Máy bay, tên lửa, tử khí vùng trời biển Đông.
Theo Bonnie S. Glaser. 30 Tháng Bảy 2015 Coming Soon to the South China Sea: Chinese Fighters and Lethal Missiles?Trần Lê lược dịch.
Rõ ràng là Trung Quốc có ý định xử dụng các đảo nhân tạo của nó ở Biển Đông cho các mục đích quân sự.
Đô đốc Harry Harris, chỉ huy Bộ Tư Lệnh Thái Bình Dương, tuyên bố đánh giá này trong một nhóm hội thảo mà tôi có vinh dự được tham dự tại diển đàn An ninh Aspen vào tuần trước.
Harris mô tả các đảo mới được tôn tạo như là "những tiền trạm có hiệu năng tiên tiến" tiềm tàng của quân đội Trung Quốc. Bắc Kinh đã không phủ nhận việc nó sẽ xử dụng các tiền đồn cho những chức năng quân sự, nhưng nó đã nhấn mạnh kế hoạch là để cung cấp các phương tiện công cộng như tìm kiếm cứu nạn hàng hải, giảm nhẹ và phòng chống thiên tai và quan sát khí tượng.
Ứng dụng quân sự tiềm năng của các hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc là gì và chúng đặt ra mối đe dọa gì ?
Đầu tiên, các tiền đồn trong chuỗi đảo Trường Sa chắc chắn sẽ được trang bị hệ thống radar và thiết bị điện tử rà sóng âm qua đó sẽ tăng cường khả năng tình báo, giám sát, trinh sát và khả năng chiếm hửu hàng hải của Trung Quốc. Các đường băng mới được xây dựng dài 10.000-feet trên rạn san hô Chử Thập sẽ chứa hầu như tất cả máy bay tồn kho của Trung Quốc, và các vòm sửa chửa máy bay đang được xây dựng dường như được thiết kế để lưu trữ máy bay chiến đấu chiến thuật. Như Đô đốc Harris nói, "Một đường băng 10.000-feet là đủ lớn để có một B-52, gần như đủ lớn cho các tàu vũ trụ, và còn đài hơn 3000 feet để bạn cất cánh một 747."
 |
| Hình ảnh: Wikicommons. |
Trung Quốc sẽ có thể vận hành máy bay giám sát, cảnh báo sớm trên không và máy bay điều khiển, máy bay không người lái, máy bay vận tải, máy bay tiếp dầu và máy bay chiến đấu. Tùy thuộc vào những gì các nền tảng và hệ thống được triển khai trên các tiền đồn này, Trung Quốc có thể có khả năng giám sát hầu hết, nếu không phải là tất cả Biển Đông trên cơ sở 24/7.
Những khả năng nâng cao này sẽ cung cấp cho Trung Quốc những lợi thế hơn hẳn các nước láng giềng yếu của nó và đặt ra những thách thức cho hoạt động quân sự của Mỹ trong khu vực.
Trung Quốc có thể tuyên bố một khu "nhận dạng phòng không" (ADIZ) trên một phần hoặc tất cả các khu vực bên trong phạm vi yêu sách đường chín đoạn của nó. Để thực thi một khu vực như vậy sẽ đòi hỏi một số đường băng tại các địa điểm khác nhau ở Biển Đông. Trung Quốc đã mở rộng đường băng trên đảo Phú Lâm trong nhóm đảo Hoàng Sa từ khoảng 7500 feet đến gần 10.000 feet. Hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy rằng Trung Quốc có thể đang chuẩn bị xây dựng thêm một đường băng trên rạn san hô Subi trong chuỗi đảo Trường Sa. Trong tháng 11 năm 2013, Trung Quốc đơn phương thiết lập một ADIZ trong vùng biển tranh chấp ở Biển Đông Trung Quốc. Vào thời điểm đó, một thiếu tướng PLA ( quân đội TQ ) tâm sự với tôi rằng, quân đội Trung Quốc từ lâu đã có kế hoạch thành lập một ADIZ trong tất cả các vùng biển gần của Trung Quốc, bao gồm cả biển Đông Trung Quốc, Hoàng Hải và Biển Đông.
Trung Quốc sẽ có khả năng sử dụng các tiền đồn ở Trường Sa để mở rộng phạm vi "chống tiếp cận / khoanh vùng trắng" của nó xa hơn về phía nam và phía đông đi vào vùng biển Philippines và Biển Sulu. Đường băng sẽ cho phép quân đội giải phóng nhân dân, hải quân và không quân mở rộng phạm vi hoạt động của máy bay có căn cứ trên đất liền và đảo Hải Nam để bao quát toàn bộ biển Đông và xa hơn nữa. Khả năng Trung Quốc quan sát và đáp trả các hoạt động quân sự của Mỹ trong khu vực sẽ được tăng lên đáng kể. Máy bay của Trung Quốc sẽ được định vị để đánh chặn máy bay của Mỹ và của các nước ngoài khác ở vị trí cách xa bờ biển Trung Quốc. Thời gian cần thiết cho máy bay và tàu Trung Quốc đến eo biển Malacca, trong sự cố phong tỏa động mạch thương mại lớn này, sẽ được giảm đáng kể.
Theo Đô đốc Harris, Mỹ vẫn chưa nhìn thấy Trung Quốc đưa ra các tên lửa hành trình chống hạm hoặc hỗ trợ thiết bị tàu thủy trên các đảo, nhưng khả năng này có thể được triển khai trong tương lai gần cùng với tên lửa đất-đối-không. Ngoài ra, các bến cảng tại rạn san hô Chử Thập thì phù hợp hơn căn cứ tàu ngầm trên các vùng nước nông tại đảo Hải Nam, nơi hạm đội của PLAN đang đóng căn cứ. Trong vòng một vài km từ bờ, các vùng biển nhanh chóng giảm xuống độ sâu 2.000 mét.
Nếu một cuộc xung đột quân sự xảy ra bất thình lình, các tính năng đất cũng như các tàu và máy bay hoạt động từ đó sẽ dễ bị tấn công, nhưng trong thời bình và trong một cuộc khủng hoảng, chúng sẽ cung cấp cho Trung Quốc khả năng cầm chân quân đội Mỹ với nguy cơ tại một khoảng cách xa hơn nó có thể hiện nay. Điều này có thể có ý nghĩa cho nỗ lực của Mỹ đối với quốc phòng của Đài Loan. Một nhóm chiến thuyền Mỹ từ vịnh Ả Rập hoặc Ấn Độ Dương đã khởi hành nhằm giúp Đài Loan sẽ phải đi qua Biển Đông. Ngoài ra, trong thời chiến, nhu cầu tấn công các địa điểm này, và máy bay, tàu triển khai từ chúng sẽ chuyển hướng những khí tài của Mỹ ra khỏi việc thực hiện các nhiệm vụ khác.
Trong trường hợp Trung Quốc quyết định đánh bật các bên tranh chấp khác ra khỏi các tiền đồn của họ, PLA sẽ có khả năng lớn hơn để làm như vậy. Máy bay trực thăng, tàu đổ bộ và pháo binh di động có thể được sử dụng để tiến hành các cuộc tấn công trên các tính năng đất gần đó. Ngoài ra, Trung Quốc có thể lựa chọn gây áp lực với các bên tranh chấp thù nghịch phải bỏ một số tiền đồn của họ. Ví dụ, nó có thể cố gắng để làm gián đoạn hoạt động tiếp tế đến các tính năng bị cô lập mà thiếu khả năng tự vệ, như bải Cỏ Rong, ở đó thủy quân lục chiến Philippines đang đồn trú trên một chiếc tàu quân sự mục nát chìm hồi Thế chiến II. Đầu năm 2014, tàu bảo vệ bờ biển của Trung Quốc đã hai lần cố gắng ngăn chặn các tàu dân sự Philippines tiếp tế cho thuỷ quân lục chiến được triển khai trên bải Cỏ Rong.
Khuyến nghị chính sách
Những lời kêu gọi Trung Quốc ngừng xây dựng đảo nhân tạo ở Trường Sa đã không được chú ý. Hoàn thành dự án đảo càng nhanh càng tốt rõ ràng là một ưu tiên cao đối với Bắc Kinh, tạo nên đà nạo vét cuồng nhiệt trong một năm rưởi qua. Tuy nhiên, vẫn còn một khả năng để Trung Quốc và các bên tranh chấp khác đắn đo suy nghỉ việc quân sự hóa các hòn đảo. Việc triển khai khả năng phóng chiếu sức mạnh tấn công của bất kỳ bên yêu sách nào cũng sẽ là nguy hiểm và gây mất ổn định. Hoa Kỳ cần giúp đỡ tạo điều kiện cho một thỏa thuận hạn chế triển khai của tất cả các bên tranh chấp để đi đến những khả năng phòng thủ hoàn toàn trên tất cả các tiền đồn ở Biển Đông.
Sự bất ổn ngày càng tăng được tạo ra bởi việc xây dựng các hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc và các mục đích mà qua đó các tính năng mới sẽ được sử dụng đã hối thúc ASEAN, hoặc ít nhất là một phân nhóm của các thành viên ASEAN với những lợi ích sâu xa trong an ninh hàng hải, xây dựng một dự thảo Bộ Quy tắc Ứng xử (CoC) có chứa các biện pháp giảm nguy cơ và một cơ chế giải quyết tranh chấp. Trung Quốc rõ ràng là không muốn thực hiện tiến trình xây dựng CoC với ASEAN trong một khung thời gian hợp lý và đó là thời gian cho những người khác thúc đẩy tiến bộ này. Nếu Trung Quốc và ASEAN đã chuẩn bị để hoàn thiện và ký một CoC, sau đó một liên minh có thiện chí nên tiến hành những ràng buộc của riêng mình và cố gắng mang lại cho những người khác cùng làm theo.
Mỹ và các nước có cùng mục đích nên tiến hành tự do tuần tra hàng hải chung quanh các hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc mà ban đầu là các rạn san hô chìm dưới nước. UNCLOS quy định rằng các đảo nhân tạo không đủ điều kiện như 'hòn đảo' theo Công ước bởi vì chúng không phải là các vùng đất được thành lập tự nhiên và ở trên mặt nước khi thủy triều cao. Vì vậy, các đảo nhân tạo không được hưởng bất kỳ một vùng hàng hải nào. Kể từ năm 1979, Mỹ đã thực hiện quyền tự do hàng hải để bảo vệ quyền lợi hàng hải trên toàn thế giới. Tiến hành tuần tra như vậy trong quần đảo Trường Sa sẽ báo hiệu cho Trung Quốc và khu vực rằng các tranh chấp phải được quản lý một cách hòa bình và phù hợp với luật pháp quốc tế.
Bonnie S. Glaser là một cố vấn cao cấp về châu Á, quyền chủ tọa trong Nghiên cứu Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), ở đó cô điều nghiên về các vấn đề liên quan đến chính sách đối ngoại và an ninh của Trung Quốc. Cô đồng thời là một trợ giảng cao cấp của Diển đàn CSIS Pacific và là một chuyên gia tư vấn cho chính phủ Mỹ về Đông Á.
© Tiếng chuông rè.
