Trung Quốc đe dọa trả đũa Anh vì tỏ ra sẳn sàng giúp đở Hồng Kông
Bắc Kinh nói rằng Anh sẽ 'chịu mọi hậu quả' khi giúp người Hồng Kông chạy trốn.
Lily Kuo ở Bắc Kinh, Patrick Wintour ở tòa soạn, Ngày 2 tháng 7 năm 2020 .Theo The Guadian
Trần H Sa lược dịch.
Trung Quốc tuyên bố sẽ có biện pháp đối phó với Vương quốc Anh nếu họ cấp quyền cư trú cho người Hồng Kông chạy trốn khỏi luật an ninh quốc gia mới khắc nghiệt, hứa hẹn rằng Vương quốc Anh sẽ chịu mọi hậu quả.
Hôm thứ Năm, các quan chức cấp cao của Trung Quốc cho biết Vương quốc Anh không có quyền cấp cư trú cho người Hồng Kông để đáp trả việc Bắc Kinh buộc phải áp dụng luật chống nổi loạn có ảnh hưởng sâu rộng trên lãnh thổ.
"Trung Quốc mạnh mẽ lên án điều này và bảo lưu quyền thực hiện các biện pháp đẩy mạnh. Phía Anh sẽ chịu mọi hậu quả", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Zhao Lijian nói tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh.
Những bình luận của Zhao được đưa ra sau khi Thủ tướng Anh, ông Vladimir Johnson, nói rằng ông sẽ tôn trọng lời hứa cung cấp cho gần 3 triệu cư dân ở thuộc địa cũ của Anh, những người có tình trạng quốc tịch Anh ở nước ngoài (BNO), quyền định cư ở Anh.
Trước đó vào thứ Năm, đại sứ Trung Quốc tại Anh, Liu Xiaoming, cũng cho biết bất kỳ động thái nào cấp quyền cư trú cho những người nắm giữ BNO sẽ là vi phạm thỏa thuận giữa hai nước.
Rõ ràng là "tất cả những đồng bào Trung Quốc cư trú tại Hồng Kông đều là công dân Trung Quốc, cho dù họ có phải là người mang hộ chiếu công dân ở trên lãnh thổ thuộc Anh hay hộ chiếu quốc tịch Anh (ở nước ngoài)", ông nói.
"Nếu phía Anh thực hiện những thay đổi đơn phương đối với thực tiễn có liên quan, họ sẽ vi phạm quan điểm của chính họ và các cam kết cũng như luật pháp quốc tế.
"Chúng tôi kiên quyết phản đối điều này và bảo lưu quyền thực hiện các biện pháp tương ứng", ông nói trong một tuyên bố được đăng trên trang web của đại sứ quán vào hôm thứ năm. "Vương quốc Anh không có chủ quyền, quyền tài phán hoặc quyền 'giám sát' đối với Hồng Kông."
Cảnh sát sử dụng vòi rồng trong các cuộc biểu tình phản đối luật an ninh mới của Hồng Kông -
Kể từ khi luật Hồng Kông có hiệu lực vào cuối ngày thứ ba, ít nhất 10 người đã bị bắt vì các cáo buộc liên quan đến an ninh quốc gia, trong đó có một cô gái 15 tuổi vẫy cờ Hồng Kông độc lập. Vào thứ Tư, tổng cộng gần 400 người đã bị bắt giữ với các tội danh khác như hội họp bất hợp pháp, khi hàng ngàn người phản đối chống lại đạo luật.
Những người ủng hộ nhân quyền và cư dân, sợ đạo luật an ninh sẽ được sử dụng để bắt giữ những người biểu tình và các nhà hoạt động ũng hộ dân chủ, đã kêu gọi các nước cho phép người Hồng Kông tìm nơi ẩn náu ở quốc gia của họ.
Hôm thứ Năm, thủ tướng Úc, Scott Morrison, cho biết đất nước của ông đang thực hiện kế hoạch cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho cư dân Hồng Kông sau quyết định "rất quan ngại" của Trung Quốc . Morrison cho biết Úc đã "chuẩn bị để tăng cường và cung cấp hỗ trợ", mặc dù nội các của ông vẫn chưa hoàn thiện các chi tiết, bao gồm cả liệu chương trình này có bao gồm một con đường dẫn đến định cư lâu dài hay không.
Bộ trưởng Ngoại giao Anh, Dominic Raab, thừa nhận rằng có rất ít điều mà nước Anh có thể làm, để "ép buộc cưỡng chế" Trung Quốc, nếu họ cố gắng ngăn chặn người Hồng Kông đến Vương quốc Anh.
Ông ấy đã nói với chương trình Peston của ITV vào hôm thứ Tư: "Rốt cuộc nếu họ tiếp tục làm một việc như thế thì sẽ có rất ít việc mà chúng tôi có thể làm để ép buộc họ".
Raab tiếp tục: "Có một vấn đề xung quanh tự do và nhân quyền ở Hồng Kông, và có một vấn đề xung quanh việc Trung Quốc giữ lời đối với nghĩa vụ quốc tế phải thực hiện với Vương quốc Anh dựa vào năm 1984.
"Tôi không muốn ngây thơ về điều này; Tôi nghĩ rằng chúng ta cần phải thực tế. Nhưng tôi nghĩ rằng Trung Quốc đang nổi lên như là một thành viên hàng đầu của cộng đồng quốc tế đang nhạy cảm với rủi ro danh tiếng trong tất cả những điều này, nhưng rõ ràng là không thích đáng khi họ tiến hành với bất cứ giá nào… Có một đòn bẩy ngoại giao, có những cách khác mà chúng ta có thể thuyết phục Trung Quốc không thực hiện đầy đủ luật an ninh quốc gia hoặc không đưa ra một số lời khiển trách mà bạn nói đến.
"Nhưng cuối cùng, chúng ta cần phải thành thật rằng chúng ta sẽ không thể buộc Trung Quốc cho phép những người có tình trạng quốc tịch Anh ở nước ngoài đến Vương quốc Anh."
Raab cho biết ông đang làm việc với các quốc gia khác trong khu vực để thảo luận về hoạt động của xuồng cứu sinh. Ông ấy nói: "Chúng tôi nghĩ rằng phần lớn có thể kiên trì ở lại Hồng Kông, và những người khác sẽ bỏ đi đến các nước khác trong khu vực".
Nhưng quy mô của thách thức ngoại giao sắp tới của Vương quốc Anh đã được nêu bật khi Trung Quốc tuyên bố 53 quốc gia đã đứng tên của họ trong một tuyên bố do Cuba tài trợ tại Hội đồng Nhân quyền LHQ vào hôm thứ ba ủng hộ luật an ninh mới của chính phủ Trung Quốc tại Hồng Kông. Vương quốc Anh đã vận động sự hỗ trợ của 27 quốc gia chủ yếu là các nước châu Âu và châu Á.
Nhóm hỗ trợ của Trung Quốc bao gồm 15 quốc gia châu Phi, các chế độ chuyên chế cánh tả, cánh hữu và một ít các chế độ quân chủ vùng Vịnh thân hữu với Vương quốc Anh. Danh sách nhấn mạnh việc Vương quốc Anh đã để mất ảnh hưởng ở châu Phi cho Trung Quốc trong 5 năm qua. Nhiều quốc gia châu Âu vốn hậu thuẩn Vương quốc Anh đã rất lo lắng vì chỉ trích Trung Quốc có thể dẫn đến một phản ứng thương mại.
Chính phủ Anh tin rằng đạo luật an ninh mới được Bắc Kinh thông qua vi phạm tuyên bố chung Trung-Anh, vốn nhằm mục đích làm ổn thỏa quá trình chuyển đổi khi lãnh thổ được trao trả lại cho Trung Quốc vào năm 1997.
Johnson cho biết ông sẽ tôn trọng lời hứa thay đổi các quy tắc nhập cư để cho phép người mang hộ chiếu quốc tịch Anh ở nước ngoài, cũng như những người đủ điều kiện nhận hộ chiếu, được cư trú tại Vương quốc Anh và cuối cùng nộp đơn xin quốc tịch.
Tính đến tháng 2, đã có gần 350.000 người mang hộ chiếu quốc tịch Anh ở nước ngoài, trong khi chính phủ ước tính có khoảng 2,9 triệu người có tình trạng quốc tịch Anh ở nước ngoài sống ở Hồng Kông .
Trung Quốc lập luận rằng một bản ghi nhớ kèm theo tuyên bố chung Trung-Anh không trao quyền cư trú cho những người đủ điều kiện có tình trạng quốc tịch Anh ở nước ngoài, nhưng các chuyên gia pháp lý nói rằng Vương quốc Anh không bị cấm mở rộng quyền của họ.
Downing Street cho biết những người có tình trạng quốc tịch Anh ở nước ngoài sẽ đủ điều kiện để đến Vương quốc Anh ngay lập tức trước khi các chi tiết của chương trình được hoàn thiện "trong các tuần tới" và họ sẽ không phải đối mặt với ngưỡng nộp phí.
Luật an ninh ở Hồng Kông , được ban hành muộn sau một quá trình lập pháp không rõ ràng vốn chỉ mất chưa đầy sáu tuần, hình sự hóa một loạt các hành vi được coi là ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với các lực lượng nước ngoài.
Các nhà phê bình cho rằng luật pháp cho phép các nhà chức trách càn quét các thế lực mới để trấn áp bất đồng chính kiến, và một cấp độ kiểm soát mới của Trung Quốc đối với lãnh thổ bán tự trị.
Liu đã được triệu tập lên Bộ Ngoại giao hôm thứ Tư, nơi mà thư ký thường trực, ông Simon McDonald, nói với ông ta về việc áp dụng luật mới đối với Hồng Kông đã vi phạm tuyên bố chung Trung-Anh.
Sau chuyến đi của mình, Liu đã tweet: "Sau những tháng đầy biến động vào nửa cuối năm ngoái, luật an ninh quốc gia sẽ mang lại trật tự và ổn định cho Hồng Kông và đưa nền kinh tế trở lại đúng hướng."
Trung Quốc coi hành động của mình là một trong những bước cuối cùng hướng tới việc phi thực dân hóa, nhưng một thử nghiệm sớm về sự sẵn sàng bảo vệ các quyền tự do của Hồng kông sẽ diễn ra trong cuộc bầu cử cơ quan lập pháp vào mùa thu .
