Trump và Kim Jong-un gặp lại nhau : Những khó khăn gì ở đây ?

Tổng thống Trump đã đến Việt Nam vào thứ ba .Doug Mills /  New York Times

Choe Sang-Hun ...Ngày 26 tháng 2 năm 2019  Theo New York Times

Trần H Sa lược dịch

SEOUL, Hàn Quốc - Tổng thống Trump đã đến Việt Nam vào thứ ba để thảo luận về phi hạt nhân hóa với Kim Jong-un, nhà lãnh đạo Triều Tiên, vượt qua nhiều tháng lùm xùm về các mối đe dọa và thử nghiệm vũ khí, khiển trách và phản đối.

Khi họ chuẩn bị gặp nhau lần thứ hai sau 8 tháng, mục tiêu của họ là đạt được một nền hòa bình lâu dài và phi hạt nhân hóa hoàn toàn, vẫn còn khó nắm bắt, nhưng mối đe dọa chiến tranh sắp xảy ra của ngày trước có cảm giác bị xóa bỏ.

Nỗi sợ chiến tranh đã siết chặt Bán đảo Triều Tiên vào năm 2017 sau một loạt vụ thử tên lửa của Triều Tiên khiến ông Trump đe dọa đất nước này bằng ngọn lửa cuồng nộ. Ông Kim đáp trả với những gì dường như là một thử nghiệm thành công của một quả bom hydro và phóng một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa mà nó nói là đủ mạnh để đến được lục địa Hoa Kỳ.

Sau khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau vào tháng 6, căng thẳng đã giảm bớt đáng kể - Triều Tiên ngừng thử vũ khí và Hoa Kỳ tạm dừng các cuộc tập trận quân sự với miền Nam. Nhưng các nhà lãnh đạo đã không vạch ra một con đường rõ ràng để phi hạt nhân hóa.

Một thỏa thuận mơ hồ

Sau khi gặp ông Kim ở Singapore, ông Trump nói rằng ông đã "phải lòng" với nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên và thề sẽ bảo đảm một tương lai tươi sáng cho miền Bắc, nếu nó giải giới.

Bất chấp sự phô trương, cuộc họp chỉ mang lại một tuyên bố chung mơ hồ bao gồm bốn thỏa thuận rộng rãi:

• Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên sẽ thiết lập mối quan hệ mới.

• Họ sẽ xây dựng một chế độ hòa bình lâu dài và ổn định trên Bán đảo Triều Tiên.

• Triều Tiên sẽ làm việc hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên.

• Và Bắc Triều Tiên và Hoa Kỳ sẽ tìm lại hài cốt lính Mỹ bị giết ở miền Bắc trong Chiến tranh Triều Tiên.

Các điểm mắc kẹt.

Triều Tiên đã trả lại hài cốt của những gì được tin là 55 quân nhân Mỹ bị giết trong trận chiến từ năm 1950 đến 1953. Nhưng có rất ít tiến triển đối với mục tiêu phi hạt nhân hóa.

Các nhà đàm phán đã phải đối mặt với những vấn đề nhức nhối tương tự mà qua đó đã làm thất bại tất cả các nỗ lực trước đây trong việc loại bỏ vũ khí hạt nhân của miền Bắc.

Phi hạt nhân hóa là gì?

Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên vẫn chưa đồng ý về những gì mà phi hạt nhân hóa hoàn toàn của Bán đảo Triều Tiên cần phải có.

Washington muốn phá hủy toàn bộ vũ khí hủy diệt hàng loạt, hệ thống vận chuyển, vật liệu phân hạch và cơ sở sản xuất của Bắc Triều Tiên phải "kết thúc, có thể kiểm chứng hoàn toàn". Nhưng đôi khi, Triều Tiên chỉ ra rằng họ sẽ không từ bỏ răn đe hạt nhân cho đến khi Hoa Kỳ rút hết 28.500 quân Mỹ ra khỏi Hàn Quốc và đưa các máy bay ném bom tầm xa, tàu sân bay và các khí tài  quân sự có khả năng hạt nhân khác ra khỏi bán đảo Triều Tiên .

Làm thế nào để thỏa thuận nhanh chóng có hiệu lực?

Thỏa thuận Singapore không phải là lần đầu tiên Triều Tiên cam kết phi hạt nhân hóa và sau đó chây lì. Lần này, Washington muốn Triều Tiên cam kết về một mốc thời gian cụ thể để họ không kéo dài quá trình vô thời hạn.

Điều gì đến trước, sự nhượng bộ của Mỹ hay giải trừ quân bị của miền Bắc?

Cả hai bên đã trao đổi danh sách những gì họ mong đợi bên kia sẽ làm để thực hiện đầy đủ thỏa thuận Singapore. Danh sách của miền Bắc thì dài. Nó muốn Hoa Kỳ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt; thay thế hiệp định đình chiến tạm dừng Chiến tranh Triều Tiên năm 1953 bằng một hiệp ước hòa bình; bình thường hóa quan hệ ngoại giao; cung cấp viện trợ kinh tế; và, có thể, rút ​​quân khỏi Hàn Quốc.

Khó khăn thực sự đến từ việc tìm ra những hành động và phần thưởng nào được chấp nhận lẫn nhau, và thứ tự mà chúng nên được khai triển. Bắc Triều Tiên khăng khăng động thái theo "từng giai đoạn" hướng tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn để bảo đảm rằng Washington thực hiện các bước "hành động vì hành động chấm dứt thương lượng".

Làm thế nào miền Bắc sẽ giữ được trung thực?

Washington đã yêu cầu Triều Tiên tuyên bố các địa điểm và các chi tiết khác của toàn bộ kho hạt nhân và cho phép quốc tế kiểm tra . Triều Tiên tuyên bố sẽ không làm điều đó cho đến khi họ biết rằng họ có thể tin tưởng người Mỹ. Các cuộc đàm phán trong quá khứ giữa hai bên sụp đổ về sự khác biệt này.

Cắt giảm thỏa thuận

Các nhà phân tích nói rằng Triều Tiên sẽ không bao giờ từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình trong một thỏa thuận nhanh chóng, cú một, mà thay vào đó sẽ nhấn mạnh vào một loạt các nhượng bộ.

Trong bất kỳ thỏa thuận nào, ưu tiên hàng đầu của Triều Tiên là chấm dứt trừng phạt các lệnh trừng phạt quốc tế nhằm hạn chế khả năng nhập khẩu dầu và xuất khẩu hàng hóa của nước này, bao gồm than và hải sản.

Các nhà đàm phán Mỹ, những người không muốn cho đi con chip thương lượng tốt nhất của họ, có thể cung cấp các ưu đãi phi kinh tế khác để thay thế.

Đây là những gì được thảo luận:

• Các quan chức Hàn Quốc chỉ ra trong tuần này rằng ông Trump và ông Kim có thể đồng ý về một phát biểu chính trị chung tuyên bố chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên . Miền Bắc và Hoa Kỳ vẫn duy trì tình trạng chiến tranh trên ngôn ngữ kể từ khi cuộc chiến dừng lại với một hiệp định đình chiến năm 1953.

• Thời đại của các mối quan hệ mới được đề xuất ở Singapore có thể bao gồm việc mở các văn phòng liên lạc ở Washington và Bình Nhưỡng, thủ đô của Bắc Triều Tiên. Các văn phòng sẽ hoạt động như các đại sứ quán trên thực tế và sẽ là cơ quan ngoại giao đầu tiên được thành lập ở mỗi quốc gia. Vào tháng 9, Nam và Bắc Triều Tiên đã mở một văn phòng liên lạc chung như một bước có thể hướng tới việc mở các đại sứ quán ở mỗi thủ đô.

• Triều Tiên đã đề nghị dỡ bỏ vĩnh viễn cơ sở hạt nhân Yongbyon của họ , một địa điểm quan trọng để sản xuất nhiên liệu cho đầu đạn hạt nhân, để đổi lấy sự nhượng bộ. Đề xuất này không đáp ứng được những gì các quan chức Mỹ yêu cầu - từ bỏ hoàn toàn các chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên - nhưng nó sẽ giúp kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên không được mở rộng, ít nhất là tạm thời.

• Triều Tiên tuyên bố sẽ không dỡ bỏ chương trình vũ khí của mình cho đến khi Mỹ đồng ý giảm năng lực quân sự ở khu vực  Bán đảo Triều Tiên, có thể bao gồm rút quân hoặc rút các máy bay phản lực và tàu có khả năng hạt nhân. Bước đầu tiên, Triều Tiên có thể yêu cầu Washington tiếp tục đình chỉ các cuộc tập trận quân sự chung với Hàn Quốc trong những năm tới, và thậm chí giảm sự hiện diện quân sự ở đó.

• Nếu Hoa Kỳ không sẵn lòng nới lỏng các lệnh trừng phạt, Triều Tiên có thể thúc đẩy việc mở lại các dự án kinh tế liên Triều đã bị đình chỉ trong những năm gần đây.

---------------------------------------|||------------------------------------