Đài Loan, một vấn đề xung khắc khác của Mỹ - Trung.
Quên cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung : Xung đột ở Đài Loan có phải là mối đe dọa thực sự không?
Ted Galen Ngày 8 tháng 6 năm 2019 Theo Natonal Interest
Trần H Sa lược dịch
"Trong khi người Mỹ đang tập trung vào cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, thì mối nguy hiểm là sự đang gia tăng của một cuộc chiến có bắn súng thực sự có thể liên quan đến Đài Loan."
Căng thẳng giữa Đài Loan và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) đang gia tăng đến mức đáng báo động. Chỉ số mới nhất là những lời lẻ khoa trương nóng bỏng qua lại gần đây giữa tướng Wei Fenghe, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc và Hội đồng các vấn đề Đại lục của Đài Loan, cơ quan hoạch định chính sách của chính phủ Đài Loan, giao dịch các mối quan hệ xuyên eo biển. Là người bảo vệ tự xưng của Đài Loan, Washington tỏ ra lo lắng về những phát triển này.
Phát biểu vào ngày 1/6 tại Đối thoại Shangri-La, một hội nghị đa phương thường niên về các vấn đề an ninh Thái Bình Dương, Wei cảnh báo chống lại những nỗ lực ở Đài Loan hoặc ở nước ngoài nhằm ngăn chặn mục tiêu thống nhất đất nước của Trung Quốc. Hơn nữa, “bất kỳ đánh giá thấp nào về quyết tâm và ý chí của PLA là cực kỳ nguy hiểm.” Wei nói thêm một cách đáng ngại rằng, “Nếu ai dám chia tách Đài Loan ra khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc sẽ không có lựa chọn nào khác để chiến đấu bằng mọi giá, bằng mọi giá , ( sic.) cho đoàn kết dân tộc. Nếu PLA thậm chí không thể bảo vệ sự thống nhất của quê hương, ai cần PLA làm gì?"
Hội đồng các vấn đề đại lục đã đáp trả bằng ngôn ngữ khắc nghiệt và không khoan nhượng. Trong một tuyên bố ban hành ngày hôm sau, hội đồng khẳng định rằng Đài Loan chưa bao giờ là một phần của Trung Quốc và sẽ không bao giờ chấp nhận sự kiểm soát hoặc đe dọa của Bắc Kinh. Họ cáo buộc Trung Quốc không chỉ "thách thức các chuẩn mực và trật tự quốc tế", mà còn nói thêm về cái bép xép vu vơ mà qua đó Bắc Kinh tuyên bố tìm kiếm sự phát triển hòa bình là "một lời nói dối xuyên thời đại".Vì sợ rằng một ai đó không hoàn toàn nắm bắt được mức độ thù địch của Đài Bắc đối với Trung Quốc, tuyên bố tiếp tục: Chúng tôi cần nhắc nhở công chúng rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc đang thực hành chống dân chủ, chống hòa bình giữa hai bên eo biển và tiếp tục viện đến chiến tranh. Đây là nguyên nhân chính của sự căng thẳng ở eo biển Đài Loan và khu vực, và nó là nguồn gốc của sự nguy hiểm và khiêu khích chống lại hòa bình và ổn định".
Lời qua tiếng lại một cách cay độc đã tạo nên một sự leo thang đáng lo ngại về sự thù địch giữa Đài Bắc và Bắc Kinh đã diễn ra sôi nổi trong ba năm qua. Chiến thắng của Đảng Tiến bộ Dân chủ ủng hộ độc lập (DPP) trong cuộc bầu cử năm 2016 của Đài Loan đã dập tắt mọi hy vọng của các nhà lãnh đạo Trung Quốc vốn cho rằng mối quan hệ kinh tế đang phát triển với đại lục sẽ dần dần đưa dân chúng Đài Loan chuyển sang ủng hộ việc thống nhất chính trị. Sự tức giận về thất bại chiến lược đó đã khiến Bắc Kinh hồi sinh một chiến dịch nhằm tăng cường cô lập ngoại giao của Đài Loan, bằng cách vụng trộm lôi kéo một số quốc gia nhỏ vẫn duy trì quan hệ chính thức với Đài Bắc. Các hoạt động quân sự đe dọa của PRC cũng tăng lên. Các trò chơi chiến tranh của Trung Quốc trong và xung quanh eo biển Đài Loan đã tăng vọt kể từ năm 2016. Báo cáo của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hoa Kỳ 2019 trước Quốc hội cũng kết luận rằng Bắc Kinh đang xây dựng lực lượng trên bộ, trên không và hải quân để đạt được khả năng mạnh mẽ hơn nhằm xâm chiếm Đài Loan.
Sự giận dữ trong ứng xử của Bắc Kinh với Đài Loan đã dẫn đến các biện pháp của quốc hội và các ban ngành của hành pháp để tăng cường sự ủng hộ của Washington đối với Đài Bắc. Một bước tiến lớn đã xảy ra vào tháng 3 năm 2018 khi Tổng thống Trump ký thành luật Đạo luật Du lịch Đài Loan (TTA), qua đó khuyến khích các quan chức cấp cao của Mỹ gặp gỡ các đối tác Đài Loan. Đạo luật đó, được thông qua bởi cả hai viện của Quốc hội, đã chấm dứt thông lệ thận trọng của Washington theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan (TRA) chỉ cho phép tổ chức các cuộc họp với các quan chức Đài Loan tương đối thấp.
Đặc biệt đáng chú ý rằng TTA đặc biệt khuyến khích sự tương tác của “các quan chức an ninh quốc gia cấp chính phủ.” Điều khoản đó được chứng tỏ bằng một cử chỉ nhiều hơn mang tính biểu tượng, khi Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton gặp David Lee , Tổng thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Đài Loan vào tháng Năm. Ý định của Bolton nhằm thúc đẩy mối quan hệ an ninh mạnh mẽ hơn giữa Hoa Kỳ và Đài Loan là điều có thật. Trước khi có thời gian phục vụ chính phủ, ông đã thúc đẩy các chính sách cực kỳ nguy hiểm và khiêu khích. Ông kêu gọi Hoa Kỳ thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan và thậm chí ủng hộ việc di chuyển lực lượng quân sự Hoa Kỳ từ Okinawa đến Đài Loan. Cả hai biện pháp sẽ vượt qua lằn ranh nguy hiểm ngay khi Bắc Kinh lo âu và có khả năng sẽ kích hoạt hành động quân sự để ngăn chặn sự tách biệt chính trị vĩnh viễn của Đài Loan ra khỏi đại lục. Sự có mặt của ai đó có quan điểm như thế mà đang nắm giữ một chức vụ phụ trách chính sách quan trọng và chỉ cách Phòng Bầu dục vài cánh cửa, làm tăng đáng kể khả năng tăng cường hỗ trợ của Hoa Kỳ cho Đài Loan, bất chấp nguy cơ chiến tranh với Trung Quốc.
Có nhiều dấu hiệu từ nhiều nguồn khác nhau về việc Hoa Kỳ gia tăng ủng hộ sự độc lập trên thực tế của Đài Loan. Quốc hội chắc chắn đang đẩy mạnh sự hỗ trợ. Bằng một cuộc bỏ phiếu nhất trí vào đầu tháng 5, Hạ viện đã thông qua Đạo luật Bảo Đảm Đài Loan , qua đó thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Đài Loan trong khi thúc giục Đài Bắc tăng chi tiêu quốc phòng. Đạo luật này cũng khuyến nghị Washington tiếp tục "thường xuyên bán các sản phẩm quốc phòng" cho Đài Loan và đưa Đài Bắc quay trở lại tham gia vào các tổ chức quốc tế - một cái gì đó mà Bắc Kinh kiên quyết chống lại.
Chính quyền Trump dường như không cần nhiều sự ủng hộ. Các tàu chiến Mỹ đã đi qua eo biển Đài Loan vào một số dịp trong năm qua để chứng minh sự hỗ trợ quân sự cho Đài Bắc. Tại kỳ họp Đối thoại Shangri-La, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ không còn “ rón rén xung quanh ” các hành vi gây mất ổn định của Trung Quốc liên quan đến Đài Loan hay Biển Đông.
Trong khi người Mỹ đang tập trung vào cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, thì mối nguy hiểm đang gia tăng của một cuộc chiến bằng súng đạn thực sự có thể liên quan đến Đài Loan. Những lời lẻ cường điệu xuất phát từ cả Bắc Kinh và Đài Bắc đang ngày càng đối đầu và chói tai. Đảng cầm quyền của Đài Loan cam kết kiên quyết chống lại áp lực thống nhất của Trung Quốc; thật vậy, tổng thống đương nhiệm Tsai Ing-wen đang bị thách thức bởi một phe thậm chí còn cứng rắn hơn, đảng DPP ủng hộ độc lập. Đồng thời, các nhà lãnh đạo Trung Quốc dường như có ý định thúc đẩy chương trình nghị sự thống nhất của họ với sự nhấn mạnh và cấp bách hơn.
Đó không phải là xu hướng có thể khuyên giải. Washington có một cam kết mơ hồ nhưng rất thực tế theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan để bảo vệ an ninh cho hòn đảo. Cả Quốc hội và chính quyền Trump dường như đang trôi dạt theo hướng tăng cường mức độ hỗ trợ truyền thống của Hoa Kỳ để đối phó với áp lực leo thang của Bắc Kinh đối với Đài Loan. Nguy hiểm đang gia tăng khi hồ sơ cam kết an ninh TRA có thể được đưa vào thử nghiệm trong thế giới thực. Các nhà lãnh đạo Mỹ và người dân Mỹ cần tự hỏi liệu họ có thực sự sẵn sàng mạo hiểm chiến tranh với một cường quốc vũ trang hạt nhân để bảo vệ Đài Loan hay không. Câu trả lời thận trọng rõ ràng nên là no.
Ted Galen Carpenter, một thành viên cao cấp trong nghiên cứu bảo mật tại Viện Cato và là biên tập viên đóng góp tại National Interest , là tác giả của mười hai cuốn sách và hơn tám trăm bài viết về các vấn đề quốc tế.
---------------|||----------------
 |
| Hình minh họa |
Ted Galen Ngày 8 tháng 6 năm 2019 Theo Natonal Interest
Trần H Sa lược dịch
"Trong khi người Mỹ đang tập trung vào cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, thì mối nguy hiểm là sự đang gia tăng của một cuộc chiến có bắn súng thực sự có thể liên quan đến Đài Loan."
Căng thẳng giữa Đài Loan và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) đang gia tăng đến mức đáng báo động. Chỉ số mới nhất là những lời lẻ khoa trương nóng bỏng qua lại gần đây giữa tướng Wei Fenghe, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Trung Quốc và Hội đồng các vấn đề Đại lục của Đài Loan, cơ quan hoạch định chính sách của chính phủ Đài Loan, giao dịch các mối quan hệ xuyên eo biển. Là người bảo vệ tự xưng của Đài Loan, Washington tỏ ra lo lắng về những phát triển này.
Phát biểu vào ngày 1/6 tại Đối thoại Shangri-La, một hội nghị đa phương thường niên về các vấn đề an ninh Thái Bình Dương, Wei cảnh báo chống lại những nỗ lực ở Đài Loan hoặc ở nước ngoài nhằm ngăn chặn mục tiêu thống nhất đất nước của Trung Quốc. Hơn nữa, “bất kỳ đánh giá thấp nào về quyết tâm và ý chí của PLA là cực kỳ nguy hiểm.” Wei nói thêm một cách đáng ngại rằng, “Nếu ai dám chia tách Đài Loan ra khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc sẽ không có lựa chọn nào khác để chiến đấu bằng mọi giá, bằng mọi giá , ( sic.) cho đoàn kết dân tộc. Nếu PLA thậm chí không thể bảo vệ sự thống nhất của quê hương, ai cần PLA làm gì?"
Hội đồng các vấn đề đại lục đã đáp trả bằng ngôn ngữ khắc nghiệt và không khoan nhượng. Trong một tuyên bố ban hành ngày hôm sau, hội đồng khẳng định rằng Đài Loan chưa bao giờ là một phần của Trung Quốc và sẽ không bao giờ chấp nhận sự kiểm soát hoặc đe dọa của Bắc Kinh. Họ cáo buộc Trung Quốc không chỉ "thách thức các chuẩn mực và trật tự quốc tế", mà còn nói thêm về cái bép xép vu vơ mà qua đó Bắc Kinh tuyên bố tìm kiếm sự phát triển hòa bình là "một lời nói dối xuyên thời đại".Vì sợ rằng một ai đó không hoàn toàn nắm bắt được mức độ thù địch của Đài Bắc đối với Trung Quốc, tuyên bố tiếp tục: Chúng tôi cần nhắc nhở công chúng rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc đang thực hành chống dân chủ, chống hòa bình giữa hai bên eo biển và tiếp tục viện đến chiến tranh. Đây là nguyên nhân chính của sự căng thẳng ở eo biển Đài Loan và khu vực, và nó là nguồn gốc của sự nguy hiểm và khiêu khích chống lại hòa bình và ổn định".
Lời qua tiếng lại một cách cay độc đã tạo nên một sự leo thang đáng lo ngại về sự thù địch giữa Đài Bắc và Bắc Kinh đã diễn ra sôi nổi trong ba năm qua. Chiến thắng của Đảng Tiến bộ Dân chủ ủng hộ độc lập (DPP) trong cuộc bầu cử năm 2016 của Đài Loan đã dập tắt mọi hy vọng của các nhà lãnh đạo Trung Quốc vốn cho rằng mối quan hệ kinh tế đang phát triển với đại lục sẽ dần dần đưa dân chúng Đài Loan chuyển sang ủng hộ việc thống nhất chính trị. Sự tức giận về thất bại chiến lược đó đã khiến Bắc Kinh hồi sinh một chiến dịch nhằm tăng cường cô lập ngoại giao của Đài Loan, bằng cách vụng trộm lôi kéo một số quốc gia nhỏ vẫn duy trì quan hệ chính thức với Đài Bắc. Các hoạt động quân sự đe dọa của PRC cũng tăng lên. Các trò chơi chiến tranh của Trung Quốc trong và xung quanh eo biển Đài Loan đã tăng vọt kể từ năm 2016. Báo cáo của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hoa Kỳ 2019 trước Quốc hội cũng kết luận rằng Bắc Kinh đang xây dựng lực lượng trên bộ, trên không và hải quân để đạt được khả năng mạnh mẽ hơn nhằm xâm chiếm Đài Loan.
Sự giận dữ trong ứng xử của Bắc Kinh với Đài Loan đã dẫn đến các biện pháp của quốc hội và các ban ngành của hành pháp để tăng cường sự ủng hộ của Washington đối với Đài Bắc. Một bước tiến lớn đã xảy ra vào tháng 3 năm 2018 khi Tổng thống Trump ký thành luật Đạo luật Du lịch Đài Loan (TTA), qua đó khuyến khích các quan chức cấp cao của Mỹ gặp gỡ các đối tác Đài Loan. Đạo luật đó, được thông qua bởi cả hai viện của Quốc hội, đã chấm dứt thông lệ thận trọng của Washington theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan (TRA) chỉ cho phép tổ chức các cuộc họp với các quan chức Đài Loan tương đối thấp.
Đặc biệt đáng chú ý rằng TTA đặc biệt khuyến khích sự tương tác của “các quan chức an ninh quốc gia cấp chính phủ.” Điều khoản đó được chứng tỏ bằng một cử chỉ nhiều hơn mang tính biểu tượng, khi Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton gặp David Lee , Tổng thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Đài Loan vào tháng Năm. Ý định của Bolton nhằm thúc đẩy mối quan hệ an ninh mạnh mẽ hơn giữa Hoa Kỳ và Đài Loan là điều có thật. Trước khi có thời gian phục vụ chính phủ, ông đã thúc đẩy các chính sách cực kỳ nguy hiểm và khiêu khích. Ông kêu gọi Hoa Kỳ thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan và thậm chí ủng hộ việc di chuyển lực lượng quân sự Hoa Kỳ từ Okinawa đến Đài Loan. Cả hai biện pháp sẽ vượt qua lằn ranh nguy hiểm ngay khi Bắc Kinh lo âu và có khả năng sẽ kích hoạt hành động quân sự để ngăn chặn sự tách biệt chính trị vĩnh viễn của Đài Loan ra khỏi đại lục. Sự có mặt của ai đó có quan điểm như thế mà đang nắm giữ một chức vụ phụ trách chính sách quan trọng và chỉ cách Phòng Bầu dục vài cánh cửa, làm tăng đáng kể khả năng tăng cường hỗ trợ của Hoa Kỳ cho Đài Loan, bất chấp nguy cơ chiến tranh với Trung Quốc.
Có nhiều dấu hiệu từ nhiều nguồn khác nhau về việc Hoa Kỳ gia tăng ủng hộ sự độc lập trên thực tế của Đài Loan. Quốc hội chắc chắn đang đẩy mạnh sự hỗ trợ. Bằng một cuộc bỏ phiếu nhất trí vào đầu tháng 5, Hạ viện đã thông qua Đạo luật Bảo Đảm Đài Loan , qua đó thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Đài Loan trong khi thúc giục Đài Bắc tăng chi tiêu quốc phòng. Đạo luật này cũng khuyến nghị Washington tiếp tục "thường xuyên bán các sản phẩm quốc phòng" cho Đài Loan và đưa Đài Bắc quay trở lại tham gia vào các tổ chức quốc tế - một cái gì đó mà Bắc Kinh kiên quyết chống lại.
Chính quyền Trump dường như không cần nhiều sự ủng hộ. Các tàu chiến Mỹ đã đi qua eo biển Đài Loan vào một số dịp trong năm qua để chứng minh sự hỗ trợ quân sự cho Đài Bắc. Tại kỳ họp Đối thoại Shangri-La, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ không còn “ rón rén xung quanh ” các hành vi gây mất ổn định của Trung Quốc liên quan đến Đài Loan hay Biển Đông.
Trong khi người Mỹ đang tập trung vào cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, thì mối nguy hiểm đang gia tăng của một cuộc chiến bằng súng đạn thực sự có thể liên quan đến Đài Loan. Những lời lẻ cường điệu xuất phát từ cả Bắc Kinh và Đài Bắc đang ngày càng đối đầu và chói tai. Đảng cầm quyền của Đài Loan cam kết kiên quyết chống lại áp lực thống nhất của Trung Quốc; thật vậy, tổng thống đương nhiệm Tsai Ing-wen đang bị thách thức bởi một phe thậm chí còn cứng rắn hơn, đảng DPP ủng hộ độc lập. Đồng thời, các nhà lãnh đạo Trung Quốc dường như có ý định thúc đẩy chương trình nghị sự thống nhất của họ với sự nhấn mạnh và cấp bách hơn.
Đó không phải là xu hướng có thể khuyên giải. Washington có một cam kết mơ hồ nhưng rất thực tế theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan để bảo vệ an ninh cho hòn đảo. Cả Quốc hội và chính quyền Trump dường như đang trôi dạt theo hướng tăng cường mức độ hỗ trợ truyền thống của Hoa Kỳ để đối phó với áp lực leo thang của Bắc Kinh đối với Đài Loan. Nguy hiểm đang gia tăng khi hồ sơ cam kết an ninh TRA có thể được đưa vào thử nghiệm trong thế giới thực. Các nhà lãnh đạo Mỹ và người dân Mỹ cần tự hỏi liệu họ có thực sự sẵn sàng mạo hiểm chiến tranh với một cường quốc vũ trang hạt nhân để bảo vệ Đài Loan hay không. Câu trả lời thận trọng rõ ràng nên là no.
Ted Galen Carpenter, một thành viên cao cấp trong nghiên cứu bảo mật tại Viện Cato và là biên tập viên đóng góp tại National Interest , là tác giả của mười hai cuốn sách và hơn tám trăm bài viết về các vấn đề quốc tế.
