Trump có thể biến "xoay trục đến châu Á" của Obama thành hiện thực.
 |
| Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, bên phải, họp bàn với Tổng thống đắc cử Donald Trump tại Trump Tower ở New York vào ngày 17 tháng 11/ 2016. (Tài liệu / Reuters) |
Trần H Sa lược dịch
Các thảo luận công khai về chính sách đối ngoại của Donald Trump đã tập trung vào cuộc chiến chống khủng bố và mối quan hệ của Mỹ với Nga, và kể từ cuộc bầu cử, tổng thống mới đắc cử chưa từng đề cử ai có chuyên môn châu Á vào một vị trí cao cấp trong chính quyền của ông. Đó là mối quan tâm nôn nóng trong các đồng minh Thái Bình Dương của Mỹ về điểm đứng mà khu vực sẽ có trong những ưu tiên của Nhà Trắng trong bốn năm tới.
Tuy nhiên, đằng sau hậu trường, quá trình chuyển tiếp của Trump đang chuẩn bị "xoay trục đến châu Á" của riêng mình . Như đội ngủ của Trump sẽ thực hiện chính sách với sự thể hiện cụ thể, những gì đang nổi lên là một cách tiếp cận xem xét trở lại đường lối của chính quyền Cộng hòa trước đây - nhưng cũng tìm cách để hiện thực hóa tham vọng của chính quyền Obama trong việc tăng cường sự hiện diện của Mỹ trong khu vực.
Các quan chức trong đội chuyển tiếp nói chính quyền Trump sẽ có một quan điểm hiếu chiến đối với Trung Quốc, tập trung vào việc củng cố các liên minh khu vực, có một mối quan tâm đổi mới với Đài Loan, hoài nghi về cam kết với Bắc Triều Tiên và tăng cường sự hiện diện các hạm đội của Hải quân Mỹ ở Thái Bình Dương.
Có những dấu hiệu cho thấy châu Á trong thực tế sẽ là trọng tâm hàng đầu của các quan chức chủ chốt. Rex Tillerson, người được Trump chỉ định làm bộ trưởng ngoại giao, đã từng nâng cao mối quan tâm của ông về Trung Quốc trong các cuộc họp với các nghị sĩ trong những ngày gần đây. Các tham dự viên nói với tôi ông đặc biệt rõ ràng về những gì ông nhìn thấy là cần thiết để chống lại sự mở rộng và quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông.
Tài liệu nhóm chuyển tiếp cũng cho biết Stephen K. Bannon, chiến lược gia trưởng của Trump, rất quan tâm đến chiến lược ở châu Á. Một cựu sĩ quan hải quân trong Hạm đội Thái Bình Dương, Bannon và các quan chức hàng đầu khác của Trump tin rằng xoay trục sang châu Á của Tổng thống Obama bị thất bại, phần lớn do những gì họ nhìn thấy đó là chi tiêu quốc phòng không đủ trong chính quyền của ông ấy, điều đó đã làm xói mòn lời hứa của Obama là gia tăng sức mạnh quân sự Mỹ trong khu vực.
Ở cấp đại sứ, những bổ nhiệm ở châu Á của Trump đi nhanh hơn việc bổ nhiệm đối với các khu vực khác và bao gồm những tác động hàng đầu về châu Á. Tài liệu từ đội ngủ chuyển tiếp nói Trump sắp chọn Ashley Tellis , một cựu quan chức Nhà Trắng và là chuyên gia nổi tiếng về Ấn Độ, làm đại sứ Mỹ ở Ấn Độ. Những tác động từ Trung Quốc được làm dịu lo lắng với việc Trump lựa chọn Thống đốc bang Iowa, Terry Branstad (đảng Cọng hòa) là đặc phái viên của ông ở Bắc Kinh.
Các quan chức Nhật Bản có thể không vui mừng về việc Trump dự kiến lựa chọn doanh nhân William Hagerty làm đại sứ Mỹ tại Tokyo. Nhưng chính phủ Nhật Bản cũng cảm thấy được tôn trọng do quyết định của Trump tôn vinh Thủ tướng Shinzo Abe bằng cách tạo cho ông ta là nhà lãnh đạo trên thế giới mà Trump gặp gở đầu tiên sau cuộc bầu cử.
Đội của Trump cũng đang bận rộn điền các vị trí liên quan đến châu Á trong bộ máy an ninh quốc gia. Matt Pottinger dự kiến sẽ được chọn làm giám đốc cao cấp về Châu Á của Hội đồng An ninh Quốc gia . Mặc dù kinh nghiệm gần đây của ông ta là ở Afghanistan, Pottinger đã làm việc tại Trung Quốc như một nhà báo trong nhiều năm và được đánh giá là tốt. Do kích thước nhỏ hơn của ban tham mưu Hội đồng An ninh Quốc gia mới, trợ lý ngoại trưởng về châu Á tại Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn chính sách châu Á của Trump. Nhóm chuyển tiếp đang xem xét các cựu quan chức hàng đầu trong chính quyền George W. Bush cho hai công việc, bao gồm Phó Trợ lý Ngoại trưởng Randall Schriver và cựu giám đốc về châu Á ở Nhà Trắng, Victor Cha .
Có nhiều lý do tốt đẹp để tin rằng chính quyền Trump sẽ phải dành sự quan tâm đến châu Á trong những tháng đầu tiên của nó. Trump bổ nhiệm Peter Navarro đứng đầu Hội đồng Thương mại Quốc gia là một dấu hiệu cho thấy một cuộc đụng độ kinh tế với Bắc Kinh có thể đến sớm hơn dự kiến. Người Trung Quốc cũng có một lịch sử thử nghiệm một tổng thống mới của Mỹ, với một số hành động khiêu khích.
Chương trình hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên đang tiến triển một cách nhanh chóng, và Trump đã thề ngăn chặn chúng. Nhóm của ông đang xem xét các biện pháp trừng phạt thứ cấp qua đó sẽ được áp dụng cho các công ty hỗ trợ chế độ Kim Jong Un, đó là điều mà sẽ tạo ra một điểm căng thẳng khác với Trung Quốc. Chi tiết của một số chính sách chưa được nhân rộng.
"Bởi hoàn cảnh bắt buộc, chính quyền Trump sẽ phải tập trung vào châu Á vì các sự kiện sẽ định hình nên nó. Chúng ta sẽ không có sự lựa chọn nào khác. Đó là điểm cốt yếu ", ông Dan Blumenthal , một cựu quan chức Lầu Năm Góc về Trung Quốc tại Viện Doanh nghiệp Mỹ đã nói. "Cần nghiên cứu tầm nhìn chiến lược của họ tham gia các liên minh như thế nào, chúng ta sẽ phải chờ xem."
Một tập trung về châu Á của Trump có một lợi ích lớn khác cho chính quyền sắp tới : Nó cung cấp cho Trump tính hợp pháp - nếu có chút gì đó vị kỷ - biện minh cho mối quan hệ đang ấm lên với Nga . Chính phủ có thể lập luận rằng Nga là một cường quốc khu vực gần như không có vấn đề như là một uy thế toàn cầu và chưa bao giờ hung hăng hơn Trung Quốc.
---------------------|||---------------
