làm những việc nghiêm trọng mà người Mỹ không nên xem nhẹ. Thương mại song phương đạt 88 tỷ USD năm ngoái, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Xi, cả hai đã nói rõ ràng rằng họ dự kiến ​​con số sẽ phát triển nhanh chóng. Nếu được thực hiện, các thỏa thuận năng lượng sẽ cung cấp cho Trung Quốc một vai trò chưa từng có trong phát triển dầu và khí đốt của Nga. Họ cũng sẽ cung cấp cho Moscow một giải pháp thay thế có ý nghĩa đối với mối quan hệ năng lượng ngày càng có vấn đề giữa Nga và các nước Liên minh châu Âu.

Nhưng sự kiện ở trong địa chính trị nhiều hơn là kinh tế, nơi mà sự hội tụ các quan điểm của Trung Quốc và Nga đang trở nên đặc biệt rõ ràng. Cả hai cường quốc vô cùng bất bình với trật tự thế giới do Mỹ dẫn đầu và phương Tây thống trị. Họ cảm thấy rằng một thòa thuận mới trong quan hệ xuyên Đại Tây Dương đã giảm bớt sự sẵn sàng của Mỹ và châu Âu trong việc xem xét các quan điểm không thuộc phương Tây, bao gồm cả Trung Quốc và Nga.

Đó là lý do tại sao cặp đôi Trung Quốc và Nga phủ quyết các thảo luận của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về Syria có thể chỉ là đỉnh của tảng băng trôi. Như Xi nói, "Chúng tôi đã quyết định, trong tương lai tiếp tục tăng cường phối hợp trong việc đối phó với các vấn đề quốc tế quan trọng. Chúng tôi thậm chí còn quyết tâm dứt khoát hơn để bảo vệ các mục tiêu và các nguyên tắc của Hiến chương LHQ cũng như các chuẩn mực đã được công nhận phổ biến về các mối quan hệ quốc tế". Trong khi cả hai nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc cẩn thận không khiêu khích đối với phương Tây, tuyên bố này để lại một chút nghi ngờ liên quan đến những ai mà họ tin rằng đang đe dọa những "chuẩn mực đã được công nhận phổ biến" đó. Andranik Migranyan, nhà phân tích chính trị nổi bật của Nga có kết nối tốt với điện Kremlin, đã cường điệu hỏi The National Interest, mặc dù có một số lợi ích chung của Nga và chiến lược quốc gia của Mỹ, liệu có thể có hay không "một sự hội tụ lợi ích của Nga và Trung Quốc lớn hơn trên vấn đề kềm chế sự kiêu ngạo và chính sách đối ngoại đơn phương của Washington mà qua đó cố gắng để thống trị thế giới."

Trụ cột cơ bản của hợp tác chiến lược Trung Quốc-Nga là mối quan tâm chia sẻ của họ trên bất kỳ nỗ lực nào của phương Tây để gây ảnh hưởng đến quá trình chính trị trong nước của họ. Cả hai quốc gia đều có vấn đề về tính hợp pháp, dân chủ, tham nhũng tràn lan và căng thẳng giữa các sắc tộc, và các nhà lãnh đạo của cả hai quốc gia xem việc bảo vệ chủ quyền của họ thoát khỏi sự can thiệp của nước ngoài - đặc biệt là Mỹ và EU - như là một ưu tiên tối quan trọng. Kết quả là, công chúng Mỹ và châu Âu áp lực để cải thiện sự cai trị của Trung Quốc và Nga không chỉ đơn giản là rơi vào những chiếc tai điếc, mà nó sẽ xuyên thấu như là một mối đe dọa trực tiếp đến sự sống còn của chính phủ hai nước. Từ quan điểm của các nhà lãnh đạo này, can thiệp quân sự của Mỹ và châu Âu nhằm lật đổ các chế độ ở Trung Đông lớn hơn, và hỗ trợ cho những người biểu tình chống chính phủ ở những nơi khác, đặt ra một mối nguy hiểm tương tự nhưng ít tức thì hơn đối với họ.

Những người hoài nghi về một liên minh chiến lược lâu dài giữa Trung Quốc và Nga là hoàn toàn đúng khi chỉ ra rằng Moscow và Bắc Kinh đều quan tâm đến quan hệ đối tác với phương Tây nhiều hơn so với sự quan tâm lẫn nhau. Thương mại của Trung Quốc với Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu làm còi cọc thương mại của nó với Nga. Hơn nữa, lịch sử tình trạng thù địch lâu dài và nghi ngờ lẫn nhau dọc theo biên giới 2.700 dặm tạo ra rào cản đáng kể cho sự tin tưởng chính đáng lẫn nhau.

Nhưng ngay cả khi một liên minh chiến lược lâu dài có lẽ là không có thể, điều này nói lên rất ít về khả năng của các thỏa thuận chiến thuật ngắn hạn với những hậu quả quốc tế sâu sắc. Có thể cung cấp tài liệu để xem xét một số lịch sử liên quan đến mối quan hệ của Nga với phương Tây trong một thời gian trước đó. Vào năm 1863, ứng phó với áp lực của Pháp mở đầu cải cách tự do ở Ba Lan, Sa hoàng Alexander II của Nga đã nói với đại sứ Pháp, "Hãy nói với Hoàng đế của bạn rằng, nếu Thiên Chúa cấm, tôi sẽ phải chuyển vào phe thù địch với ông ta, tôi tự xem xét bản thân mình là cực kỳ không hài lòng". Có thể đoán trước, bất mãn của Sa hoàng đã không ngăn cản Napoleon III, kẻ vẫn cứ và, với nước Anh, thực sự tăng cường áp lực ngoại giao với nước Nga.

Áp lực của Anh - Pháp đã không thành công, tuy nhiên, và Alexander II đã tiến hành một cuộc đàn áp tàn bạo chống lại cuộc nổi loạn ở Ba Lan. Hơn nữa, như ông đã cảnh báo đối tác Pháp của mình, Sa hoàng đã chuyển hướng nhẹ nhàng nhưng dứt khoát vào một liên minh thù địch với Pháp - cụ thể là, một quan hệ đối tác chặt chẽ với nước Phổ hách dịch được dàn xếp bởi Chancellor Otto von Bismarck. Vào năm 1870, chẵng cần phải lo lắng về phản đối của Nga, Phổ nghiền nát Pháp, loại bỏ Napoleon III ra khỏi quyền lực, và thành lập một nước Đức thống nhất, từ đó tạo ra một bản đồ chính trị hoàn toàn mới ở châu Âu.

Tất nhiên, liên minh Nga-Đức không kéo dài, và Nga chuyển sang những bên khác, cùng với người Pháp và người Anh chống lại Đức trong Thế chiến I. Nhưng những gì đã xảy ra ở châu Âu giữa năm 1870 và những thập kỷ ghẻ lạnh Nga-Đức sau đó hầu như không đáng kể. Cũng không phải là không đáng kể khi Hitler và Stalin đã nhập vào một liên minh không bền vững khác vào năm 1939. Thỏa thuận đó, đã không kéo dài được thậm chí hai năm, đã lôi cuốn châu Âu và thế giới vào một cuộc khủng hoảng định mệnh.

Với rất nhiều đe dọa, các quan chức ở Washington và các thủ đô châu Âu dường như tự mãn không lưu tâm tới sự ấm áp ngày càng tăng trong quan hệ Trung Quốc - Nga. Nếu Trung Quốc, quốc gia đông dân nhất thế giới và có khả năng sớm là một nền kinh tế số một, được liên kết thậm chí tạm thời với Nga, quốc gia lớn nhất thế giới với các nguồn tài nguyên tự nhiên khổng lồ và một kho vũ khí hạt nhân mạnh mẽ, nó có thể tạo nên một sự sắp xếp lại địa chính trị toàn cầu. Đẩy Trung Quốc và Nga tiếp tục theo hướng đó sẽ là một sai lầm đặc biệt to lớn trên chính sách đối ngoại.

Dimitri K. Simes là chủ tịch "Trung tâm vì quyền lợi của quốc gia", cũng là nhà xuất bản và Giám đốc điều hành The National Interest .

Trang Chủ