Luật an ninh của Trung Quốc đối với Hồng Kông: Năm điều cần biết
Bắc Kinh dùng thủ đoạn lách tránh các nhà lập pháp địa phương để thúc đẩy áp đặt quyền lực rộng lớn.
NIKKI SUN, MICHELLE CHAN và DEAN NAPOLITANO, ngày 23 tháng 5 năm 2020….Theo Nikkei Asia Review
Trần H Sa lược dịch .
HỒNG KÔNG - Mười bảy năm, sau khi nửa triệu người xuống đường biểu tình ở Hồng Kông buộc chính phủ phải từ bỏ một dự luật an ninh quốc gia đã được đề xuất, tuần này Bắc Kinh đã đưa ra một đề xuất thậm chí còn mạnh mẽ hơn.
Tuy nhiên, lần này, nó không cần một cái gật đầu từ người dân hoặc các nhà lập pháp địa phương, vì chính quyền Trung Quốc đại lục hết kiên nhẫn sau các cuộc biểu tình chống chính phủ kéo dài hàng tháng, điều mà đã làm mờ đi hình ảnh Hong Kong được Bắc Kinh quản lý một cách cẩn thận trong tầm nhìn của quốc tế .
Khi thế giới cân nhắc tác động của luật vừa được đề xuất đối với khuôn khổ "một quốc gia, hai hệ thống", điều làm nền tảng cho cuộc sống và kinh doanh tại trung tâm châu Á, đây là năm điều bạn cần biết.
Dự luật an ninh quốc gia chính xác là gì ?
Dự thảo luật sẽ mở đường cho Bắc Kinh thành lập các tổ chức an ninh quốc gia tại Hồng Kông. Nó phần lớn được coi là sự thay thế luật an ninh quốc gia gây tranh cãi, với Điều 23, đã bị đình chỉ sau cuộc biểu tình rầm rộ vào năm 2003.
Nhưng không giống như Điều 23, qua đó phụ thuộc vào luật pháp địa phương, luật an ninh quốc gia mới vừa được đề xuất sẽ bỏ qua Hội đồng Lập pháp của Hồng Kông, tương đương với nghị viện của thành phố, nơi mà các cuộc họp thường xuyên bị gián đoạn bởi các nhà lập pháp ủng hộ dân chủ. Thay vào đó, nó sẽ được bao gồm như một phụ lục đối với Luật cơ bản, một loại hiến pháp nhỏ của thành phố.
Đề xuất mới nhắm vào các hoạt động như "chia tách đất nước, lật đổ quyền lực nhà nước", cũng như khủng bố và can thiệp nước ngoài ở Hồng Kông. Những người biểu tình chống chính phủ ở Hồng Kông đã bị một số quan chức đại lục gọi là khủng bố.
Wang Chen, phó chủ tịch ủy ban thường vụ Đại hội Nhân dân Toàn Quốc, là phiên họp tiến hành cho đến thứ ba, cho biết hôm thứ Sáu rằng Điều 23 đã bị "quỷ ám" bởi mọi người "với những động cơ thầm kín". Wang nói thêm rằng "những vấn đề và thách thức mới" đã thúc đẩy Bắc Kinh đẩy mạnh luật pháp ở cấp quốc gia, thay vì dựa vào Hồng Kông để ban hành luật an ninh quốc gia của riêng Hồng Kông.
Tại sao luật được đề xuất vào bây giờ?
Thời điểm của Bắc Kinh đặt ra câu hỏi cho nhiều người ở Hồng Kông. Một số người nói rằng nó được chọn để giảm thiểu sự chú ý toàn cầu khi thế giới - đặc biệt là Hoa Kỳ và Anh, những nước ủng hộ chính cho phong trào dân chủ của Hồng Kông - đang bận tâm với đại dịch coronavirus. Một yếu tố khác trong quyết định có thể là Hồng Kông khó có thể chứng kiến sự trở lại những cuộc biểu tình có quy mô lớn, trong khi các nguyên tắc hạn chế giao tiếp xã hội vẫn được áp dụng, mặc dù có thể bùng phát tình trạng bất ổn.
Các nhà phân tích nói rằng động thái này cho thấy Bắc Kinh đã mất niềm tin vào khả năng ủng hộ Bắc kinh của các nhà lập pháp Hồng Kông để áp đặt luật pháp gây tranh cãi này, kể từ khi phe đó phải chịu một thất bại nghiêm trọng trong cuộc bầu cử hội đồng quận vào tháng 11 năm ngoái. Các đảng ủng hộ Bắc Kinh cũng không dự kiến sẽ giành được một chiến thắng lớn trong cuộc bỏ phiếu sắp tới để bầu Hội đồng Lập pháp vào tháng Chín.
Phản ứng ở Hồng Kông là gì ?
Các nhà đầu tư đã bán hết các cổ phiếu, với chỉ số Hang Seng Index giảm 5,6% vào thứ Sáu, ngày mà Bắc Kinh chính thức đề xuất luật an ninh quốc gia. Đó là sự suy giảm nội trong ngày lớn nhất trong gần năm năm. Các nhà phát triển bất động sản, những người có tài sản tập trung nhiều trong thành phố, đã thiệt hại lớn nhất. Cổ phiếu bất động sản sụt giảm 7,7%.
Trong khi đó, các tìm kiếm trên Google ở Hồng Kông để di cư sang các quốc gia khác tăng vọt, ngay sau khi tin tức về luật được bung ra. Theo Google Trends, từ "nhập cư" trong tiếng Trung Quốc đạt mức đọc phổ biến cao nhất - 100 - vào tối thứ Năm, với những gì dường như là sự phản ánh của những lo ngại về việc cắt giảm tự do dân chủ ở Hồng Kông.
Việc tải xuống VPN, hình thức mạng ảo được sử dụng rộng rãi để vượt qua các hạn chế trên internet và ngụy trang dấu vết kỹ thuật số, cũng tăng mạnh ở Hồng Kông. NordVPN, một nhà cung cấp phổ biến, cho biết họ đã xử lý số lượt tải xuống gấp 120 lần vào thứ Năm, so với ngày hôm trước, trong khi đối thủ Surfshark báo cáo nhu cầu VPN ở Hồng Kông tăng 700% vào sáng thứ Sáu.
Quan điểm của Washington về vấn đề này là gì?
Trung Quốc thường xuyên lên án những gì họ mô tả là sự can thiệp của nước ngoài vào các vấn đề trong nước. Cụ thể, Bắc Kinh đã chỉ ra Washington là một động lực đứng đằng sau các cuộc xuống đường biểu tình ở Hồng Kông.
Hai thành viên của Quốc hội Hoa Kỳ đã nhanh chóng phản ứng với những phát triển mới nhất, bằng cách đề xuất một dự luật lưỡng đảng mà về cơ bản sẽ xử phạt bất kỳ quan chức Trung Quốc nào thi hành luật an ninh quốc gia vừa được đề xuất. Biện pháp này sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với những người hoặc các thực thể vi phạm nghĩa vụ pháp lý của nước Trung Quốc đối với Hồng Kông theo Luật cơ bản, cũng như đối với các ngân hàng thực hiện các "giao dịch quan trọng" với họ.
Năm ngoái, giữa một số cuộc biểu tình bạo lực nhất ở Hồng Kông, Quốc hội đã thông qua một cách áp đảo - và Tổng thống Donald Trump đã ký thành luật - Đạo luật Nhân quyền và Dân chủ Hồng Kông năm 2019. Luật yêu cầu các biện pháp trừng phạt bắt buộc đối với các quan chức Trung Quốc được tìm thấy chịu trách nhiệm đối với các vi phạm nhân quyền, và yêu cầu Bộ Ngoại giao hàng năm xem xét tình trạng đặc biệt của Hồng Kông, qua đó ân thưởng cho Hồng Kông chế độ thương mại ưu đãi.
Chuyện gì xảy ra tiếp theo?
Nhà lập pháp ủng hộ dân chủ Dennis Kwok nói rằng việc ban hành luật an ninh quốc gia vừa được đề xuất của Bắc Kinh, có nghĩa là "sự kết thúc một quốc gia, hai hệ thống". Luật này, có khả năng cho phép Bắc Kinh bắt giữ bất cứ ai mà họ coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia, có thể dẫn đến các hạn chế về tự do ngôn luận và truyền thông kịp thời, cũng như các cá nhân phải chấp nhận tự kiểm duyệt. Trong một kịch bản cực đoan, các đài truyền hình và báo chí đối lập có thể phải đối mặt với việc bị đóng cửa, trong khi các chính trị gia và các nhà hoạt động ũng hộ dân chủ có thể bị cầm tù.
Những động thái như vậy sẽ gây tổn hại cho vị thế của thành phố như là một trung tâm tài chính quốc tế hoạt động theo nguyên tắc luật pháp - luồng thông tin tự do là rất quan trọng đối với thành công kinh tế của Hồng Kông. Nếu niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài suy giảm, hàng trăm tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại Hồng Kông có thể xem xét di dời đi các nơi khác ở châu Á, gây rủi ro cho sự thịnh vượng lâu dài của thành phố. Sự bất ổn xã hội cũng có thể thúc đẩy những người nước ngoài ở Hồng Kông và các chuyên gia địa phương tìm kiếm cơ hội việc làm ở nơi khác, dẫn đến chảy máu chất xám.
