Abu Bakr al-Baghdadi đã chết (Nhưng di sản của y vẫn còn sống).
Nói tóm lại, Trump và lực lượng Hoa Kỳ xứng đáng được chúc mừng vì đã giải thoát trái đất thoát nạn của kẻ giết người mà sẽ là caliph. Nhưng tin rằng các thế lực đẩy anh ta lên nắm quyền và sự bỉ ổi sẽ tiêu tan với cái chết của anh ta, sẽ là ngây thơ.
Michael Rubin .Ngày 27 tháng 10 năm 2019 Theo National Interest
Trần H Sa lược dịch.
Tổng thống Donald Trump xác nhận vào sáng Chủ nhật rằng các lực lượng Mỹ đã giết tên lãnh đạo Nhà nước Hồi giáo Abu Bakr al-Baghdadi vào đầu giờ sáng, trong một cuộc đột kích vào nơi ẩn náu của y ở tỉnh Idlib của Syria. Như tin đã đưa, Baghdadi kích nổ chiếc áo vest tự sát của y khi lực lượng Hoa Kỳ tiếp cận, y tự sát và giết chết vợ ; những đứa con của y vẫn sống sót.
Cái chết của Baghdadi chắc chắn là một chiến thắng, mặc dù điều đó không khẳng định lý do của ông Trump về việc rút quân khỏi đông bắc Syria, cũng như từ bỏ quan hệ đối tác của Mỹ với Lực lượng Dân chủ Syria (SDF). Thật vậy, chỉ huy SDF Mazloum Abdi đã nói trong một email ngay sau khi xác nhận về cái chết của Baghdadi rằng, hoạt động chống lại tên lãnh đạo Nhà nước Hồi giáo là kết quả của "hoạt động tình báo chung" trong 5 tháng qua giữa lực lượng SDF và Mỹ.
Cái chết của Baghdadi cũng không có nghĩa là mối đe dọa từ Nhà nước Hồi giáo đã kết thúc.
Vào năm 2006, Matthew Philips - lúc anh ta là một phóng viên của Newsweek ( hiện đang là biên tập viên của CNN) - anh ấy đã viết một bài tiểu luận tỏ vẻ khinh miệt mang tên "Lời mới của Bush : 'Caliphate'," trong đó anh ta đã chỉ trích tổng thống. "Cái hay của 'caliphate' là không ai có nhiều hơn một ý tưởng mơ hồ về ý nghĩa của nó là cái gì, ngoài những sinh viên học lịch sử Hồi giáo" Philips viết. Ông ta ngụ ý, Tổng thống không chỉ sai lầm bằng cách lật lại một thuật ngữ lịch sử ít liên quan đến thời đại ngày nay, mà ông Bush còn sai lầm khi gán cho một khái niệm tiêu cực được bắt nguồn từ thời kỳ hoàng kim của đạo Hồi.
Nhìn chung, dĩ nhiên, Bush đã đúng khi hiểu rằng khái niệm caliphate có sự cộng hưởng sâu sắc trong thế giới Hồi giáo. Bài giảng công khai của Baghdadi vào tháng 7 năm 2014 tại Mosul, Iraq, trong đó y tuyên bố mình chính là caliph, đã không hồi sinh khái niệm 'caliphate' này, mà chỉ khai thác vào một vài thứ vốn rất nhiều người Hồi giáo khao khát, do đó trong vòng vài tháng, tài năng của y đã thu hút được các chiến binh từ hơn 100 quốc gia khác nhau.
Phải chăng áp lực này của caliphate sẽ sống sót sau cái chết của Baghdadi ? Nhà nước Hồi giáo khi ở đỉnh cao, kiểm soát gần một phần ba Iraq và Syria, chiếm được trí tưởng tượng của những người Hồi giáo cực đoan trên toàn thế giới. Việc Baghdadi cho phép những người đi theo y biến thành nô lệ Yezidis và những người không theo Hồi giáo mà chúng bắt được cũng tạo ra thực tế trong thói quen của xã hội đương đại, vốn bị bỏ rơi bởi hầu hết người Hồi giáo từ nhiều thế kỷ trước. Việc y hồi sinh và hợp pháp hóa các khái niệm như vậy sẽ mang lại cho những người Hồi giáo cực đoan trên toàn thế giới sự vang vọng qua nhiều thế hệ.
Nhưng bản chất của cái chết của y có thay đổi mọi thứ hay không? Nhà lãnh đạo quá cố nổi tiếng của Al Qaeda, Osama Bin Laden đã châm biếm, "khi mọi người nhìn thấy một con ngựa mạnh mẽ và một con ngựa yếu đuối, tự nhiên họ sẽ thích con ngựa mạnh mẽ". Có lẽ đây là lý do tại sao Trump nhấn mạnh rằng "hắn đã chết như một con chó, hắn đã chết như một kẻ hèn nhát."
Vấn đề là Nhà nước Hồi giáo đã truyền bá một ý thức hệ mà qua đó đã tính đến cái chết xảy ra bất ngờ của Baghdadi. Vào năm 2014, nhà báo Graeme Wood đã lưu ý, "Giáo sĩ người Bahrain, Turki al-Bin'ali [người mà trước khi qua đời, là một trong những nhà thần học hàng đầu của Nhà nước Hồi giáo] đã trích dẫn một câu nói được cho là của Muhammad, qua đó dự đoán có tổng cộng mười hai caliph trước khi thế giới tận thế. Bin'ali chỉ xét bảy trong số các caliph có lịch sử hợp pháp. Điều đó khiến Baghdadi đứng thứ tám trong số mười hai caliph."
Trong thực tế, điều này có nghĩa là bất kỳ người kế nhiệm nào cũng có thể thử xử dụng các sức mạnh và sự phẫn nộ như nhau, cái mà đã đẩy Baghdadi lên nắm quyền. Nếu anh ta thành công, anh ta có thể tuyên bố một cách hợp pháp là caliph thứ chín; nếu anh ta thất bại, thì những người tìm kiếm caliphate có thể giải thích cái chết của anh ta, bằng cách nói rằng đức tin của anh ta chứng minh rằng anh ta không hợp pháp. Tuy nhiên, dù bằng cách nào, khái niệm caliphate của Baghdadi có thể tiếp tục.
Đây không chỉ là lý thuyết hàn lâm. Tôi đã dành phần lớn trong tuần trước để nói chuyện với các quan chức chính trị và quân sự ở Afghanistan và Pakistan. Afghanistan hầu như không phải là tin tức quan trọng hàng đầu tại Hoa Kỳ ngày nay. Khi nó được quan tâm, thường là bối cảnh của hoặc là một cuộc tấn công khủng bố của Taliban hoặc là các nổ lực của đặc phái viên Hoa Kỳ Zalmay Khalilzad đạt được thỏa thuận với Taliban. Tất nhiên, cả hai điều này, liên quan đến chính quyền Afghanistan và Pakistan, nhưng nỗi sợ lớn nhất của họ là Nhà nước Hồi giáo đã thiết lập sự hiện diện ở giữa và có lẽ ở trong cả hai nước. Vào ngày 18 tháng 10, chẳng hạn, một kẻ đánh bom tự sát đã giết chết hàng chục người trong một buổi lễ cầu nguyện vào thứ Sáu, tại ngôi làng Nangahar ở Afghanistan. Các quan chức Afghanistan cho biết họ nghi ngờ Nhà nước Hồi giáo chứ không phải Taliban là đáng bị lên án, vì Taliban có cùng nhà thờ Hồi giáo và người dân thị trấn đã bị nhóm Nhà nước Hồi giáo này đe dọa vài tuần trước đó.
Nói tóm lại, Trump và lực lượng Hoa Kỳ xứng đáng được chúc mừng vì đã giải thoát trái đất thoát nạn của kẻ giết người mà sẽ là caliph. Nhưng tin rằng các thế lực đẩy Baghdadi lên nắm quyền và sự bỉ ổi sẽ tiêu tan với cái chết của anh ta, sẽ là ngây thơ. Trump đã kết thúc chương cuối của sự khởi đầu, nhưng các chương tiếp theo trong khái niệm caliphate của Baghdadi sẽ diễn ra trong nhiều năm, nhiều thập niên và có lẽ trong nhiều thế kỷ tới.
_ Michael Rubin là một học giả thường trú tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI).
Chú thích :
Caliphate, khalifah, khilafat hay Triều đại khalip (tiếng Ả Rập: خِلافة khilāfah) là một thể chế nhà nước Hồi giáo được lãnh đạo bởi một lãnh tụ tôn giáo tối cao (và thường cả chính trị), gọi là Calip - nghĩa là "người kế tục", ở đây được hiểu là người kế tục nhà tiên tri Muhammad.
