Trật tự Thế giới mới mà Tổng thống mới, Biden, sẽ kế thừa.
Tầm quan trọng của sự sắc bén khôn ngoan về chính trị, tài năng chuyên môn, tính trung thực và đứng đắn giản dị trong việc quản lý các vấn đề thế giới không thể bị cường điệu.
 |
| Ảnh : …Emily Elconin / The New York Times. |
New York Times…..Ngày 15 tháng 11 năm 2020….Theo New York Times
Trần H Sa lược dịch..
Tổng thống đắc cử Joe Biden đã báo hiệu rằng ông sẽ nhanh chóng có động thái khôi phục phẩm giá cho hình ảnh xấu xa của Hoa Kỳ; tôn trọng các chuyên gia của các cơ quan ngoại giao, tình báo và quân sự của Mỹ; và một cách tiếp cận dễ đoán hơn, có sắc thái hơn và thiện cảm hơn đối với các quan hệ đối ngoại. Thông điệp về việc khôi phục các chuẩn mực đó có thể sẽ gây được tiếng vang ở nhiều thủ đô trên thế giới, giống như nó đã gây được tiếng vang với số đông cử tri mà đã giúp ông Biden giành chiến thắng quyết định trước Donald Trump.
Ông Biden có thể làm được nhiều điều trong 100 ngày đầu tiên. Ông ấy đã thề sẽ nhanh chóng gia nhập lại hiệp định Paris về biến đổi khí hậu và biến hoạt động khí hậu trở thành trọng tâm trong chính quyền của ông. Ông đã tuyên bố ý định khôi phục mối quan hệ của Hoa Kỳ với Tổ chức Y tế Thế giới, báo hiệu rằng Hoa Kỳ sẽ hợp lực với phần còn lại của thế giới để ngăn chặn sự hoành hành của coronavirus.
Ông Biden cũng được cho là sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh của các nền dân chủ và tái xác nhận Hoa Kỳ sẽ vạch trần những vụ vi phạm nhân quyền ở bất cứ nơi nào chúng phát sinh, cho dù ở Trung Quốc, Nga, Ả Rập Xê-út hay Thổ Nhĩ Kỳ. Đồng thời, ông sẽ tìm cách phục hồi thỏa thuận hạt nhân với Iran và đồng ý với Nga gia hạn hiệp ước START mới, về hạn chế vũ khí hạt nhân chiến lược. Hy vọng rằng ông Biden sẽ chấm dứt sự ủng hộ của Mỹ đối với cuộc chiến khủng khiếp của Saudi Arabia ở Yemen.
Đây đều là những dấu hiệu đáng hoan nghênh cho thấy Mỹ sắp trở lại vai trò trên thế giới, qua đó phản ánh tốt hơn các giá trị lịch sử của chúng ta.
Đội ngũ mà ông Biden được cho là sẽ tập hợp, có vẻ như bao gồm các thành viên kỳ cựu của chính quyền trong quá khứ và các thành viên được trả lương của cơ sở chính sách đối ngoại. Nếu đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện, các cuộc bổ nhiệm của ông Biden có thể bị ngăn chặn bởi nhu cầu xác nhận chúng, trong khi phạm vi hành động của ông ấy thường sẽ giảm xuống mức có thể hoàn thành công việc thông qua các mệnh lệnh hành pháp.
Ngay cả một Thượng viện do đảng Dân chủ kiểm soát cũng sẽ không cho rằng chiến lược và chính sách của Mỹ sẽ có sự khởi sắc đáng kể. Ông Biden có thể hạ nhiệt cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, nhưng những khác biệt gây tranh cãi về các vấn đề như mạng 5G hay tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông sẽ vẫn được đặt lên hàng đầu. Bất cứ điều gì Tổng thống Vladimir Putin có thể có đối với ông Trump hầu như không bao giờ được chuyển thành việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, và các đảng viên Dân chủ không có khả năng tìm kiếm một thiết lập lại với Nga. Tình cảm của ông Trump với Kim Jong-un không làm thay đổi được lập trường của Mỹ về Triều Tiên. Cách tiếp cận của ông Trump đối với cuộc xung đột Israel-Palestine hoàn toàn là một chiều, chưa có động thái nào hướng tới một giải pháp hai nhà nước trong những năm trước khi ông Trump trở thành tổng thống, và có rất ít dấu hiệu cho thấy bất kỳ chuyển động nào như vậy sắp xảy ra bất kể ai ở trong Nhà Trắng - hoặc vấn đề Đại sứ quán Hoa Kỳ ở đâu.
Ông Biden có khả năng sẽ tiếp tục nỗ lực rút khỏi các cuộc chiến ở nước ngoài của ông Trump và miễn cưỡng tham gia vào các cuộc xung đột mới, mặc dù với nhiều sắc thái hơn và quan tâm hơn đến các đồng minh. Trong khi ông Biden chắc chắn sẽ không bắt chước cách tiếp cận tổng bằng 0 của ông Trump đối với thương mại, với thuế quan áp lên cả bạn và thù; thì thương mại tự do không phải là điều mà cử tri Dân chủ luôn quan tâm. Mặc dù hầu hết các đồng minh NATO và các thành viên của Liên minh châu Âu sẽ ăn mừng sự ra đi của ông Trump; Hoa Kỳ có khả năng tiếp tục nhấn mạnh rằng các đồng minh NATO cần bắt đầu trả một phần công bằng cho công cuộc phòng thủ chung. Về phần mình, người dân châu Âu đã công nhận rằng Hoa Kỳ không còn là ông chủ không thể tranh cãi của thế giới tự do.
Tóm lại, thế giới không phải như năm 2016, và cũng không thể quay trở lại hiện trạng như trước. Trung Quốc tỏ ra quyết đoán hơn đáng kể, và việc chống lại các hành động xâm lược của Bắc Kinh trong khi thừa nhận các nhu cầu chính đáng của họ, và tìm kiếm sự giúp đỡ của họ trong việc kiềm chế Triều Tiên, hoặc việc cắt giảm lượng khí thải carbon sẽ đòi hỏi những cách tiếp cận mới đầy sáng tạo. Vì vậy, việc sẽ đối phó với một tổng thống cánh hữu ở Brazil hoặc một nhà độc tài ngoan cố ở Venezuela, hoặc đàm phán cắt giảm vũ khí hạt nhân hơn nữa với Nga trong khi duy trì các lệnh trừng phạt, hoặc cố gắng xoa dịu Israel và một số quốc gia Ả Rập vùng Vịnh trong khi làm sống lại thỏa thuận với kẻ thù không đội trời chung của họ là Iran.
Đó là một thế giới ngang bướng, đòi hỏi sự thích nghi và tham gia liên tục từ nền dân chủ mạnh mẽ nhất của thế giới. Nhưng tầm quan trọng của sự sắc bén khôn ngoan về chính trị, tài năng chuyên môn, tính trung thực và đứng đắn giản dị trong việc quản lý các vấn đề thế giới không thể bị cường điệu. Cách tiếp cận “Nước Mỹ trên hết” của ông Trump có nghĩa là ưu tiên và trước hết, giảm bớt các vấn đề quốc tế xuống mức tương tự như giao dịch kinh doanh bất động sản của ông ta : Cái gì dành cho tôi ? Cuộc nói chuyện điện thoại nổi tiếng của tổng thống với Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine, câu chuyện mà đã khiến ông ta bị luận tội, cung cấp một phương châm phù hợp cho chính quyền của ông ấy : “Mặc dù vậy, tôi muốn bạn giúp đỡ chúng tôi”.
Có thể hiểu được rằng các đồng minh sẽ nuôi dưỡng một số nghi ngờ về việc liệu chủ nghĩa Trump đã được kết thúc một cách tốt đẹp hay chưa, đặc biệt là trong khi ông Trump bám víu hy vọng tiếp tục nắm quyền. Tuy nhiên, kỳ vọng rằng chính quyền Biden-Harris ít nhất sẽ chấm dứt tình trạng bất ổn và khó đoán trong bốn năm qua, mang lại sự nhẹ nhõm cho các đồng minh vốn đã chịu đựng sự coi thường của ông Trump. Và nó sẽ gây ra lo lắng cho các nhà lãnh đạo độc đoán, những người say mê tình bạn thân thiết của ông Trump và sự mờ tối của nước Mỹ từng là ngọn hải đăng của thế giới.
Chỉ đơn giản từ bỏ cách tiếp cận của ông Trump là vô cùng quan trọng đối với Mỹ và thế giới. Sức mạnh của Hoa Kỳ luôn bắt nguồn từ sức mạnh mềm của nền dân chủ, quyền tự do và các giá trị Mỹ, cũng như từ các thiết giáp hạm và máy bay không người lái. Sức mạnh đó được nhân lên nhờ vào các liên minh của Mỹ trong các nền dân chủ ở phương Đông và phương Tây.
Sẽ có rất nhiều thời gian để tìm ra lý do tại sao Hoa Kỳ thất bại do ông Trump, hoặc liệu ông ấy có thể quay lại hay không. Tổng thống đắc cử Biden đã phát đi tín hiệu rằng ông ấy có ý định dẫn dắt nước Mỹ quay trở lại trường quốc tế, và cho dù họ có e ngại hay nghi ngờ gì đi nữa, thì bạn bè và đồng minh của Mỹ không nên chờ đợi trong việc hợp lực giải quyết các công việc cần thiết - một đại dịch toàn cầu và tương lai của hành tinh, chỉ cần nêu tên hai mục trong chương trình nghị sự.
_ Ban biên tập New York Times…..Ban biên tập là một nhóm các nhà báo viết ở mục quan điểm, những người có tầm nhìn được thành lập bởi chuyên môn, nghiên cứu, tranh luận và các giá trị lâu dài nhất định . Nó tách biệt với tòa soạn.
