Vũ khí hóa công nghệ sinh học: Quân đội Trung Quốc đang chuẩn bị cho 'Lãnh vực chiến tranh mới' như thế nào.
TÁC GIẢ ELSA B. KANIA…..WILSON VORNDICK….NGÀY 14 THÁNG 8 NĂM 2019. Theo Defense One
Trần Hoàng Sa lược dịch.
Theo chiến lược hợp nhất quân sự - dân sự của Bắc Kinh, Quân đội giải phóng nhân dân Trung quốc (PLA) đang tài trợ cho nghiên cứu về chỉnh sửa gen, nâng cao hiệu năng của con người và hơn thế nữa.
Chúng ta có thể đang trên bờ vực của một thế giới mới, dũng cảm thực sự. Những tiến bộ ngày nay trong công nghệ sinh học và kỹ thuật di truyền có những ứng dụng thú vị trong y học - nhưng cũng có những hệ lụy đáng báo động, bao gồm cả các vấn đề quân sự. Chiến lược quốc gia về hợp nhất quân sự-dân sự (融合) của Trung Quốc đã nhấn mạnh sinh học là ưu tiên hàng đầu, và Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung quốc có thể đã đi đầu trong việc mở rộng và khai thác kiến thức này.
Sự quan tâm sâu sắc của PLA , được phản ánh trong các bài viết và nghiên cứu chiến lược, qua đó cho rằng những tiến bộ trong sinh học đang góp phần thay đổi hình thức hoặc tính chất (形态) của xung đột. Ví dụ:
_ Trong cuộc chiến nhằm thống trị sinh học hồi năm 2010 (生 战争), Guo Jiwei (郭继卫), giáo sư của Đại học quân y thứ ba, nhấn mạnh tác động của sinh học đến chiến tranh trong tương lai.
_ Vào năm 2015, chủ tịch của Viện Hàn lâm Khoa học Quân y lúc ấy, ông He Fuchu (贺福初) đã lập luận rằng công nghệ sinh học sẽ trở thành "đỉnh cao chỉ huy chiến lược" mới của quốc phòng quốc gia, từ vật liệu sinh học đến vũ khí "kiểm soát bộ nảo". Thiếu tướng He Fuchu, từ đó trở thành phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Quân sự, lãnh đạo doanh nghiệp khoa học quân sự của Trung Quốc.
_ Sinh học là một trong bảy "lĩnh vực mới của chiến tranh", được thảo luận trong một cuốn sách năm 2017 của Zhang Shibo (Zhang Shibo), một vị tướng đã nghỉ hưu và là cựu hiệu trưởng Đại học Quốc phòng, đã kết luận: "Phát triển công nghệ sinh học hiện đại đang dần cho thấy những dấu hiệu mạnh mẽ của một năng lực tấn công, bao gồm cả tiềm năng "các cuộc tấn công di truyền chủng tộc cụ thể" (特定种族基因攻击) có thể được sử dụng.
_ Phiên bản Khoa học Chiến lược Quân sự (战略 学) năm 2017 , một cuốn sách giáo khoa được xuất bản bởi Đại học Quốc phòng của quân đội Trung quốc, được coi là tương đối có thẩm quyền, đã ra mắt một chương về sinh học như là một lĩnh vực của cuộc đấu tranh quân sự, tương tự như đề cập đến tiềm năng các loại chiến tranh sinh học mới bao gồm các "cuộc tấn công di truyền chủng tộc cụ thể".
Đây chỉ là một vài ví dụ về các ấn phẩm rộng lớn và phát triển của các học giả và các nhà khoa học quân sự Trung Quốc, những người đang khám phá những hướng đi mới trong đổi mới quân sự.
Theo những dòng suy nghĩ này, PLA đang theo đuổi các ứng dụng quân sự cho sinh học và xem xét các giao điểm đầy hứa hẹn với các ngành khác, bao gồm khoa học bộ não, siêu máy tính và trí tuệ nhân tạo. Từ năm 2016, Ủy ban Quân sự Trung ương đã tài trợ cho các dự án về khoa học bộ não quân sự, hệ thống y sinh tiên tiến, sinh học và vật liệu sinh học, nâng cao hiệu năng của con người và công nghệ sinh học "khái niệm mới".
Chỉnh sửa gen
Trong khi đó, Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới về số lượng thử nghiệm công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR trên con người. Hơn một chục thử nghiệm lâm sàng được biết là đã được thực hiện, và một số trong những hoạt động này đã gây ra tranh cãi toàn cầu. Không rõ liệu nhà khoa học Trung Quốc, He Jiankui, có thể đã nhận được sự chấp thuận hoặc thậm chí tài trợ từ chính phủ để chỉnh sửa phôi người mà qua đó trở thành con người bị biến đổi gen đầu tiên trên thế giới. Tin tức đã gây ra những lo ngại nghiêm trọng và phản ứng dữ dội trên khắp thế giới và ở Trung Quốc, nơi mà luật pháp mới được đưa ra để tăng cường giám sát các nghiên cứu như vậy. Tuy nhiên, có những lý do để hoài nghi rằng Trung Quốc sẽ xem thường lịch sử của nó và những hồ sơ theo dõi các hoạt động có vấn đề đạo đức tốt nhất, hoặc tồi tệ nhất và bất thường nhất, trong khoa học y tế và y tế.
Nhưng điều đáng chú ý là có bao nhiêu thử nghiệm CRISPR của Trung Quốc đang diễn ra tại Bệnh viện Đa khoa của Quân đội Trung quốc (PLA) , bao gồm cả việc chống ung thư. Thật vậy, các tổ chức y tế của PLA đã nổi lên như một trung tâm nghiên cứu về chỉnh sửa gen và các lãnh vực mới khác của y học quân sự và công nghệ sinh học. Học viện Khoa học Quân Y của PLA, hoặc AMMS , là những nơi mà Trung Quốc chào hàng như là "cái nôi đào tạo tài năng quân y", vừa được đặt trực tiếp trong khuôn khổ của Học viện Khoa học Quân sự, nơi mà bản thân nó đã được chuyển đổi để tập trung vào đổi mới khoa học và công nghệ. Sự thay đổi này có thể cho thấy sự tích hợp chặt chẽ hơn của khoa học y tế với nghiên cứu quân sự.
Vào năm 2016, một nhà nghiên cứu cấp tiến sĩ của AMMS đã xuất bản một luận án, "Nghiên cứu về đánh giá công nghệ nâng cao hiệu năng của con người", đã mô tả CRISPR - Cas ( được sử dụng trong việc tạo ra các loại động vật và thực vật biến đổi gen với hiệu quả cao) là một trong ba công nghệ chính có thể tăng hiệu quả chiến đấu của quân đội. Nghiên cứu hỗ trợ đã xem xét hiệu quả của thuốc Modafinil , loại thuốc có ứng dụng trong việc nâng cao nhận thức ; và với "kích thích từ xuyên sọ" (dùng các xung từ tính sóng ngắn, xuyên qua xương sọ kích thích các tế bào thần kinh để làm thay đổi chức năng điện thần kinh của vùng não tương ứng ), một loại kích thích não bộ, đồng thời cho rằng "tiềm năng to lớn" của CRISPR - Cas là một "công nghệ răn đe quân sự", điều mà Trung Quốc nên "nắm bắt sáng kiến" nhằm phát triển.
Công nghệ sinh học AI +
Sự giao thoa giữa công nghệ sinh học và trí tuệ nhân tạo hứa hẹn những sức mạnh tổng hợp độc đáo. Sự rộng lớn của bộ gen người - trong số những dữ liệu lớn nhất - tất cả đều đòi hỏi AI và "học máy" ( lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo liên quan đến việc nghiên cứu và xây dựng các kĩ thuật cho phép các hệ thống "học" tự động từ dữ liệu để giải quyết những vấn đề cụ thể ) để chỉ ra những tiến bộ liên quan đến CRISPR ( sửa đổi gen) trong trị liệu hoặc tăng cường.
Năm 2016, giá trị chiến lược tiềm năng của "thông tin di truyền" đã khiến chính phủ Trung Quốc cho ra mắt National Genebank (基因), qua đó dự định trở thành kho lưu trữ dữ liệu lớn nhất thế giới. Nó nhằm mục đích "phát triển và sử dụng các nguồn tài nguyên di truyền có giá trị của Trung Quốc, bảo vệ an ninh quốc gia trong thông tin sinh học (生物 信息) và tăng cường khả năng của Trung Quốc để nắm bắt "đỉnh cao chỉ huy chiến lược" trong lĩnh vực công nghệ sinh học.
Nỗ lực được quản lý bởi BGI (Beijing Genomics Inc) , trước đây gọi là "Tập đoàn Gen Bắc Kinh", nơi mà trên thực tế là vô địch quốc gia của Bắc Kinh trong lĩnh vực này. BGI đã thiết lập một lợi thế trong việc giải trình gen giá rẻ, tập trung vào việc tích lũy một lượng lớn dữ liệu từ một loạt các nguồn khác nhau. Tập đoàn này có sự hiện diện trên toàn cầu, bao gồm các phòng thí nghiệm ở California và Úc.
Các nhà hoạch định chính sách Hoa Kỳ đã từng lo ngại sự truy cập của tập đoàn này vào thông tin di truyền của người Mỹ, nếu không gặp trở ngại. BGI đã và đang theo đuổi một loạt các mối quan hệ đối tác, bao gồm Đại học California và Bệnh viện Nhi đồng Philadelphia về giải trình bộ gen người. Nghiên cứu và quan hệ đối tác của BGI ở Tân Cương cũng đặt ra câu hỏi về mối liên hệ của nó với các vi phạm nhân quyền, bao gồm cả việc thu thập thông tin di truyền một cách bắt buộc từ người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.
Dường như cũng có mối liên hệ giữa các hoạt động nghiên cứu và nghiên cứu quân sự của BGI, đặc biệt là với Đại học Công nghệ Quốc phòng của PLA. Nghiên cứu thông tin sinh học của BGI đã sử dụng siêu máy tính Tianhe (có sức mạnh tính toán gấp 2 lần so với siêu máy tính nhanh nhất trước đó) để xử lý thông tin di truyền cho các ứng dụng y sinh, trong khi các nhà nghiên cứu của BGI và Đại học Công nghệ Quốc phòng của PLA (NUDT) đã hợp tác trên một số ấn phẩm, bao gồm thiết kế các công cụ để sử dụng CRISPR .
Lãnh vực mở rộng của công nghệ sinh học
Sẽ ngày càng quan trọng để theo dõi mối quan tâm của quân đội Trung Quốc đối với sinh học như là một lĩnh vực chiến tranh mới nổi, được hướng dẫn bởi các chiến lược gia, những người thảo luận về "vũ khí di truyền" tiềm năng và khả năng "chiến thắng mà không đổ máu". Mặc dù việc sử dụng CRISPR để chỉnh sửa gen vẫn còn mới và non trẻ, những công cụ và kỹ thuật này đang phát triển nhanh chóng, và những gì trong phạm vi tiềm năng cho các ứng dụng quân sự cũng có thể tiếp tục thay đổi. Trong quá trình này, việc thiếu minh bạch và không chắc chắn về các cân nhắc đạo đức trong các sáng kiến nghiên cứu của Trung Quốc làm gia tăng nguy cơ bất thình lình trên lãnh vực công nghệ.
_ Elsa Kania là thành viên nghiên cứu của Trung tâm bảo mật và công nghệ mới nổi của Georgetown và là thành viên cao cấp phụ trợ của Chương trình an ninh quốc gia và công nghệ tại Trung tâm an ninh mới của Mỹ.
_ Wilson VornDick tư vấn về an ninh quốc gia, các công nghệ mới nổi và Trung Quốc cho Duco và Rane.
