Còn quá sớm để gạch tên Mỹ.

Ngày 27 tháng 12 2011 09:06 Ian Bremmer. USA FT  

BHM Lược dịch.

Tôi nghe một điệp khúc theo định kỳ từ Trung Quốc trong những ngày này: sức mạnh của Mỹ không đến từ các giá trị dân chủ và thị trường tự do, mà chỉ đến từ kích thước của nền kinh tế và sức mạnh của binh lính và vũ khí của nó. Không có gì là phổ quát về những lý tưởng dân chủ và kinh tế của Mỹ, các quan chức Trung Quốc nhấn mạnh. Dân chủ là một khái niệm tương đối, và thị trường có một thói quen từ nhiều thế kỷ quay tròn ngoài tầm kiểm soát. Mỹ vẫn là một siêu cường chỉ bởi vì nền kinh tế của nó vẫn còn ở hàng đầu. Ngay sau đó, họ cảnh báo, lợi thế này sẽ biến mất.

Không có gì ngạc nhiên khi nhiều người Trung Quốc thích lập luận này. Nó tâng bốc hệ thống của họ và thành công hiện tại của họ. Không cần đa nguyên đích thực hay tư nhân hóa quy mô to lớn của các công ty thuộc sở hữu nhà nước. Nền kinh tế của Trung Quốc sẽ sớm vượt qua của Mỹ, nói đúng hơn là những nền kinh tế trên cả hai bờ Thái Bình Dương. Vì vậy, Mỹ đặc biệt bởi vì nó mạnh, hoặc là nó mạnh bởi vì giá trị của nó là đặc biệt? Đó là một câu hỏi cho vị tổng thống kế tiếp phải trả lời. Thật là khôn ngoan đã thừa nhận rằng nước Mỹ đang suy giảm, nhưng thế mạnh của nó là ra sao? Nền kinh tế của nó không chỉ đơn giản là lớn nhất thế giới, nó gấp hai lần kích thước của vị trí thứ hai của Trung Quốc, và thu nhập trên đầu người của nó là cao hơn so với những người Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Brazil cọng lại.

 Đối với tất cả ưu tư qua việc xếp hạng tín dụng của Mỹ và lựa chọn thay thế đang nổi lên đối với đồng đô-la, biến động toàn cầu chỉ làm tăng cường sự thống trị của nó là đồng tiền dự trữ. Quân sự của Mỹ thì không chỉ đơn giản là có khả năng nhất. Đây là lực lượng duy nhất có thể phóng chiếu quyền lực trong mọi khu vực. Washington chi tiêu về quốc phòng trong năm 2010 hơn 17 quốc gia kế tiếp cộng lại, và thậm chí đã dự kiến ​​cắt giảm đáng kể cũng sẽ không có nhiều thu hẹp lợi thế. Mỹ tất nhiên phải đối mặt với những thách thức lớn. Việc tăng dần nợ liên bang, tỷ lệ thất nghiệp cao và tiền lương thực tế thấp hơn đã gây ra những thiệt hại về lòng tự trọng của Mỹ. Đối với thời điểm này, đòi hỏi của đảng Cộng hòa về một chính phủ nhỏ hơn đã tạo sự kích thích mới cho tất cả các kinh phí chi tiêu, nhưng không thể. Ở nước ngoài, Washington sẽ phải làm nhiều hơn nửa, và các quốc gia phát triển hiện nay có nhiều quyền lực hơn để cản trở kế hoạch của Mỹ.

 Tuy nhiên, đầu tư trong tương lai tiếp tục diễn tiến. Không có quốc gia nào là nơi có nhiều trường đại học ưu tú và cao học, nhiều tập đoàn đa quốc gia ưu việt, và đột phá hơn nữa trong công nghệ hiện đại. Những bước đầu công nghệ mới nhất của Silicon Valley đã xây dựng được động lực đủ để cung cấp khả năng nói về một "bong bóng" mới. Sự phát triển các công nghệ khí đốt độc đáo đã đổi mới kinh tế đáng kể nhất của nhiều năm qua, những công ty có nền tảng từ Hoa kỳ đã đi đầu. Tất cả những biện pháp truyền thống này của sức mạnh cho thấy nước này đang làm tốt. Các giá trị Mỹ, mặt khác, có sự năng động liên tục khác thường. Hoa Kỳ đã là một lực lượng không thể thiếu cho sự ổn định và thịnh vượng trong những thập kỷ gần đây, không chỉ bởi vì tầng lớp trung lưu của nó là lớn nhất thế giới, binh sĩ của họ được trang bị tốt nhất, hoặc công nghệ tiên tiến nhất. Nguồn gốc thực sự của sự quan trọng lâu dài của nó là - những lợi thế này là một sản phẩm của niềm tin trong dân chủ tự do, - nguyên tắc của pháp luật, và định hướng thị trường tự do kinh doanh. Liên Xô đã không làm hạ thấp được trọng lượng của sức mạnh quân sự và kinh tế Mỹ . Nó đã bị giật đổ bởi hàng triệu công dân Liên Xô, những người yêu cầu tự xác định rằng trước kia Lenin đã hứa và quyền lực Sô- viết chưa bao giờ được chuyển giao. Đó không phải là xe tăng của Mỹ, mà lý tưởng của nó đã đánh ngã bức tường. ( chuyên chế ) Những lý tưởng này đã mất đi vẻ đẹp rực rỡ trong những năm gần đây. Thế kỷ mới bắt đầu với những lá phiếu gây tranh cãi và một cuộc bầu cử tổng thống được quyết định tại cung điện, một cảnh tượng làm cho nó khó chịu hơn đối với người Mỹ dân chủ vô địch phổ biến.

Ngày 11 tháng 9, các cuộc tấn công đã tạo ra sự hỗ trợ trên khắp thế giới, nhưng việc mở cửa nhà tù Guantanamo Bay, các vụ bê bối Abu Ghraib, và thường dân thiệt mạng theo sau máy bay không người lái của Mỹ tấn công bên trong Pakistan đã làm thiệt hại lâu dài cho khả năng của Mỹ để bảo vệ luật pháp quốc tế và nhân quyền. Trong khi đó, sự sụp đổ của Enron và WorldCom, cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và gói cứu trợ cho Tập đoàn Quốc tế Mỹ và các nhà sản xuất ô tô đã làm suy yếu niềm tin vào chủ nghĩa tư bản mang phong cách Mỹ. Khi nền kinh tế Mỹ phải đấu tranh để khôi phục lại việc làm bị mất, Trung Quốc đã hồi phục. Trong năm tới, Barack Obama và đối thủ đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống sẽ có các cuộc tranh luận mở rộng về bản chất của quyền lực Mỹ. Nó sẽ không dễ dàng để tìm thấy sự khác biệt trên các chi tiết của kế hoạch hòa bình Trung Đông, Trung Quốc, Iran hay Bắc Triều Tiên, nhưng sự khác biệt trong tầm nhìn của họ về vai trò của Mỹ trên thế giới sẽ được thấy rỏ tất cả. Ông Obama sẽ tranh luận rằng việc khôi phục lại sức khỏe kinh tế của quốc gia là cần thiết cho Hoa Kỳ để thảo kế hoạch quyền lực ở nước ngoài, và rằng các giá trị đó mà không có sức mạnh thì không thể duy trì một chính sách đối ngoại.

Ông ta sẽ không sử dụng cụm từ chính trị vụng về "hàng đầu từ phía sau," nhưng ông sẽ báo trước các nguyên tắc hạn chế trách nhiệm , điều đã lật đổ Muammer Gaddafi mà không thiệt hại đời sống người Mỹ và sự đóng góp của người nộp thuế tối thiểu. Người thách thức của ông sẽ nói ngược lại rằng sức mạnh không có giá trị để mặc Mỹ không có mục đích, và phải vẫn là một quốc gia "đặc biệt", và rằng nó phải bảo vệ các giá trị của nó ở khắp mọi nơi nó đã được thử thách. Tầm nhìn của ông Obama sẽ không có khả năng truyền cảm hứng. Đối thủ của ông chỉ đơn giản là sẽ bỏ qua thiệt hại của một thập kỷ uy tín của Mỹ, tác động của nó và sự khoan dung của công chúng Mỹ cho các cam kết mới ở nước ngoài. Giá trị của Bắc Kinh biểu trưng không có lý tưởng hơn. Họ chỉ kêu gọi để những người mơ ước duy trì quyền lực và thao túng thị trường vì lợi ích chính trị hay cá nhân. Hàng chục ngàn cuộc biểu tình mỗi năm của Trung Quốc cho thấy một khát vọng cho một cái gì đó vượt ra ngoài sự ổn định và tăng trưởng theo định hướng nhà nước. Giống như người biểu tình ở Nga, Syria và các nơi khác, họ muốn dể phản ứng lại sự cai trị, một cơ hội để tạo ra của cải riêng cho họ, và một hệ thống tôn trọng các quyền của họ và mở rộng tự do của họ. Để được rõ ràng: thế giới vẫn cần lý tưởng của Mỹ và tùy thuộc vào tổng thống kế tiếp nắm bắt cơ hội để thực hành những gì người Mỹ rao giảng.

 Tác giả là chủ tịch của Tập đoàn Eurasia và là tác giả của Sự kết thúc của thị trường tự do ( The End of the Free Market ).