Quy tắc ứng xử ở Biển Đông và ngoại vi ( phần 2 )
PHẦN II
Tính kiên định ngu xuẩn hay là chiếc Chén Thánh biệt ly? (*)
Carlyle A. Thayer trình bày ở Hội nghị quốc tế về Biển Đông lần thứ 7 với Hợp tác an ninh khu vực và phát triển, tại khách sạn Hoàng gia, Vũng Tàu, Việt Nam ; ngày 23 - 24 tháng 11, 2015.
Trần H Sa lược dịch từ Viet-studies
Các vấn đề quan trọng, khó khăn và phức tạp
Những quy định hợp tác và các nguyên tắc. Nhóm ASEANLChina về quy tắc ứng xử ở Biển Đông nên kết hợp " các yếu tố đề xuất của ASEAN về một quy tắc ứng xử Vùng ở Biển Đông (COC) giữa các nước thành viên ASEAN và nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã được thông qua ngày 09 tháng 7, 2012. Đây là các yếu tố quan trọng trong một COC chung cuộc :
Điều I dự thảo COC của ASEAN hàm chứa các điều khoản có ý nghĩa đặc biệt và kêu gọi các bên "tôn trọng và tuân thủ Hiến chương LHQ, UNCLOS 1982, Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á, Tuyên bố ASEAN-Trung Quốc về ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002 và Năm Nguyên tắc cùng tồn tại hòa bình". Dự thảo của ASEAN liệt kê bốn nguyên tắc:
(1) phát triển các phương thức và các thoả thuận trong việc thúc đẩy giải quyết bằng biện pháp hòa bình các tranh chấp và ngăn chặn sự leo thang của chúng ...;
(2) tôn trọng các quy định và có những hành động phù hợp với COC;
(3) khuyến khích các nước khác tôn trọng các mục tiêu và nguyên tắc trong COC; và
(4) thiết lập một cơ chế hiệu quả để giám sát việc thực hiện COC.
Nghĩa vụ Điều II của dự thảo ASEAN kể ra tám nghĩa vụ:
1. thành lập một cơ chế cấp bộ để giám sát việc thực hiện COC trên cơ sở thường xuyên;
2. ngăn cấm tình trạng riêng trên COC;
3. Các quy định có hiệu lực trên tổng thể;
4. Cơ chế giải quyết tranh chấp (xem bên dưới)
5. Sửa đổi bổ sung COC;
6. Các quy định đối với các nước khác để tôn trọng COC;
7. Tính không thời hạn của COC; và
8. Đăng ký COC với Tổng thư ký ASEAN và Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc
`
Giải quyết tranh chấp
Điều 111 gây tranh cãi nhiều hơn; nó đòi hỏi các bên ký kết "thiết lập một cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến việc giải thích và áp dụng COC." Hai cơ chế giải quyết tranh chấp được bao gồm để giải quyết sự tan vở hoặc vi phạm COC. Thứ nhứt là cơ chế giải quyết tranh chấp trong Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ASEAN ở Đông Nam Á (TAC) . TAC cung cấp một hội đồng tối cao ASEAN mức ngang bộ và ban quyền năng cho nó để khuyên răn các bên trong tranh chấp, tùy thuộc vào thỏa thuận trước đó của họ, các biện pháp như dàn xếp, điều đình, điều tra hoặc hoà giải. Hội đồng tối cao cũng được trao quyền "đề nghị các biện pháp thích hợp để ngăn ngừa sự suy giảm giá trị các thỏa thuận đã đạt được giữa ASEAN và Trung Quốc, trong đó có Tuyên bố chung năm 1997 của Hội nghị những người đứng đầu chính phủ / nhà nước các thành viên ASEAN và Trung Quốc, Tuyên bố chung năm 2006 về Quan hệ Đối tác Chiến lược vì Hòa bình và Hướng tới nâng cao quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc, DOC 2002 và cam kết của nó phát triển một COC và bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.
Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa gia nhập TAC vào năm 2003 và tiến hành bằng văn bản với "trung thành thực hiện và thực hiện tất cả các quy định hàm chứa trong đó". Trong trường hợp các bên không thể giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ ASEAN, COC của ASEAN đưa ra một cơ chế thứ hai: các bên tranh chấp "có thể phải xử dụng đến cơ chế giải quyết cung cấp theo luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS" . Điều này có thể bao gồm đưa trường hợp của họ ra trước một tòa án quốc tế để xét xử.
Ngoài việc trên, các vấn đề quan trọng, khó khăn và phức tạp sau đây cần phải được giải quyết:
Lĩnh vực ứng dụng
Các lĩnh vực ứng dụng ở Biển Ðông cần được xác định.
Trong tháng 12 năm 1995, ASEAN đã thông qua Hiệp ước về Khu vực Đông Nam Á Phi vũ khí hạt nhân (SEANWFZ). Đây là lần đầu tiên mà ASEAN được định nghĩa chung là giới hạn địa lý của khu vực Đông Nam Á như sau: (a) "Khu vực Phi Vũ khí hạt nhân Đông Nam Á", sau đây gọi tắt là "Vùng", có nghĩa là khu vực bao gồm các vùng lãnh thổ của tất cả các nước trong khu vực Đông Nam Á, cụ thể là, Brunei Darussalam, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam, cùng với thềm lục địa và khu đặc quyền kinh tế (EEZ) tương ứng của họ [nhấn mạnh thêm]; (b) "lãnh thổ" có nghĩa là lãnh thổ đất liền, vùng biển nội thủy, lãnh hải, vùng biển quần đảo, đáy biển, lớp ngầm dưới đáy biển và vùng trời phía trên chúng [nhấn mạnh thêm].
Các lĩnh vực ứng dụng của COC phải bao gồm toàn bộ biển Đông theo định nghĩa của Tổ chức Thủy văn quốc tế bao gồm các khu vực địa lý được quy định trong hiệp ước SEANWFZ .
Làm rõ các yêu sách lãnh thổ và hàng hải
COC cần bao hàm một nghĩa vụ đối với tất cả các bên để làm rõ cơ sở yêu sách của mình đối với các tính năng và khu vực hàng hải cụ thể ở Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).
Không gây phương hại
COC nên được áp dụng cho tất cả các khu vực biên giới biển tranh chấp ở Biển Đông "không phương hại đến chủ quyền lãnh thổ". Yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông nên bao hàm những từ chối về pháp lý sau đây:
1. Không có gì chứa đựng trong COC này được hiểu là:
Sự từ bỏ bởi bất cứ bên nào quyền khẳng định hoặc tuyên bố chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông trước đó
Phương hại đến quan điểm của bất kỳ bên nào liên quan đến việc công nhận hoặc không công nhận quyền của bất kỳ nước khác yêu sách hoặc cơ sở yêu sách chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông.
2. Không có hành vi hoặc hoạt động nào diễn ra trong khi COC tiến hành hiệu lực, sẽ tạo thành một cơ sở để khẳng định, hỗ trợ hoặc từ chối một yêu sách chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông hoặc tạo ra bất kỳ quyền nào về chủ quyền ở Biển Đông.
3. Các bên liên quan thực hiện giải quyết các tranh chấp lãnh thổ và quyền tài phán bằng biện pháp hòa bình, mà không viện dẫn đến việc đe dọa hoặc xử dụng vũ lực, thông qua hiệp thương hữu nghị và đàm phán của các quốc gia có chủ quyền liên quan trực tiếp, phù hợp với những nguyên tắc đã được thừa nhận của luật pháp quốc tế, bao gồm cả Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).
Giám sát và báo cáo
COC cần bao hàm các cơ chế báo cáo và giám sát chính xác đối với các quy định của nó bao gồm các đường dây nóng đa cơ quan.
Một cách tiếp cận chủ động song hành của ASEAN
ASEAN-Trung Quốc hiện được cam kết tư vấn về COC trong khuôn khổ thực hiện DOC. Hiện nay ASEAN và Trung Quốc chưa khởi xướng được một hoạt động hợp tác thống nhất theo DOC. Để đạt được một số đòn bẩy chính trị toàn khắp, Trung Quốc - ASEAN cần giải quyết những căng thẳng phát sinh liên tục và mới mẻ từ các tranh chấp hàng hải ở Biển Đông thông qua một cách tiếp cận chủ động song hành. Bước đầu tiên liên quan đến cách hoạt động ASEAN như là một nhóm độc nhất để quản lý tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các thành viên của mình tại Biển Đông. Bước thứ hai liên quan đến việc ASEAN hợp tác với các đối tác đối thoại của nó.
Bước 1 - ASEAN và Trung Quốc
ASEAN phải chủ động hơn trong việc xử dụng các phương tiện pháp lý, ngoại giao và chính trị qua đó sẽ củng cố quyền tự chủ của Đông Nam Á và vai trò trung tâm của ASEAN trong trật tự quản lý căng thẳng ở Biển Đông. ASEAN cần theo đuổi bền bỉ trong việc thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin theo DOC và một COC ràng buộc với Trung Quốc, trong khi một mục tiêu quan trọng cơ bản thì thiếu sót vì năm lý do:
Thứ nhất, phương pháp này củng cố thêm sự chia rẽ trong ASEAN, giữa (a) các nước yêu sách tuyến đầu như Philippines, Việt Nam và các quốc gia yêu sách khác như Brunei và Malaysia, và (b) các quốc gia có yêu sách và không có yêu sách, do đó phá hoại tính đoàn kết ASEAN.
Thứ hai, Trung Quốc sẽ không đồng ý với một COC ràng buộc qua đó có vai vế như một hiệp ước; điều này sẽ dẫn đến một COC với nguy hiểm tiềm tàng không đạt được các cuộc họp an ninh và các mối quan tâm khác của các quốc gia yêu sách ở Đông Nam Á.
Thứ ba, vì ASEAN và Trung Quốc đã nhất trí tiến hành tham vấn về việc soạn thảo một COC trên cơ sở đồng thuận, Trung Quốc có thể trì hoãn hoạt động này vô thời hạn.
Thứ tư, bởi vì có việc không đồng ý lộ trình và thời hạn trên quá trình này, Trung Quốc có thể tiếp tục củng cố sự hiện diện của nó trên các đảo nhân tạo và các nơi khác ở biển Đông và mở rộng quyền kiểm soát trên thực tế ( de facto ) của nó trên những vùng biển chồng lấn với các đặc khu kinh tế của quốc gia ven biển như Malaysia và Indonesia.
Thứ năm, các khu vực địa lý ASEAN đề xuất ở COC không thể xác định được cho đến khi nào Trung Quốc hoặc là làm rõ hoặc rút lại yêu sách đường chín đoạn của nó ở Biển Đông.
Dĩ nhiên với ngoại giao hiện nay của ASEAN, nếu không thay đổi gì, có nguy cơ làm cho vai trò trung tâm của ASEAN trở nên không quan trọng trong các vấn đề an ninh - chính trị của khu vực Đông Nam Á. Cách tiếp cận này được mô tả trong kết luận là một sự "nhất quán ngu ngốc." ASEAN cần tiếp tục tham vấn trong khuôn khổ nhóm JWG ASEAN-Trung Quốc . Đồng thời ASEAN cần xây dựng một lập trường độc nhất trên Biển Đông và làm việc với các đối tác đối thoại để đạt được đòn bẩy chính trị với Trung Quốc.
Bước 2 - ASEAN và các nước đối thoại
ASEAN cần phải thông qua một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ASEAN trong lĩnh vực hàng hải của Đông Nam Á giửa các thành viên của nó ( hiệp ước ASEAN trong tương lai ) . Hiệp ước này sẽ ràng buộc các thành viên ASEAN giải quyết tranh chấp lãnh thổ giữa họ với nhau và thiết lập một gương mẫu cho Đông Á và cộng đồng toàn cầu.
ASEAN cần tranh thủ sự hỗ trợ của các đối tác đối thoại của mình để hỗ trợ sáng kiến này. Hiệp ước nên đặt ra các ranh giới địa lý của lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á; theo SEANWFZ những điều này nên bao gồm thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của tất cả các thành viên ASEAN (và các thành viên trong tương lai) . Hiệp ước này cần phải có một nghị định thư bổ sung mời tất cả các nước đối thoại ASEAN ký.
Có năm lý do tại sao ASEAN cần phải thông qua một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á:
Thứ nhất, an ninh của lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á là không thể chia cho tất cả các thành viên ASEAN, cho dù là quốc gia ven biển hay không có biển. ASEAN đề xuất COC, vì nó tập trung hoàn toàn vào Biển Đông, không bao gồm các phương pháp tiếp cận hàng hải đến eo biển Malacca hoặc bờ biển phía tây của Myanmar, Thái Lan và Indonesia, Vịnh Thái Lan, vùng biển chung quanh quần đảo Indonesia và vùng biển đến phía bắc, phía đông và phía nam của quần đảo Philippines.
Thứ hai, luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS, áp dụng như nhau trong cả lĩnh vực hàng hải của Đông Nam Á và không chỉ với miền Nam Trung Quốc. Nó được áp dụng cho tất cả các quốc gia.
Thứ ba, hiệp ước sẽ kết hợp các chỉ tiêu và nghĩa vụ pháp lý do đó có thể vấp phải những trở ngại trong tham vấn giữa ASEAN và Trung Quốc về một COC mà sẽ lôi cuốn tới các đối tác đối thoại khác của ASEAN.
Thứ tư, Trung Quốc sẽ được đặt dưới áp lực để tham gia với các đối tác đối thoại khác trong việc gia nhập các điều ước quốc tế hoặc chịu những mất mát chính trị còn lại bên ngoài các quy định của nó.
Thứ năm, hiệp ước sẽ củng cố đoàn kết ASEAN và quyền tự chủ của Đông Nam Á bằng cách đặt ASEAN ở trung tâm của các mối quan hệ với các cường quốc hàng hải bên ngoài. Hiệp ước ASEAN sẽ vượt qua sự khác biệt giữa các quốc gia yêu sách và không yêu sách bằng cách làm cho tất cả các bên liên quan với các thành viên ASEAN, bao gồm Campuchia, Myanmar và Lào không giáp biển. Hiệp ước cũng sẽ củng cố bản sắc hợp nhất và pháp lý của ASEAN, và tăng cường khả năng đối phó với các thế lực bên ngoài.
Những gì nên được bao gồm trong một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á?
Lời nói đầu của Hiệp ước phải bao gồm cam kết của tất cả các thành viên ASEAN để mang lại ranh giới hàng hải và các yêu sách của họ phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS với sự quan tâm đặc biệt để loại bỏ các đường cơ sở quá mức và phân biệt rõ ràng các đảo so với các loại đá cho mục đích phân định hàng hải. Hiệp ước phải bao gồm việc cung cấp thành lập một ủy ban độc lập gồm các chuyên gia kỹ thuật và pháp lý, những người có thể được kêu gọi hỗ trợ trong việc xác định các đường cơ sở và phân loại đảo, đá. Hiệp ước nên cam kết tất cả các bên ký kết từ bỏ đe dọa và xử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp về chủ quyền và quyền chủ quyền và sự phá vỡ trật tự tốt đẹp trên biển bao gồm cả an toàn hàng hải và trên các chuyến bay. Hiệp ước nên bao gồm một cam kết để giải quyết tất cả các tranh chấp liên quan đến các tính năng đất ở vùng biển Đông Nam Á, EEZ chồng chéo và phân định thềm lục địa giữa các thành viên ASEAN. Hiệp ước nên kết hợp tài liệu tham khảo các hiệp ước ASEAN trước đây như TAC và SEANWFZ và công ước hàng hải quốc tế như UNCLOS, Công ước về cấm chỉ các hành vi bất hợp pháp chống lại an toàn đi lại trên đường biển, Công ước về các quy định quốc tế phòng ngừa đâm va trên biển, quy tắc về những đụng chạm bất ngờ trên biển, và các công ước liên quan khác.
Hiệp ước phải bao gồm một cam kết ràng buộc để giải quyết tất cả các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Hiệp ước nên xác định việc quân sự hóa và bao gồm các quy định phi quân sự hóa các hòn đảo, đá và ngăn cấm việc triển khai các loại quy định về hệ thống vũ khí, như tên lửa chống tàu và chống máy bay có căn cứ trên các tính năng đất. Hiệp ước nên bao gồm quy định yêu cầu tất cả các bên ký kết hợp tác trong nghiên cứu khoa học biển, ô nhiễm biển, quản lý nghề cá, tìm kiếm cứu nạn, chống cướp biển và các lĩnh vực thỏa thuận khác.
Cuối cùng, Hiệp ước nên có điều khoản cho việc thiết lập một cơ chế giải quyết khiếu nại và tranh chấp có thể phát sinh. Một cơ chế như vậy nên bao gồm một Hội đồng tối cao ASEAN hoặc bên thứ ba hòa giải hoặc trọng tài pháp lý quốc tế.
Củng cố cộng đồng An ninh - chính trị ASEAN
ASEAN phải chủ động hơn trong việc hình thành sự đồng thuận giữa các thành viên của nó như là một phần của quá trình xây dựng cộng đồng an ninh - chính trị ASEAN. ASEAN cần nắm giữ các thành viên của mình, nước nào là quốc gia yêu sách với tiêu chuẩn cao nhất về tính minh bạch đối với ba lĩnh vực :
1. đưa khu vực hàng hải của họ phù hợp với luật pháp quốc tế bao gồm UNCLOS;
2. làm rõ các yêu sách của họ đối với các tính năng và khu vực hàng hải ở Biển Đông;
3. cung cấp một bản kê khai chi tiết về niên đại mà những tính năng ở Biển Đông đã bị chiếm đóng vào lúc nào và báo cáo về mức độ và mục đích của mọi sự phát triển cơ sở hạ tầng, bao gồm cả cái được gọi là 'cải tạo đất,' thực hiện kể từ khi DOC được thông qua vào tháng Mười năm 2002. ASEAN cần xem xét các bản kê khai này và đánh giá liệu chúng có vi phạm ngôn từ và tinh thần của DOC liên quan đến 'tự kiềm chế' hay không trong việc tiến hành các hoạt động mà có thể làm phức tạp hoặc gia tăng tranh chấp và ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định ở Biển Đông.
Ngoài ra, Hội đồng Cộng đồng An ninh- Chính trị của ASEAN cần phát triển một phương pháp tiếp cận tổng thể của ASEAN đối với vấn đề Biển Đông bằng cách chỉ đạo các cơ quan cấp dưới của mình (các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN , các Chỉ huy Trưởng Hải quân ASEAN, Cảnh sát biển ASEAN, v...v...) để phát triển các chính sách hiệu quả nhằm giải quyết các thách thức an ninh phát sinh từ những tranh chấp ở biển Đông. Một khi ASEAN đã thiết lập một quan điểm chung, các quan chức ASEAN nên đề xuất chính sách của mình đến các tổ chức đa phương mà ASEAN đóng vai trò trung tâm như Diễn đàn Khu vực ASEAN, Diễn đàn Hàng hải ASEAN mở rộng (EAMF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN + và Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á để thông qua.
Kết luận:
Tính kiên định ngu xuẩn hay là chiếc Chén Thánh biệt ly?
Cách tiếp cận hiện nay của ASEAN hướng tới tư vấn với Trung Quốc để đạt được một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông có thể được mô tả như hoặc là một "kiên định ngu xuẩn" hay là sự tìm kiếm "Chén Thánh biệt ly" của ASEAN.
Các biểu hiện "ngu ngốc nhất quán " được phỏng theo từ tiểu luận nhan đề "Tự Tín nhiệm" được viết bởi nhà triết học Mỹ Ralph Waldo Emerson. Emerson đã viết, "kiên định ngu xuẩn là con ma lo sợ ám ảnh những cái đầu yếu đuối, được yêu mến bởi các chính khách, triết gia và những nhà thuyết giáo tiểu nhân". Emerson cho rằng các cá nhân nên tránh sự phục tùng và "thống nhất giả hiệu" và cần theo đuổi những ý tưởng và bản năng của riêng mình.
Nếu những nỗ lực của ASEAN là một ví dụ về "tính nhất quán ngu ngốc" thì kết quả cuối cùng sẽ là Trung Quốc bá chủ trên Biển Đông thông qua việc họ chậm rải và thong thả cắt xén trung tâm hàng hải ra khỏi khu vực Đông Nam Á.
"Chén Thánh" được phỏng theo từ huyền thoại Anglo Saxon. Trong bối cảnh của bài thuyết trình này "Chén Thánh biệt ly" ám chỉ cho một đối tượng rất thèm khát hay là lục lọi tìm kiếm theo đuôi vì đã vĩnh viễn dâng những vật thưởng cho những kẻ tìm kiếm nó. Nói cách khác, nhiệm vụ của ASEAN đối với một COC ràng buộc trong Biển Đông với Trung Quốc, giống như chiếc "Chén Thánh" sẽ xây dựng lại hòa bình vĩnh viễn, hợp tác và phát triển giữa Trung Quốc và Đông Nam Á.
Nếu ASEAN theo đuổi COC với Trung Quốc như là một loại "Chén Thánh". Nó sẽ bị thất vọng như những hiệp sĩ già của Vua Arthur trong việc tìm kiếm bất tận của họ. Tình hình an ninh khu vực Đông Nam Á sẽ chứng kiến sự cạnh tranh và can thiệp lớn hơn của các thế lực anh cả . Sẽ không có hòa bình vĩnh viễn, hợp tác và phát triển do sự cạnh tranh và can thiệp của các siêu cường. [ ASEAN nên hành động thực tế thì sẽ có sức mạnh như chiếc Chén Thánh, nếu ASEAN trông chờ một phép lạ thì hậu quả sẽ tai hại; ND ]
Để thoát khỏi những tình huống khó xử này ASEAN cần đóng một vai trò chủ động hơn trong việc quản lý tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, ngăn chặn việc quân sự hóa của chúng, và làm giảm sự cạnh tranh của các siêu cường bằng cách khẳng định một quy mô tự chủ trong khu vực Đông Nam Á và vai trò trung tâm của ASEAN lớn hơn trước đây.
Khi SEANWFZ được kết hợp với Hiến chương ASEAN và Hội đồng Chính trị-An ninh ASEAN, dường như không thể tránh được rằng ASEAN là một tổ chức khu vực đa phương có tư cách pháp nhân và quyền lực chính trị để hành động thay mặt cho các quốc gia thành viên trong việc quản lý tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. ASEAN không phải đứng về phía nào trong tranh chấp chủ quyền, nhưng nó có nghĩa vụ hỗ trợ các thành viên của mình trong việc giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp hàng hải trên cơ sở luật pháp quốc tế bao gồm UNCLOS.
Đồng thời ASEAN có một trách nhiệm đồng nhất đối với chính trị và ngoại giao để bảo vệ các cá nhân thành viên của mình không bị đe dọa, cưỡng ép, hăm dọa và xử dụng vũ lực của các cường quốc bên ngoài để thay đổi địa lý hàng hải của Đông Nam Á. Bằng cách vẽ lên và phê chuẩn một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác trong lĩnh vực Hàng hải Đông Nam Á. ASEAN sau đó có thể tiếp cận và thu hút sự ủng hộ của các đối tác đối thoại và các thành viên khác của cộng đồng quốc tế để đạt được đòn bẩy trong tham vấn với Trung Quốc.
_ Chú thích ( * ) : Từ "Chén Thánh" (Holy Grail hay Chalice) còn có xuất xứ một từ tiếng Pháp cổ là Sangraal. Theo cách lý giải thông thường, Sangraal hợp thành từ hai từ San (Thánh) và Graal (Chén).Theo một truyền thuyết không được chính thức công nhận về Giáo hội Công giáo, Chén Thánh là một cái chén, dĩa hoặc ly mà Chúa Giê-su sử dụng tại Bữa tiệc biệt ly (còn gọi là buổi Tiệc Ly biệt). Trong hai ngàn năm qua, có nhiều tin đồn rằng Chén Thánh chứa đựng nhiều sức mạnh và quyền lực vô biên, ai sở hữu Chén Thánh đều có tài năng xuất chúng vượt bậc, vì trong buổi tiệc đó Chúa Giê-su đã dùng quyền phép biến rượu trở thành Máu Thánh.
_ Carlyle A.Thayer từng có những nghiên cứu tại nhiều trung tâm trực thuộc các trường đại học trên thế giới, chẳng hạn Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng (Strategic and Defence Studies Centre, Đại học Quốc gia Úc), Trung tâm Các vấn đề Quốc tế (Center for International Affairs, Đại học Harvard), Viện Quốc tế về Nghiên cứu Chiến lược (International Institute of Strategic Studies) ở Luân Đôn, Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Institute of Strategic and International Studies, Đại học Chulalongkorn, Thái Lan), Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Institute of Southeast Asian Studies, Singapore) và Khoa Khoa học Chính trị (Department of Political Science, Đại học Yale).
1 2
Tính kiên định ngu xuẩn hay là chiếc Chén Thánh biệt ly? (*)
Carlyle A. Thayer trình bày ở Hội nghị quốc tế về Biển Đông lần thứ 7 với Hợp tác an ninh khu vực và phát triển, tại khách sạn Hoàng gia, Vũng Tàu, Việt Nam ; ngày 23 - 24 tháng 11, 2015.
Trần H Sa lược dịch từ Viet-studiesCác vấn đề quan trọng, khó khăn và phức tạp
Những quy định hợp tác và các nguyên tắc. Nhóm ASEANLChina về quy tắc ứng xử ở Biển Đông nên kết hợp " các yếu tố đề xuất của ASEAN về một quy tắc ứng xử Vùng ở Biển Đông (COC) giữa các nước thành viên ASEAN và nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã được thông qua ngày 09 tháng 7, 2012. Đây là các yếu tố quan trọng trong một COC chung cuộc :
Điều I dự thảo COC của ASEAN hàm chứa các điều khoản có ý nghĩa đặc biệt và kêu gọi các bên "tôn trọng và tuân thủ Hiến chương LHQ, UNCLOS 1982, Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á, Tuyên bố ASEAN-Trung Quốc về ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002 và Năm Nguyên tắc cùng tồn tại hòa bình". Dự thảo của ASEAN liệt kê bốn nguyên tắc:
Nghĩa vụ Điều II của dự thảo ASEAN kể ra tám nghĩa vụ:
`
Giải quyết tranh chấp
Điều 111 gây tranh cãi nhiều hơn; nó đòi hỏi các bên ký kết "thiết lập một cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến việc giải thích và áp dụng COC." Hai cơ chế giải quyết tranh chấp được bao gồm để giải quyết sự tan vở hoặc vi phạm COC. Thứ nhứt là cơ chế giải quyết tranh chấp trong Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ASEAN ở Đông Nam Á (TAC) . TAC cung cấp một hội đồng tối cao ASEAN mức ngang bộ và ban quyền năng cho nó để khuyên răn các bên trong tranh chấp, tùy thuộc vào thỏa thuận trước đó của họ, các biện pháp như dàn xếp, điều đình, điều tra hoặc hoà giải. Hội đồng tối cao cũng được trao quyền "đề nghị các biện pháp thích hợp để ngăn ngừa sự suy giảm giá trị các thỏa thuận đã đạt được giữa ASEAN và Trung Quốc, trong đó có Tuyên bố chung năm 1997 của Hội nghị những người đứng đầu chính phủ / nhà nước các thành viên ASEAN và Trung Quốc, Tuyên bố chung năm 2006 về Quan hệ Đối tác Chiến lược vì Hòa bình và Hướng tới nâng cao quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Trung Quốc, DOC 2002 và cam kết của nó phát triển một COC và bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.
Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa gia nhập TAC vào năm 2003 và tiến hành bằng văn bản với "trung thành thực hiện và thực hiện tất cả các quy định hàm chứa trong đó". Trong trường hợp các bên không thể giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ ASEAN, COC của ASEAN đưa ra một cơ chế thứ hai: các bên tranh chấp "có thể phải xử dụng đến cơ chế giải quyết cung cấp theo luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS" . Điều này có thể bao gồm đưa trường hợp của họ ra trước một tòa án quốc tế để xét xử.
Ngoài việc trên, các vấn đề quan trọng, khó khăn và phức tạp sau đây cần phải được giải quyết:
Lĩnh vực ứng dụng
Các lĩnh vực ứng dụng ở Biển Ðông cần được xác định.
Trong tháng 12 năm 1995, ASEAN đã thông qua Hiệp ước về Khu vực Đông Nam Á Phi vũ khí hạt nhân (SEANWFZ). Đây là lần đầu tiên mà ASEAN được định nghĩa chung là giới hạn địa lý của khu vực Đông Nam Á như sau: (a) "Khu vực Phi Vũ khí hạt nhân Đông Nam Á", sau đây gọi tắt là "Vùng", có nghĩa là khu vực bao gồm các vùng lãnh thổ của tất cả các nước trong khu vực Đông Nam Á, cụ thể là, Brunei Darussalam, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam, cùng với thềm lục địa và khu đặc quyền kinh tế (EEZ) tương ứng của họ [nhấn mạnh thêm]; (b) "lãnh thổ" có nghĩa là lãnh thổ đất liền, vùng biển nội thủy, lãnh hải, vùng biển quần đảo, đáy biển, lớp ngầm dưới đáy biển và vùng trời phía trên chúng [nhấn mạnh thêm].
Các lĩnh vực ứng dụng của COC phải bao gồm toàn bộ biển Đông theo định nghĩa của Tổ chức Thủy văn quốc tế bao gồm các khu vực địa lý được quy định trong hiệp ước SEANWFZ .
Làm rõ các yêu sách lãnh thổ và hàng hải
COC cần bao hàm một nghĩa vụ đối với tất cả các bên để làm rõ cơ sở yêu sách của mình đối với các tính năng và khu vực hàng hải cụ thể ở Biển Đông trên cơ sở luật pháp quốc tế trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).
Không gây phương hại
COC nên được áp dụng cho tất cả các khu vực biên giới biển tranh chấp ở Biển Đông "không phương hại đến chủ quyền lãnh thổ". Yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông nên bao hàm những từ chối về pháp lý sau đây:
1. Không có gì chứa đựng trong COC này được hiểu là:
Giám sát và báo cáo
COC cần bao hàm các cơ chế báo cáo và giám sát chính xác đối với các quy định của nó bao gồm các đường dây nóng đa cơ quan.
Một cách tiếp cận chủ động song hành của ASEAN
ASEAN-Trung Quốc hiện được cam kết tư vấn về COC trong khuôn khổ thực hiện DOC. Hiện nay ASEAN và Trung Quốc chưa khởi xướng được một hoạt động hợp tác thống nhất theo DOC. Để đạt được một số đòn bẩy chính trị toàn khắp, Trung Quốc - ASEAN cần giải quyết những căng thẳng phát sinh liên tục và mới mẻ từ các tranh chấp hàng hải ở Biển Đông thông qua một cách tiếp cận chủ động song hành. Bước đầu tiên liên quan đến cách hoạt động ASEAN như là một nhóm độc nhất để quản lý tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các thành viên của mình tại Biển Đông. Bước thứ hai liên quan đến việc ASEAN hợp tác với các đối tác đối thoại của nó.
Bước 1 - ASEAN và Trung Quốc
ASEAN phải chủ động hơn trong việc xử dụng các phương tiện pháp lý, ngoại giao và chính trị qua đó sẽ củng cố quyền tự chủ của Đông Nam Á và vai trò trung tâm của ASEAN trong trật tự quản lý căng thẳng ở Biển Đông. ASEAN cần theo đuổi bền bỉ trong việc thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin theo DOC và một COC ràng buộc với Trung Quốc, trong khi một mục tiêu quan trọng cơ bản thì thiếu sót vì năm lý do:
Thứ nhất, phương pháp này củng cố thêm sự chia rẽ trong ASEAN, giữa (a) các nước yêu sách tuyến đầu như Philippines, Việt Nam và các quốc gia yêu sách khác như Brunei và Malaysia, và (b) các quốc gia có yêu sách và không có yêu sách, do đó phá hoại tính đoàn kết ASEAN.
Thứ hai, Trung Quốc sẽ không đồng ý với một COC ràng buộc qua đó có vai vế như một hiệp ước; điều này sẽ dẫn đến một COC với nguy hiểm tiềm tàng không đạt được các cuộc họp an ninh và các mối quan tâm khác của các quốc gia yêu sách ở Đông Nam Á.
Thứ ba, vì ASEAN và Trung Quốc đã nhất trí tiến hành tham vấn về việc soạn thảo một COC trên cơ sở đồng thuận, Trung Quốc có thể trì hoãn hoạt động này vô thời hạn.
Thứ tư, bởi vì có việc không đồng ý lộ trình và thời hạn trên quá trình này, Trung Quốc có thể tiếp tục củng cố sự hiện diện của nó trên các đảo nhân tạo và các nơi khác ở biển Đông và mở rộng quyền kiểm soát trên thực tế ( de facto ) của nó trên những vùng biển chồng lấn với các đặc khu kinh tế của quốc gia ven biển như Malaysia và Indonesia.
Thứ năm, các khu vực địa lý ASEAN đề xuất ở COC không thể xác định được cho đến khi nào Trung Quốc hoặc là làm rõ hoặc rút lại yêu sách đường chín đoạn của nó ở Biển Đông.
Dĩ nhiên với ngoại giao hiện nay của ASEAN, nếu không thay đổi gì, có nguy cơ làm cho vai trò trung tâm của ASEAN trở nên không quan trọng trong các vấn đề an ninh - chính trị của khu vực Đông Nam Á. Cách tiếp cận này được mô tả trong kết luận là một sự "nhất quán ngu ngốc." ASEAN cần tiếp tục tham vấn trong khuôn khổ nhóm JWG ASEAN-Trung Quốc . Đồng thời ASEAN cần xây dựng một lập trường độc nhất trên Biển Đông và làm việc với các đối tác đối thoại để đạt được đòn bẩy chính trị với Trung Quốc.
Bước 2 - ASEAN và các nước đối thoại
ASEAN cần phải thông qua một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ASEAN trong lĩnh vực hàng hải của Đông Nam Á giửa các thành viên của nó ( hiệp ước ASEAN trong tương lai ) . Hiệp ước này sẽ ràng buộc các thành viên ASEAN giải quyết tranh chấp lãnh thổ giữa họ với nhau và thiết lập một gương mẫu cho Đông Á và cộng đồng toàn cầu.
ASEAN cần tranh thủ sự hỗ trợ của các đối tác đối thoại của mình để hỗ trợ sáng kiến này. Hiệp ước nên đặt ra các ranh giới địa lý của lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á; theo SEANWFZ những điều này nên bao gồm thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của tất cả các thành viên ASEAN (và các thành viên trong tương lai) . Hiệp ước này cần phải có một nghị định thư bổ sung mời tất cả các nước đối thoại ASEAN ký.
Có năm lý do tại sao ASEAN cần phải thông qua một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á:
Thứ nhất, an ninh của lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á là không thể chia cho tất cả các thành viên ASEAN, cho dù là quốc gia ven biển hay không có biển. ASEAN đề xuất COC, vì nó tập trung hoàn toàn vào Biển Đông, không bao gồm các phương pháp tiếp cận hàng hải đến eo biển Malacca hoặc bờ biển phía tây của Myanmar, Thái Lan và Indonesia, Vịnh Thái Lan, vùng biển chung quanh quần đảo Indonesia và vùng biển đến phía bắc, phía đông và phía nam của quần đảo Philippines.
Thứ hai, luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS, áp dụng như nhau trong cả lĩnh vực hàng hải của Đông Nam Á và không chỉ với miền Nam Trung Quốc. Nó được áp dụng cho tất cả các quốc gia.
Thứ ba, hiệp ước sẽ kết hợp các chỉ tiêu và nghĩa vụ pháp lý do đó có thể vấp phải những trở ngại trong tham vấn giữa ASEAN và Trung Quốc về một COC mà sẽ lôi cuốn tới các đối tác đối thoại khác của ASEAN.
Thứ tư, Trung Quốc sẽ được đặt dưới áp lực để tham gia với các đối tác đối thoại khác trong việc gia nhập các điều ước quốc tế hoặc chịu những mất mát chính trị còn lại bên ngoài các quy định của nó.
Thứ năm, hiệp ước sẽ củng cố đoàn kết ASEAN và quyền tự chủ của Đông Nam Á bằng cách đặt ASEAN ở trung tâm của các mối quan hệ với các cường quốc hàng hải bên ngoài. Hiệp ước ASEAN sẽ vượt qua sự khác biệt giữa các quốc gia yêu sách và không yêu sách bằng cách làm cho tất cả các bên liên quan với các thành viên ASEAN, bao gồm Campuchia, Myanmar và Lào không giáp biển. Hiệp ước cũng sẽ củng cố bản sắc hợp nhất và pháp lý của ASEAN, và tăng cường khả năng đối phó với các thế lực bên ngoài.
Những gì nên được bao gồm trong một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở lĩnh vực hàng hải Đông Nam Á?
Lời nói đầu của Hiệp ước phải bao gồm cam kết của tất cả các thành viên ASEAN để mang lại ranh giới hàng hải và các yêu sách của họ phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm UNCLOS với sự quan tâm đặc biệt để loại bỏ các đường cơ sở quá mức và phân biệt rõ ràng các đảo so với các loại đá cho mục đích phân định hàng hải. Hiệp ước phải bao gồm việc cung cấp thành lập một ủy ban độc lập gồm các chuyên gia kỹ thuật và pháp lý, những người có thể được kêu gọi hỗ trợ trong việc xác định các đường cơ sở và phân loại đảo, đá. Hiệp ước nên cam kết tất cả các bên ký kết từ bỏ đe dọa và xử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp về chủ quyền và quyền chủ quyền và sự phá vỡ trật tự tốt đẹp trên biển bao gồm cả an toàn hàng hải và trên các chuyến bay. Hiệp ước nên bao gồm một cam kết để giải quyết tất cả các tranh chấp liên quan đến các tính năng đất ở vùng biển Đông Nam Á, EEZ chồng chéo và phân định thềm lục địa giữa các thành viên ASEAN. Hiệp ước nên kết hợp tài liệu tham khảo các hiệp ước ASEAN trước đây như TAC và SEANWFZ và công ước hàng hải quốc tế như UNCLOS, Công ước về cấm chỉ các hành vi bất hợp pháp chống lại an toàn đi lại trên đường biển, Công ước về các quy định quốc tế phòng ngừa đâm va trên biển, quy tắc về những đụng chạm bất ngờ trên biển, và các công ước liên quan khác.
Hiệp ước phải bao gồm một cam kết ràng buộc để giải quyết tất cả các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Hiệp ước nên xác định việc quân sự hóa và bao gồm các quy định phi quân sự hóa các hòn đảo, đá và ngăn cấm việc triển khai các loại quy định về hệ thống vũ khí, như tên lửa chống tàu và chống máy bay có căn cứ trên các tính năng đất. Hiệp ước nên bao gồm quy định yêu cầu tất cả các bên ký kết hợp tác trong nghiên cứu khoa học biển, ô nhiễm biển, quản lý nghề cá, tìm kiếm cứu nạn, chống cướp biển và các lĩnh vực thỏa thuận khác.
Cuối cùng, Hiệp ước nên có điều khoản cho việc thiết lập một cơ chế giải quyết khiếu nại và tranh chấp có thể phát sinh. Một cơ chế như vậy nên bao gồm một Hội đồng tối cao ASEAN hoặc bên thứ ba hòa giải hoặc trọng tài pháp lý quốc tế.
Củng cố cộng đồng An ninh - chính trị ASEAN
ASEAN phải chủ động hơn trong việc hình thành sự đồng thuận giữa các thành viên của nó như là một phần của quá trình xây dựng cộng đồng an ninh - chính trị ASEAN. ASEAN cần nắm giữ các thành viên của mình, nước nào là quốc gia yêu sách với tiêu chuẩn cao nhất về tính minh bạch đối với ba lĩnh vực :
Ngoài ra, Hội đồng Cộng đồng An ninh- Chính trị của ASEAN cần phát triển một phương pháp tiếp cận tổng thể của ASEAN đối với vấn đề Biển Đông bằng cách chỉ đạo các cơ quan cấp dưới của mình (các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN , các Chỉ huy Trưởng Hải quân ASEAN, Cảnh sát biển ASEAN, v...v...) để phát triển các chính sách hiệu quả nhằm giải quyết các thách thức an ninh phát sinh từ những tranh chấp ở biển Đông. Một khi ASEAN đã thiết lập một quan điểm chung, các quan chức ASEAN nên đề xuất chính sách của mình đến các tổ chức đa phương mà ASEAN đóng vai trò trung tâm như Diễn đàn Khu vực ASEAN, Diễn đàn Hàng hải ASEAN mở rộng (EAMF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN + và Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á để thông qua.
Kết luận:
Tính kiên định ngu xuẩn hay là chiếc Chén Thánh biệt ly?
Cách tiếp cận hiện nay của ASEAN hướng tới tư vấn với Trung Quốc để đạt được một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông có thể được mô tả như hoặc là một "kiên định ngu xuẩn" hay là sự tìm kiếm "Chén Thánh biệt ly" của ASEAN.
Các biểu hiện "ngu ngốc nhất quán " được phỏng theo từ tiểu luận nhan đề "Tự Tín nhiệm" được viết bởi nhà triết học Mỹ Ralph Waldo Emerson. Emerson đã viết, "kiên định ngu xuẩn là con ma lo sợ ám ảnh những cái đầu yếu đuối, được yêu mến bởi các chính khách, triết gia và những nhà thuyết giáo tiểu nhân". Emerson cho rằng các cá nhân nên tránh sự phục tùng và "thống nhất giả hiệu" và cần theo đuổi những ý tưởng và bản năng của riêng mình.
Nếu những nỗ lực của ASEAN là một ví dụ về "tính nhất quán ngu ngốc" thì kết quả cuối cùng sẽ là Trung Quốc bá chủ trên Biển Đông thông qua việc họ chậm rải và thong thả cắt xén trung tâm hàng hải ra khỏi khu vực Đông Nam Á.
"Chén Thánh" được phỏng theo từ huyền thoại Anglo Saxon. Trong bối cảnh của bài thuyết trình này "Chén Thánh biệt ly" ám chỉ cho một đối tượng rất thèm khát hay là lục lọi tìm kiếm theo đuôi vì đã vĩnh viễn dâng những vật thưởng cho những kẻ tìm kiếm nó. Nói cách khác, nhiệm vụ của ASEAN đối với một COC ràng buộc trong Biển Đông với Trung Quốc, giống như chiếc "Chén Thánh" sẽ xây dựng lại hòa bình vĩnh viễn, hợp tác và phát triển giữa Trung Quốc và Đông Nam Á.
Nếu ASEAN theo đuổi COC với Trung Quốc như là một loại "Chén Thánh". Nó sẽ bị thất vọng như những hiệp sĩ già của Vua Arthur trong việc tìm kiếm bất tận của họ. Tình hình an ninh khu vực Đông Nam Á sẽ chứng kiến sự cạnh tranh và can thiệp lớn hơn của các thế lực anh cả . Sẽ không có hòa bình vĩnh viễn, hợp tác và phát triển do sự cạnh tranh và can thiệp của các siêu cường. [ ASEAN nên hành động thực tế thì sẽ có sức mạnh như chiếc Chén Thánh, nếu ASEAN trông chờ một phép lạ thì hậu quả sẽ tai hại; ND ]
Để thoát khỏi những tình huống khó xử này ASEAN cần đóng một vai trò chủ động hơn trong việc quản lý tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, ngăn chặn việc quân sự hóa của chúng, và làm giảm sự cạnh tranh của các siêu cường bằng cách khẳng định một quy mô tự chủ trong khu vực Đông Nam Á và vai trò trung tâm của ASEAN lớn hơn trước đây.
Khi SEANWFZ được kết hợp với Hiến chương ASEAN và Hội đồng Chính trị-An ninh ASEAN, dường như không thể tránh được rằng ASEAN là một tổ chức khu vực đa phương có tư cách pháp nhân và quyền lực chính trị để hành động thay mặt cho các quốc gia thành viên trong việc quản lý tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông. ASEAN không phải đứng về phía nào trong tranh chấp chủ quyền, nhưng nó có nghĩa vụ hỗ trợ các thành viên của mình trong việc giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp hàng hải trên cơ sở luật pháp quốc tế bao gồm UNCLOS.
Đồng thời ASEAN có một trách nhiệm đồng nhất đối với chính trị và ngoại giao để bảo vệ các cá nhân thành viên của mình không bị đe dọa, cưỡng ép, hăm dọa và xử dụng vũ lực của các cường quốc bên ngoài để thay đổi địa lý hàng hải của Đông Nam Á. Bằng cách vẽ lên và phê chuẩn một Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác trong lĩnh vực Hàng hải Đông Nam Á. ASEAN sau đó có thể tiếp cận và thu hút sự ủng hộ của các đối tác đối thoại và các thành viên khác của cộng đồng quốc tế để đạt được đòn bẩy trong tham vấn với Trung Quốc._ Chú thích ( * ) : Từ "Chén Thánh" (Holy Grail hay Chalice) còn có xuất xứ một từ tiếng Pháp cổ là Sangraal. Theo cách lý giải thông thường, Sangraal hợp thành từ hai từ San (Thánh) và Graal (Chén).Theo một truyền thuyết không được chính thức công nhận về Giáo hội Công giáo, Chén Thánh là một cái chén, dĩa hoặc ly mà Chúa Giê-su sử dụng tại Bữa tiệc biệt ly (còn gọi là buổi Tiệc Ly biệt). Trong hai ngàn năm qua, có nhiều tin đồn rằng Chén Thánh chứa đựng nhiều sức mạnh và quyền lực vô biên, ai sở hữu Chén Thánh đều có tài năng xuất chúng vượt bậc, vì trong buổi tiệc đó Chúa Giê-su đã dùng quyền phép biến rượu trở thành Máu Thánh.
_ Carlyle A.Thayer từng có những nghiên cứu tại nhiều trung tâm trực thuộc các trường đại học trên thế giới, chẳng hạn Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc phòng (Strategic and Defence Studies Centre, Đại học Quốc gia Úc), Trung tâm Các vấn đề Quốc tế (Center for International Affairs, Đại học Harvard), Viện Quốc tế về Nghiên cứu Chiến lược (International Institute of Strategic Studies) ở Luân Đôn, Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Institute of Strategic and International Studies, Đại học Chulalongkorn, Thái Lan), Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (Institute of Southeast Asian Studies, Singapore) và Khoa Khoa học Chính trị (Department of Political Science, Đại học Yale).
1 2
