Trung Quốc nồng ấm với ý tưởng nhiệm kỳ bốn năm nữa của Trump.
Bloomberg News, 16 tháng 6, 2020…Theo Bloomberg
Trần H Sa lược dịch.
Gần đây Donald Trump thường xuyên lập luận rằng Trung Quốc tích cực ũng hộ cho Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng mười một sắp đến. Tuy nhiên, tại Bắc Kinh, các quan chức đồng ý một điều mà bạn có thể không thích, đó là hỗ trợ Trump thêm bốn năm nữa.
Các cuộc phỏng vấn với chín quan chức Trung Quốc hiện đang phục vụ hoặc đã về hưu, chỉ ra một sự thay đổi trong tình cảm ũng hộ đối với đương kim tổng thống Mỹ, mặc dù trong bốn năm qua ông ấy đã nhiều lần đổ lỗi cho Bắc Kinh đủ mọi thứ, từ sự mất cân bằng thương mại của Mỹ đến Covid-19. Lý do chính là gì ? Có một niềm tin rằng lợi ích của sự xói mòn trong mạng lưới liên minh thời hậu chiến của Mỹ, ắt lớn hơn bất kỳ thiệt hại nào cho Trung Quốc trong việc tiếp tục tranh chấp thương mại và bất ổn địa chính trị .
Trong khi các quan chức chia sẻ lo ngại rằng căng thẳng Hoa Kỳ-Trung Quốc sẽ gia tăng bất kể ai ở trong nhà trắng, họ đã đột ngột làm việc với phần lớn các phe phái của những người vốn nhấn mạnh lợi ích địa chính trị và những người lo ngại về quan hệ thương mại. Biden, cựu Phó Tổng thống, được xem như là một đảng viên dân chủ truyền thống, người muốn tìm kiếm chống đở các mối quan hệ đa phương rách nát của Mỹ và cắt giảm những xung đột thương mại.
"Nếu Biden được bầu, tôi nghĩ rằng điều này có thể nguy hiểm hơn đối với Trung Quốc, bởi vì ông ấy sẽ làm việc với các đồng minh để nhắm mục tiêu vào Trung Quốc, ngược lại Trump thì phá hủy các liên minh của Mỹ", ông Zhou Xiaoming, một nhà cựu đàm phán thương mại của Trung Quốc và là cựu Phó đại diện tại Geneva. Bốn quan chức hiện tại lặp lại quan điểm đó, nói rằng nhiều người trong chính phủ Trung Quốc tin rằng một chiến thắng của Trump có thể giúp Bắc Kinh, bằng cách làm suy yếu những gì mà họ đã thấy là tài sản lớn nhất của Washington dành để kiểm tra việc mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc.
Giả định chung nét cơ bản trong quan điểm của họ là, ít có khả năng thực hiện được việc ngăn chặn sự trượt dốc trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Vì vậy, Trung Quốc có nhu cầu đẩy nhanh các nỗ lực phát triển các ngành công nghiệp bản địa cao cấp, mở rộng vào các thị trường đang phát triển và tìm kiếm cơ hội để làm việc với các quốc gia ở châu Âu và Châu Á để chống lại bất kỳ nỗ lực cô lập nào của Hoa Kỳ.
Qua thuật ngữ ứng xử của Trump, nhận thức đã được Bắc Kinh nắm giữ là rằng, phe chống đối Trung Quốc thích sự hỗ trợ sâu sắc của lưỡng đảng, trong một Washington bị phân cực. Chỉ khi dịch coronavirus bùng nổ - mà lần đầu tiên được phát hiện tại thành phố Vũ Hán, miền trung của Trung Quốc - làm cho quan điểm của Mỹ trở nên cứng rắn đối với Bắc Kinh.
' Thu hoạch tệ hơn '
"Tôi không nghĩ rằng cuộc bầu cử sẽ thay đổi mối quan hệ một cách cơ bản. Cảm giác sâu sắc ở Mỹ là Hoa Kỳ nên ngăn chặn Trung Quốc", Zhou nói. "Cho dù Trump thắng, hoặc Joe vận hành Washington, mọi thứ sẽ tồi tệ hơn."
Các quan chức Trung Quốc - khao khát tránh lặp lại sự ngạc nhiên của họ khi Trump đánh ngã cựu bộ trưởng ngoại giao Hillary Clinton trong 2016 - đã từng bị thúc bách giao tiếp với người Mỹ để có cái nhìn về ai là người sẽ giành chiến thắng. Các thành viên cao cấp của cộng đồng doanh nghiệp Mỹ tại Bắc Kinh nói rằng, trong những tuần gần đây đã thấy một dấu ấn tăng đột ngột trong việc họ được tiếp cận từ các bạn bè Trung Quốc có giao du với giới thượng lưu, những người mà trong một số trường hợp đã không liên lạc với họ trong nhiều năm.
Mặc dù Đảng Cộng hòa có truyền thống nhấn mạnh quan hệ kinh tế với Trung Quốc, Trump đã chuyển dịch đảng trong một hướng đối đầu nhiều hơn, thách thức đất nước trong hầu như mọi lãnh vực của mối quan hệ, từ tuyên bố lãnh thổ của Trung Quốc ở biển Đông đến thương mại, y tế công cộng, nhân quyền và công nghệ. Các đảng viên dân chủ đã hỗ trợ phần lớn những nỗ lực đó, giúp đỡ để thông qua đạo luật hỗ trợ người biểu tình Hồng Kông và cung cấp viện trợ quân sự nhiều hơn cho Đài Loan.
Ngay cả Biden, người từ lâu đã ủng hộ một chiến lược "tham gia" với Trung Quốc, đã thông qua một giai điệu gay gắt hơn khi cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của đảng dân chủ nóng lên. Trong những tháng gần đây, Biden đã mô tả chủ tịch Tập Cận Bình là một tên "du côn," ca ngợi những người biểu tình dân chủ tại Hồng Kông là "dũng cảm phi thường" và buộc tội những hành vi thương mại của Trung Quốc là "trấn lột". Ông ấy gắn nhãn việc giam giữ số đông người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ ở vùng viễn tây Tân Cương là "tán tận lương tâm".
Mặc dù các quan chức Trung Quốc tiếp tục hướng dẫn rõ ràng việc trực tiếp chỉ trích Trump, những nhân viên kiểm duyệt Internet đã cho phép nhiều chỉ trích đượm màu dân tộc chủ nghĩa của Hoa Kỳ được lưu hành trực tuyến. Một nhà ngoại giao nước ngoài cho biết bộ ngoại giao của Trung Quốc đã "chiến đấu" và "tức giận" đối với các quan chức Hoa Kỳ.
"Trump đã phá hủy rất nhiều thiện chí", ông Wang Huiyao, một cố vấn cho nội các của Trung Quốc và là người sáng lập Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa. "Vào lúc bắt đầu chiến tranh thương mại, đã có nhiều người ũng hộ Mỹ, nhưng bây giờ họ tán thành kiên quyết ũng hộ."
Trump đã tìm cách tận dụng danh tiếng đối đầu với Trung Quốc của mình cho cuộc bầu cử, bất chấp những lời khen ngợi ban đầu của ông ta dành cho Tập qua việc xử lý dịch coronavirus. Trong tháng tư, ông nói với Reuters rằng "Trung Quốc sẽ làm bất cứ điều gì họ có thể để tôi bị thua ở cuộc đua này," một khẳng định không có bằng chứng rằng, phản ứng của Bắc kinh với virus đã được tập trung vào một mong muốn để nhìn thấy ông ta bị thua trong tháng mười một.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhắc lại quan điểm lâu đời của nó rằng Trung Quốc không bao giờ tìm cách can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác. Trong một dấu hiệu có thể là hai bên đang tìm cách quản lý các tranh chấp ở trong năm bầu cử, ngoại trưởng Hoa Kỳ Michael Pompeo dự kiến sẽ gặp nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, Dương Khiết Trì ở Hawaii vào thứ ba, theo hai người quen thuộc với kế hoạch.
Sự ổn định của Mỹ.
Một quan chức Trung Quốc cho biết kết quả bầu cử không thành vấn đề vì dù thế nào đi nữa thì các quan hệ sẽ không được cải thiện. Họ nói, hy vọng tốt nhất của Trung Quốc, là những thứ không trở nên xấu hơn thêm nữa.
Một số ở Bắc Kinh đang lớn tiếng kinh ngạc về tác động lâu dài của Trump đối với sự ổn định của Mỹ, chỉ ra sự dấy lên các ca bệnh coronavirus, các cuộc biểu tình chống lại cảnh sát phân biệt đối xử, và suy đoán về việc liệu bầu cử trong đại dịch có thể kết thúc trong sự hỗn loạn hay không. "Hoa Kỳ như chúng tôi biết, nó có thể không còn tồn tại", ông Gao Zhikai, một nhà cựu ngoại giao Trung Quốc và là thông dịch viên cho Đặng Tiểu Bình phát biểu.
Chính sách "nước Mỹ trước tiên" đã tạo ra các xích mích tương tự trong các thủ đô vốn có truyền thống thân thiện với Mỹ, chẵng hạn như ông ấy đánh thuế trên các đối tác thương mại quan trọng, ép đồng minh chi tiêu lớn hơn trong phòng thủ tập thể, rút khỏi các thỏa thuận đa phương và hỗ trợ Vương Quốc Anh rút khỏi liên minh châu Âu. Các quan chức Trung Quốc ở chổ riêng tư thừa nhận rằng, một chính quyền Dân chủ có thể chứng tỏ ghê gớm hơn nếu họ làm việc với các đồng minh để đưa ra một mặt trận thống nhất.
Ngay cả với một tổng thống Biden, cũng đã chứng tỏ khó khăn hơn cho Bắc Kinh, hai quan chức Trung Quốc hiện nay cho biết ông ấy có thể mở ra nhiều lãnh vực hợp tác chẵng hạn như khôi phục lại sự tham gia của Hoa Kỳ trong thỏa thuận khí hậu Paris - một thỏa thuận được đàm phán trong lúc ông ấy là phó tổng thống dưới thời tổng thống Barack Obama nhiệm kỳ sau.
"Ông ấy hỗ trợ làm việc trên các chủ đề như biến đổi khí hậu, cải cách WTO và TPP," ông Wang nói. "Có những lĩnh vực mà chúng ta có thể hợp tác."
Trên một mức độ cá nhân hơn, một số quan chức Trung Quốc từng tham gia trong các cuộc đàm phán thương mại với chính quyền Trump, hỗ trợ một chiến thắng cho Biden chỉ đơn giản vì để họ có thể dành nhiều thời gian hơn với gia đình của họ, theo một người quen thuộc với suy nghĩ của họ. Đội ngũ thương mại của Trung Quốc thể hiện rõ họ trông như kiệt sức vì công việc, một nhân viên nói.
Cả hai bên có thể cảm thấy khó khăn để thoát khỏi mô hình của cuộc đối đầu mà không có vấn đề ai thắng. Giám đốc điều hành Mạnh Vãng Châu ( Meng Wanzhou ) của công ty Công nghệ Huawei vẫn còn bị giam ở Canada, đang chờ một quyết định yêu cầu dẫn độ của Hoa Kỳ, trong khi kế hoạch của Bắc Kinh là áp dụng một đạo luật an ninh ở Hồng Kông, đã gây ra sự phẫn nộ tại Quốc hội và đưa thỏa thuận thương mại "giai đoạn một" của đất nước đi vào nghi vấn.
"Ngày nay ở Trung Quốc người dân đang ngày càng trở nên rõ ràng hơn nhiều về mục tiêu của Mỹ", ông Zhou, cựu đại diện của Trung Quốc tại Geneva, nói. "Chúng tôi chưa đạt đến những giờ đen tối nhất trong mối quan hệ."
— Với sự giúp đỡ của Peter Martin, Jing Li, Colum Murphy, và Nick Wadhams
