Việc sa thải Comey sẽ ảnh hưởng đến Trump như thế nào.
 |
| Bức ảnh này cho thấy bản sao bức thư của Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, Jeff Sessions, gởi Tổng thống Donald Trump đề nghị sa thải Giám đốc FBI James Comey, tại Nhà Trắng ở Washington, Mỹ, ngày 09 tháng 5, năm 2017. REUTERS / Joshua Roberts |
Tim Weiner . Thứ Sáu 12, tháng Năm / 2017 Theo Reuters
Trần H Sa lược dịch
Tổng thống Hoa kỳ của chúng ta đã thực hiện một tính toán sai lầm nghiêm trọng. Ông ta dường như nghĩ rằng chính phủ Hoa Kỳ cũng giống như một chương trình truyền hình thực tế mà một thời ông từng đi theo, nơi mà bạn sẽ có được những kết quả tuyệt vời và được xếp hạng hàng đầu bằng cách làm mọi người giật mình.
Nếu Tổng thống Donald Trump sa thải Giám đốc FBI, James Comey, để cản trở việc điều tra ngày càng mãnh liệt về sự can thiệp của điện Kremlin trong cuộc bầu cử năm 2016, có thể một ngày nào đó hành động ấy sẽ được hiểu như là một sự cản trở công lý và là một phương thức tấn công mà có thể bị buộc tội .
Điều đó có vẻ là một bản án khắc nghiệt. Nhưng tiền lệ duy nhất mà chúng ta có là - bạn đã đoán được nó - Richard Nixon và vụ Watergate. Những nỗ lực cố ý của Nixon nhằm cản trở cuộc điều tra của FBI về việc Tòa Bạch Ốc đã tạo ra phần chủ chốt trong bài viết luận tội đầu tiên của Ủy ban Tư pháp Hạ viện năm 1974 (hành động được xem như là hành pháp đã dẩm chân lên lập pháp, nd). Tuần sau, Nixon từ chức.
Dường như chúng ta đang được tua nhanh tới để xem lại vụ Watergate. Trump làm tổng thống đã được 110 ngày, và ông đã sa thải bộ trưởng tư pháp đương nhiệm, cố vấn an ninh quốc gia, và bây giờ là người đứng đầu của FBI, tất cả họ đều đã đóng vai trò then chốt trong đống hồ sơ lộn xộn về Nga. Nhưng đúng là việc sa thải Comey sẽ tăng tốc những hậu quả chính trị cho Trump, ngay cả khi nó có thể đe dọa làm chậm tốc độ thăm dò của FBI.
Rõ ràng là, cho đến hôm thứ Ba (09/05/2017), cuộc điều tra đã gia tăng về quy mô và phạm vi. Tuần trước, như tin đã đưa, Comey yêu cầu Bộ Tư pháp cung cấp nhiều tiền và nhiều nhân viên hơn để dành cho một vụ kiện đã mở rộng (một yêu sách Bộ Tư pháp Hoa kỳ từ chối). Các công tố viên liên bang ở Virginia đã ban hành trát hầu toà của đại bồi thẩm đoàn đến các trợ lý của cố vấn an ninh quốc gia bị sa thải, Michael T. Flynn, người đã có một cuộc thảo luận rắc rối với nhân viên FBI trong những ngày đầu của chính quyền Trump.
Nhưng với tôi, có vẻ như giọt nước làm tràn ly đã xảy ra vào ngày 20 tháng 3, khi Comey công khai làm chứng trong buổi điều trần của Ủy ban Tình báo Hạ viện. Ông khẳng định rằng Cục FBI đang ở giữa một cuộc điều tra có quy mô lớn về cuộc tấn công có chủ ý của Nga vào sinh hoạt chính trị bầu cử của Mỹ, rằng mục đích của cuộc tấn công đó là để đánh bại Clinton và bầu cho Trump - và rằng có những người Mỹ có thể đã hỗ trợ và tiếp tay cho cuộc tấn công vào nền dân chủ.
Và lúc kết thúc, Comey hầu như gọi Trump là một kẻ nói dối trong việc ông ta khẳng định rằng Tổng thống Barack Obama đã do thám mình bằng cách khai thác điện thoại của Trump trong chiến dịch tranh cử.
Nếu Trump, như ông đang tiếp tục nói, cho rằng trường hợp Nga là một trò lừa bịp, và rằng ông có thể làm cho nó biến mất bằng cách khóa miệng (đóng hộp) Comey, ông ta đã sai. FBI là một cỗ máy mạnh mẽ, với hàng ngàn nhân viên, và những người mà tôi biết - cả những người đang làm nhiệm vụ lẫn đã nghỉ hưu - cho rằng trò khôi hài của Trump đối với cuộc điều tra là một sự xúc phạm tổ chức. Họ tin rằng sự thượng tôn luật pháp thật sự là bánh lái của con tàu quốc gia; Tổng thống không thể đảo ngược đường lối của nó với một cái vẫy tay. Và bộ trưởng tư pháp của Trump, người giám thị gần nhất của FBI, đã tự giải nguy khỏi cuộc điều tra về Nga.
Điều đó có nghĩa là cuộc điều tra này sẽ tiếp tục, trừ phi có một âm mưu được phối hợp để gây cản trở công lý đang được tiến hành.
Đúng là tin xấu đối với tổng thống, đó là những người trong đảng Cộng hòa ở Quốc hội đã sửng sốt bởi hành động táo bạo và lỗ mãng của Trump. Họ là tuyến phòng thủ cuối cùng của ông chống lại sự hình thành một ủy ban điều tra độc lập, đủ lông đủ cánh của cả hai đảng tại Quốc hội - theo như trình tự của ủy ban Iran-Contra được tạo ra ba thập kỷ trước đây - một sự tiến triển ngày càng tăng có thể là một thảm họa chính trị cho Trump.
Thượng nghị sĩ John McCain, người đứng đầu Ủy ban Quân Vụ Thượng viện - và không ngưỡng mộ Vladimir Putin - bênh vực Comey là một con người đáng kính và đã gọi vụ sa thải là “ chưa từng thấy ”, đó là sự thật. Chưa hề có tổng thống nào đã sa thải một giám đốc FBI, người mà đang điều tra Nhà Trắng. Thậm chí cả Nixon cũng đã không dám liều lĩnh làm điều đó.
Vụ tai tiếng này sẽ tiếp tục. Tôi đã nhìn thấy nó trước đây ", McCain nói tại một cuộc hội thảo an ninh tại Munich. "Tôi bảo đảm với bạn rằng sẽ có nhiều chuyện không tốt đẹp xảy ra, tôi có thể bảo đảm chính xác như vậy. Có quá nhiều thông tin mà chúng ta chưa có sẽ xuất hiện".
Còn đây là Richard Burr, đảng viên Cộng hòa ở Bắc Carolina, người đứng đầu Ủy ban Tình báo Thượng viện : “Tôi đang gặp rắc rối bởi thời gian và lý do về việc sa thải giám đốc Comey. Tôi đã thấy Giám đốc Comey là một công chức trung thành với phẫm chất cao nhất, và việc sa thải ông ta sẽ gây thêm lộn xộn cho cuộc điều tra của Ủy ban vốn đã khó khăn."
Nếu Quốc hội chuyển hướng vào một ủy ban độc lập trong mùa hè này, mà dường như có thể xảy ra theo gót việc sa thải Comey, hai thượng nghị sĩ vừa nêu sẽ là một trong một số ít đi trước dẫn đường. FBI sẽ cung cấp hỗ trợ quan trọng cho các nhà điều tra của Quốc hội, và báo chí sẽ tiếp tục đào sâu hơn vào câu chuyện này.
Và nếu Trump tiếp tục xa lánh Quốc hội và toàn thể công dân với các quyết định nóng lạnh thất thường - ông ta là vị tổng thống vừa mới được bầu ít được ưa chuộng nhất trong lịch sử hiện đại - đó sẽ là một thời gian thú vị khi cuộc bầu cử sắp đến vần vũ quanh nó. Hãy tưởng tượng những gì mà một cuộc điều tra thực sự của Quốc hội về "Russiagate" có thể trông như thế nào, nếu các đảng viên đảng Cộng hòa không nắm giữ được mọi phán quyết mang tính quyết định (chiếc búa trong tổ chức bán đấu giá).
GIỚI THIỆU VỀ TÁC GIẢ
Tim Weiner là một phóng viên đoạt giải Pulitzer. Ông là tác giả cuốn sách "Legacy of Ashes: The History of the CIA."
