Gói cứu trợ tài chính 3,6 tỷ đô la của Trung Quốc cách ly Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi Mỹ.

Gói hỗ trợ lớn nhất từ ​​trước đến nay của Bắc kinh dành cho Tổng thống Erdogan, đến vào thời điểm quan trọng.

Một sạp bán rau trong ngôi chợ bán các sản phẩm hữu cơ ở Istanbul vào ngày 13 tháng 10 năm 2019. Ảnh: Emrah Oprukcu / NurPhoto

SPENGLER…NGÀY 17 THÁNG 10 NĂM 2019…Theo Asia Times

Trần H Sa lược dịch.

Bất chấp mối đe dọa của Hoa Kỳ đối với việc "xóa sổ và phá hủy" nền kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ, lãi suất đồng lira của và Thổ Nhĩ Kỳ hầu như không nhúc nhích bao nhiêu trong tuần qua (chứng khoán Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là các ngân hàng, đang giảm mạnh, một phần do các cáo buộc Halkbank giúp đở Iran, vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ ). Đó là điều đáng chú ý trước sự yếu kém của tiền tệ Thổ Nhĩ Kỳ vào đầu năm 2019. Từ tháng 2 đến tháng 5, đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm từ 5,2 đổi một đô la Mỹ xuống 6,2 đổi một đô la Mỹ để đáp trả lệnh trừng phạt của Mỹ, trước khi phục hồi lên 5,88 đổi một đô la Mỹ vào hôm nay. Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ dựa vào các ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ để kềm chế cung cấp thanh khoản cho những người bán khống cổ phiếu , nhưng thị trường tiền tệ Thổ Nhĩ Kỳ vẫn có trật tự.

Điều thay đổi là Trung Quốc. Sự xấc xược của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan trong việc đối mặt với các đe dọa của Mỹ, mang đến lời nguyền rủa của B'rer Rabbit đối với B'rer Fox: "Đừng ném tôi vào bụi cây đầy gai góc". Bụi cây có liên quan trong trường hợp này là bụi tre.

Bloomberg News đưa tin ngày 9 tháng 8, "ngân hàng trung ương của Trung Quốc đã chuyển khoản tiền trị giá 1 tỷ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 6, gói hỗ trợ lớn nhất từ ​​trước đến nay của Bắc kinh dành cho Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, khoản tiền được gửi vào thời điểm quan trọng trong tháng bầu cử. Dòng tiền chảy vào này đánh dấu lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ nhận được số tiền đáng kể như vậy, theo thỏa thuận hoán đổi đồng lira - đồng nhân dân tệ với Bắc Kinh có từ năm 2012, theo một người có kiến ​​thức trực tiếp về vấn đề yêu cầu không được nêu tên vì thông tin không được công khai".

Đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã tăng mạnh trong năm nay, như Nikkei đã báo cáo vào ngày 22 tháng 8:

• Trung Quốc đang viện trợ cho Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc khủng hoảng kinh tế của nó với 3,6 tỷ đô la tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng, tác động đến cuộc xung đột của Ankara với Washington để mở rộng Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường tại quốc gia trọng điểm nối châu Á với châu Âu.
• Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 11 tháng 8 cho biết rằng đất nước của ông đang chuẩn bị trao đổi thông qua các loại tiền tệ quốc gia với các đối tác như Trung Quốc, bỏ qua đồng đô la Mỹ. Hoa Kỳ đã áp dụng thuế quan bổ sung đối với Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày hôm sau, khi mà sự trả thù được mô phỏng là vì việc bắt giam một mục sư Hoa Kỳ bị cáo buộc có liên quan đến nỗ lực đảo chính năm 2016 chống lại nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ.
• Đồng lira sau đó đạt khoảng 7 lira ăn mỗi đô la, giảm hơn 40% kể từ đầu năm. Bị hắt hủi bởi một trong những người khổng lồ kinh tế của thế giới, Erdogan tự nhiên chuyển sang một người khác, Trung Quốc, cho việc dự phòng tài chính rất cần thiết.

 

Các nhà hoạch định chính sách Mỹ nên để mắt kiểm tra sự mù mờ ; họ dường như không thể nhìn thấy toàn bộ bản đồ thế giới. Điều này đã được dự đoán rõ ràng. Vào tháng 8 năm 2018 tôi đã cảnh báo trên tờ Asia Times (Thời báo châu Á) rằng "Trung Quốc sẽ mua Thổ Nhĩ Kỳ với giá rẻ".

Chắc chắn, Trung Quốc đã có vấn đề với nhà lãnh đạo hay thay đổi và đầy tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ. Trong quá khứ Thổ Nhĩ Kỳ tự phong mình là kẻ bảo vệ người thiểu số Duy Ngô Nhĩ (Uyghur) của Trung Quốc, khoảng 15 triệu người Hồi giáo nói bằng hệ ngôn ngữ Thổ Nhĩ Kỳ và sống chủ yếu ở tỉnh Tân Cương của Trung Quốc. Trung Quốc được cho là đã giam giữ từ 1 đến 2 triệu người Duy Ngô Nhĩ trong các "trại cải tạo", nơi họ bị buộc phải học văn hóa Trung Quốc để gây phương hại đến bản sắc Hồi giáo của họ. Erdogan trong quá khứ đã cáo buộc Trung Quốc về "tội diệt chủng" chống lại người Duy Ngô Nhĩ. Tuy nhiên, sau khi được Trung Quốc giải cứu, Erdogan tuyên bố rằng người Duy Ngô Nhĩ đang sống hạnh phúc tại Trung Quốc.

Thổ Nhĩ Kỳ đã thay đổi từ chủ nghĩa dân tộc Ataturk ( tên người lập nên nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ và cũng là Tổng thống đầu tiên của nước này ) thành "Rent-A-Turk" - "nước Thổ làm thuê". Trung Quốc thích gần gủi bạn bè nhưng kẻ thù thì gần hơn. Trung Quốc đã xây dựng Vạn Lý Trường Thành để đẩy lùi các cuộc xâm lược của người Thổ Nhĩ Kỳ, trong số những người khác, và chiến đấu với các dân tộc du mục ở biên giới của họ trong nhiều thế kỷ. Bây giờ Bắc Kinh tin rằng Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường trị giá 2 nghìn tỷ đô la của họ, sẽ đồng hóa những người nói tiếng Thổ ở Trung Á vào trong phạm vi ảnh hưởng kinh tế của nó. Các nước nói tiếng Thổ có vẻ háo hức đăng ký.

Trang web tin tức Trend của Azerbaijan ngày 15 tháng 10 tường trình :

• Hội đồng hợp tác của các quốc gia nói tiếng Thổ (Hội đồng CCTS-Turkic) sẽ tăng cường trong giai đoạn tới và sẽ trở thành một trung tâm quyền lực quan trọng trên thế giới, Giáo sư Naciye Selin Senocak, người đứng đầu bộ phận văn hóa ngoại giao tại Viện nghiên cứu châu Âu ở Brussels và là người đứng đầu trung tâm nghiên cứu ngoại giao và chiến lược (CEDS) tại Paris, nói với Trend.
• Senocak nói rằng Hội nghị thượng đỉnh CCTS lần thứ 7 ở Baku là một sự kiện quan trọng và chắc chắn sẽ đi vào lịch sử. Vị giáo sư Thổ Nhĩ Kỳ lưu ý rằng Thế giới nói tiếng Thổ bao trùm một vùng lãnh thổ rộng lớn, từ Biển Adriatic đến Trung Quốc, nơi có khoảng 300 triệu người Thổ Nhĩ Kỳ sinh sống. Senocak nói rằng quyết định của Uzbekistan tham gia CCTS, cũng như việc mở văn phòng đại diện của Hội đồng ở trung tâm châu Âu-Hungary, cho thấy tầm quan trọng và vai trò ngày càng tăng của cấu trúc này.
• Vị giáo sư Thổ Nhĩ Kỳ lưu ý "trật tự thế giới mới, nơi mà trục điều khiển đang dịch chuyển sang châu Á, CCTS sẽ đóng một vai trò quan trọng". Đại diện của Viện nghiên cứu châu Âu nói thêm rằng CCTS sẽ tiếp tục phát triển và củng cố về kinh tế, chính trị và xã hội với sự giúp đỡ của sáng kiến ​​Một vành đai một con đường, qua đó sẽ bao gồm các quốc gia Á-Âu khác.

Vấn đề dài hạn của Erdogan là không có đủ người Thổ ở Thổ Nhĩ Kỳ. Công dân người gốc Kurd của Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục có ba hoặc bốn đứa con trong khi người Thổ Nhĩ Kỳ có ít hơn hai con. Vào đầu những năm 2040, hầu hết những người trẻ tuổi của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đến từ những ngôi nhà nói tiếng Kurd. Khu vực Đông Nam với người Kurd chiếm đa số sẽ đe dọa ly khai.

Năm 2016, tôi đã xem xét dữ liệu điều tra dân số năm 2015 của Thổ Nhĩ Kỳ trên tờ Thời báo châu Á. Nó cho thấy nhân khẩu học chắp vá giữa người Kurd và người Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục mở rộng. Bất chấp những lời hô hào của Erdogan kêu gào về lợi ích từ khả năng sinh sản của người Thổ Nhĩ Kỳ, vụ phá sản trẻ em ở các tỉnh người Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đa số vẫn tiếp tục, trong khi người Kurd duy trì là một trong những sắc tộc có tỷ lệ sinh cao nhất thế giới. Tệ hơn nữa, tỷ lệ kết hôn bên ngoài khu vực Đông Nam có đa số người Kurd của Thổ Nhĩ Kỳ đã sụp đổ, mang lại mức sinh sản thậm chí thấp hơn trong tương lai.

Theo Turkstat, cơ quan thống kê chính thức, các tỉnh của Thổ Nhĩ Kỳ trong tất cả các cụm ở phía bắc và tây bắc của đất nước có tỷ lệ sinh thấp nhất, ở đó trung bình mỗi phụ nữ chỉ có 1,5 con. Các tỉnh phía đông nam cho thấy tỷ lệ sinh dao động trong khoảng từ 3,2 đến 4,2 trẻ em trên một phụ nữ.

Thậm chí đáng báo động hơn là số liệu thống kê hôn nhân của Thổ Nhĩ Kỳ như báo cáo của Turkstat. Từ năm 2001 đến 2015, số lượng các cuộc hôn nhân ở Istanbul, thành phố lớn nhất của đất nước, đã giảm hơn 30% và hơn 40% tại thủ đô Ankara. Hầu hết các tỉnh phía bắc và tây bắc cho thấy báo cáo suy giảm hơn một nửa số lượng các cuộc hôn nhân. Không chỉ phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ từ chối sinh con; họ còn từ chối kết hôn. Sự sụt giảm trong tỷ lệ kết hôn giữa các sắc tộc Thổ Nhĩ Kỳ làm cho mức sinh giảm mạnh hơn nữa là không thể tránh khỏi.

Erdogan lo ngại vai trò của người Kurd ở Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ như là một thỏi nam châm cho những người Kurd kiên cường ở Thổ Nhĩ Kỳ, và muốn ngăn chặn trước sự bành trướng tự trị ở Thổ Nhĩ Kỳ từ căn cứ của nó ở Iraq láng giềng. Đó là đối tượng của chiến dịch làm sạch sắc tộc của ông ta chống lại người Kurd ở Syria. Về lâu dài, Erdogan hy vọng sẽ lãnh đạo một liên minh các nước nói tiếng Thổ trong phạm vi ảnh hưởng lớn hơn của Trung Quốc.

Điều đó không có nghĩa Erdogan là một con ngựa mạnh mẽ. Ông ta là một con ngựa kéo xe, bị buộc vào toa xe Trung Quốc.