Kinh tế Trung Quốc sụp đổ có tốt cho Mỹ không?

TREVIR I NATH Cập nhật ngày 25 tháng 6 năm 2019. Theo Investopedia

Trần Hoàng Sa lược dịch .

Gần bảy năm sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008 , nhiều nền kinh tế trên toàn cầu đã trở lại tình trạng ổn định và tăng trưởng khiêm tốn. Trên thực tế, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ và các nền kinh tế hàng đầu khác đã dự đoán tăng lãi suất và từ bỏ nới lỏng định lượng vào cuối năm 2015. Ngoài Hy Lạp, thậm chí các khu vực của Eurozone đã bắt đầu thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, điều mà nhiều người dự đoán là một môi trường kinh tế hiệu quả có thể sẽ dừng lại, bởi vì tăng trưởng ở Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới, đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2009.

Sau khi sụt giảm vào tháng Bảy về cái được gọi là “Thứ Sáu Đen” ở Trung Quốc, các học giả đã bắt đầu kiểm tra xem sự hỗn loạn kinh tế của Trung Quốc có thể tác động đến các nền kinh tế Mỹ và toàn cầu như thế nào. Mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã được xây dựng trên thương mại rộng lớn, và sau cuộc khủng hoảng năm 2008, Trung Quốc đã bỏ tiền ra mua phần lớn nợ của Mỹ. Vẫn còn quá sớm để nói liệu những rắc rối của Trung Quốc có sẽ châm ngòi cho một cuộc suy thoái toàn cầu mới hay không. Tuy nhiên, nếu mọi thứ vẫn như đang xảy ra, có thể có sự phân nhánh đáng kể cho ngoại thương, thị trường tài chính và tăng trưởng kinh tế ở Mỹ và trên toàn thế giới.

Trung Quốc có bị sập không?

Trong 30 năm qua, Trung Quốc đã tăng trưởng với tốc độ 10% mỗi năm, với mức cao nhất hàng năm là 13%. Một phần lớn của sự tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc là nhờ cải cách kinh tế của nó vào những năm 1970. Năm 1978, sau nhiều năm nhà nước kiểm soát đối với tất cả các tài sản sản xuất, Trung Quốc bắt đầu đưa ra các nguyên tắc thị trường để kích thích nền kinh tế của nó. Trong ba thập kỷ sau đó, Trung Quốc khuyến khích hình thành các xí nghiệp nông thôn và các doanh nghiệp tư nhân, tự do hóa thương mại, đầu tư nước ngoài và đầu tư mạnh vào sản xuất. Mặc dù tài sản vốn và sự tích lũy đã ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng của quốc gia, Trung Quốc cũng duy trì mức năng suất cao và hiệu quả công nhân cao, hai yếu tố tiếp tục là động lực định hướng cho thành công kinh tế. Do đó, thu nhập bình quân đầu người ở Trung Quốc đã tăng gấp bốn lần trong 15 năm qua.

Tuy nhiên, dường như sự tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc không thể kéo dài mãi mãi. Trong năm năm qua, tăng trưởng của nó đã chậm lại đến 7%. Tuy nhiên, nên đặt điều này trong bối cảnh, nền kinh tế Mỹ đã tăng 3,7% trong quý hai của năm 2015, trong khi IMF dự kiến tăng trưởng toàn cầu ở mức 3,1% trong năm 2015. Ngay cả khi có tốc độ tăng trưởng chậm hơn so với các năm trước, Trung Quốc vẫn vượt trội so với nhiều nước khác, bao gồm nhiều nền kinh tế tiên tiến.

Bất kể, dù nó đã trở thành niềm tin ngày càng tăng giữa một số nhà phân tích thị trường rằng, Trung Quốc đang có dấu hiệu có thể sụp đổ kinh tế, xin chỉ ra các sự kiện gần đây để chứng minh quan điểm của họ. Trong quá trình diễn tiến vào năm 2015, Trung Quốc đã phải chịu cảnh giá dầu tụt xuống (hậu quả của nền kinh tế sản xuất đình trệ, THS ) , lĩnh vực sản xuất bị thu hẹp, tiền tệ mất giá và thị trường chứng khoán lao dốc. Về sau, vào tháng 8 năm 2015, chỉ số Nikkei 225 ( N225 ) đã giảm gần 12%, với mức giảm gần 9% được lên bảng trong một ngày. Tuy nhiên, nỗi đau vượt ra ngoài thị trường chứng khoán. Giá dầu, đã giảm trong nhiều tháng, vào tháng 8 đạt mức thấp nhất trong sáu năm, đã gây tác động đến thị trường chứng khoán Trung Quốc. Tuần tự, việc thua lỗ trên thị trường chứng khoán Trung Quốc đã kích hoạt việc bán tháo các chứng khoán Trung Quốc trên toàn cầu và khiến Trung Quốc phải phá giá đồng nhân dân tệ. Nhu cầu về dầu của Trung Quốc đang sụt giảm hơn nữa, khép kín vòng tròn lẩn quẩn, là một trong nhiều áp lực khiến giá dầu toàn cầu giảm. Thêm vào sự chậm lại, sản xuất của Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong ba năm.

Chỉ số quản lý mua hàng chính thức cho tháng 8 đã giảm xuống 49,7, ngụ ý sự co lại.

Chuỗi sự kiện này đang trở thành nguồn báo động cho một số nhà kinh tế toàn cầu. Những lo ngại về sự sụp đổ liên tục ở Trung Quốc đã làm dấy lên mối lo ngại liệu một hiệu ứng lan tỏa có thể tấn công thị trường Mỹ và toàn cầu hay không ?

Sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào Trung Quốc.

Trong khi Hoa Kỳ và Trung Quốc luôn để mắt đến các vấn đề ngoại giao, đặc biệt là nhân quyền và an ninh mạng, hai nước đã xây dựng mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ, với thương mại quan trọng, đầu tư trực tiếp nước ngoài và cấp tiền mua nợ. Thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã tăng từ 33 tỷ đô la năm 1992 lên tới 590 tỷ đô la vào năm 2014. Sau Mexico và Canada, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba cho hàng hóa Hoa Kỳ, chiếm 123 tỷ đô la trong xuất khẩu của Hoa Kỳ. Đối với hàng nhập khẩu, Mỹ đã nhập khẩu 466 tỷ đô la hàng hóa Trung Quốc vào năm 2014, chủ yếu bao gồm máy móc, đồ nội thất, đồ chơi và giày dép. Do đó, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc.

Bên cạnh một lượng lớn ngoại thương, Trung Quốc đã là một điểm đến phổ biến cho các khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài của Hoa Kỳ. Các cổ phiếu đầu tư nước ngoài từ Mỹ vào Trung Quốc đã vượt quá 60 tỷ đô la trong năm 2013, chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất.

Điều đó nói lên, Mỹ có thâm hụt thương mại đáng kể với Trung Quốc. Hiện tại, Trung Quốc là một trong những quốc gia nắm giữ nợ lớn nhất của Mỹ, lên tới 1,2 nghìn tỷ USD. Đối với Trung Quốc, trái phiếu Kho bạc Mỹ là một cách an toàn và ổn định để duy trì nền kinh tế nặng về xuất khẩu và giữ uy tín trong nền kinh tế toàn cầu. Chừng nào Trung Quốc còn tiếp tục nắm giữ một lượng lớn dự trữ ngoại hối và nợ của Mỹ, một số nhà quan sát thị trường tin rằng nền kinh tế Mỹ về cơ bản có thể là phó mặc cho Trung Quốc định đoạt.

Những kịch bản khác nhau.

Cho rằng tình trạng hỗn loạn hiện tại của Trung Quốc đã kéo theo sự suy thoái của thị trường chứng khoán Mỹ và toàn cầu, một độc giả bi quan có thể tự hỏi liệu có nên dự kiến sẽ có ​​nhiều hỗn loạn hơn nữa, nếu nền kinh tế Trung Quốc tiếp tục xấu đi hay không ? Với việc Trung Quốc đang nắm giữ một khoản nợ trái phiếu Kho bạc Mỹ lớn, một kịch bản xấu nhất sẽ là Trung Quốc từ bỏ việc nắm giữ trái phiếu Kho bạc Mỹ của họ, điều này có thể có tác động đáng sợ đối với đồng đô la Mỹ.

Tuy nhiên, trong khi điều này tạo nên một kịch bản hấp dẫn với ngày tận thế, có rất ít bằng chứng thực tế về bất kỳ thảm họa nào sắp xảy ra như vậy. Xét cho cùng, Trung Quốc, nếu không còn là chủ nợ lớn nhất của Mỹ, nếu bán hết trái phiếu Kho bạc Mỹ, chính phủ Trung Quốc sẽ bất lực trong nỗ lực ngăn chặn đồng nhân dân tệ suy yếu vượt quá mức mà họ muốn ngăn chặn. Với tốc độ bán trái phiếu kho bạc Mỹ hiện tại của Trung Quốc, chúng tôi chưa thấy có bất kỳ áp lực nào đối với nền kinh tế Mỹ. Trên thực tế, ngay cả khi Trung Quốc thực sự muốn vứt bỏ tất cả các khoản nợ của Mỹ, động thái này có thể dễ dàng gây tác dụng ngược : họ sẽ rất khó tìm được bất kỳ tài sản thay thế nào ổn định hoặc mang lại nhiều thanh khoản lớn nhất như trái phiếu Kho bạc Mỹ.

Điểm mấu chốt

Những diễn biến gần đây ở Trung Quốc cho thấy nền kinh tế Trung Quốc, được ca ngợi vì sự mở rộng nhanh chóng trong 30 năm qua, không còn như trước đây nữa. Với tốc độ tăng trưởng chậm hơn so với dự kiến ​​trong những năm tới, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể trở thành đối tượng chịu nhiều áp lực mà các nền kinh tế tiên tiến khác đã phải đối mặt từ lâu. Khi Trung Quốc tiếp tục thời kỳ chuyển tiếp, với nhiều khía cạnh của nền kinh tế thị trường, nó có thể bị đặt vào tình thế dễ bị nguy hiểm nhiều hơn với những thăng trầm của chu kỳ kinh doanh thông thường. Và mặc dù thế giới đang trở nên đan xen hơn về mặt tài chính, tình trạng hỗn loạn tại một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể có những tác động lan tỏa ngắn hạn, nhưng vẫn không gây ra mối đe dọa thực sự nào đối với triển vọng dài hạn của nền kinh tế.

Trevir nhận bằng Cử nhân Kinh tế & Tâm lý học của Đại học Rutgers và bằng Thạc sĩ Kinh tế tại New School.

------------------|||---------------------