Chiến lược toàn cầu 2021: Chiến lược của đồng minh dành cho Trung Quốc. PHẦN IV.
 |
THỬ THÁCH TRUNG QUỐC
THÁCH THỨC QUÂN SỰ.
Trung Quốc đang đóng góp các nguồn lực kinh tế để củng cố quân đội Trung Quốc. Nó đã làm thay đổi cán cân quyền lực ở Đông Á, đặt ra câu hỏi về việc liệu Hoa Kỳ có thể bảo vệ các đối tác lâu đời trong khu vực hay không.
Thay đổi cán cân quyền lực ở Ấn Độ -Thái Bình Dương. Hiện đại hóa quân sự nhanh chóng của Trung Quốc đe dọa sự ưu việt kéo dài hàng thập kỷ của Hoa Kỳ ở Tây Thái Bình Dương. Chiến lược và khả năng chống tiếp cận / chế ngự khu vực (A2 / AD) của Trung Quốc nhắm vào các thành phần quan trọng trong khả năng phóng chiếu sức mạnh của Hoa Kỳ. Sử dụng cảm biến, tàu ngầm và hàng nghìn tên lửa hành trình và đạn đạo đất đối đất, Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) nhằm tiêu diệt các tàu, các lực lượng và các căn cứ của Hoa Kỳ và đồng minh ở châu Á, trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột.(65) Chiến lược này nhằm mục đích ngăn chặn, răn đe và chế ngự các lực lượng Hoa Kỳ hoạt động gần Trung Quốc, có khả năng cung cấp cho Trung Quốc khả năng hành động mà không sợ bị trừng phạt đối với các quốc gia láng giềng, bao gồm cả Đài Loan.(66)
Hiện đại hóa hải quân của Trung Quốc cũng rất cần thiết cho những nỗ lực của nước này nhằm khẳng định quyền bá chủ khu vực ở chiến trường đường biển Ấn Độ - Thái Bình Dương. Hải quân Giải phóng Nhân dân (PLN) hiện tự hào có một lực lượng lớn hơn bất kỳ quốc gia Đông Á nào trên chiến trường, và gần đây lực lượng này cũng đã vượt qua Hải quân Hoa Kỳ về số lượng tàu chiến được triển khai. (67)
Chiến lược quân sự của Trung Quốc cũng chủ yếu dựa vào các hoạt động trong không gian và mạng internet. Trung Quốc có thể sử dụng khả năng phòng không và không gian mạng trong giai đoạn đầu xung đột với Hoa Kỳ để phá vỡ sự chỉ huy và kiểm soát của Hoa Kỳ, khiến các lực lượng Hoa Kỳ không thể hình dung được chiến trường hoặc giao tiếp với nhau. Bộ Quốc phòng Mỹ đã tuyên bố rằng PLA đang hoạt động để phát triển “các khả năng có tiềm năng làm suy giảm cốt lõi lợi thế hoạt động và công nghệ của Hoa Kỳ.” (68)
Trung Quốc cũng đang hiện đại hóa và mở rộng kho vũ khí hạt nhân. Cộng đồng tình báo Hoa Kỳ dự đoán rằng quy mô kho vũ khí của Trung Quốc sẽ tăng gấp đôi trong những năm tới. Tên lửa đạn đạo xuyên lục địa di động trên đường bay (ICBM) và tàu ngầm mới đã cải thiện khả năng sống sót của các lực lượng hạt nhân. Trung Quốc cũng đang bổ sung đầu đạn đa đầu hướng (là một loại tên lửa có chứa nhiều đầu đạn, mỗi một đầu có khả năng nhắm vào nhiều mục tiêu khác nhau trong cùng một lúc) cho tên lửa của mình, khiến chúng khó bị các hệ thống phòng thủ tên lửa phản công hơn.
Một lực lượng hạt nhân ngày càng tăng của Trung Quốc đe dọa tất cả các mục tiêu quan trọng trong chiến lược hạt nhân của Hoa Kỳ.(69) Nó sẽ khiến Hoa Kỳ ít có khả năng hạn chế thiệt hại trong một cuộc xung đột với Trung Quốc. Khi Hoa Kỳ trở nên dễ bị tổn thương hơn trước mối đe dọa tấn công hạt nhân của Trung Quốc, Hoa Kỳ khó có thể đứng vững hơn trong một cuộc khủng hoảng hoặc chiến tranh, hoặc mở rộng khả năng răn đe hạt nhân một cách đáng tin cậy và bảo vệ cho các đồng minh.(70)
Bắc Kinh cũng đã tự khẳng định mình là người đi đầu trong các công nghệ quân sự mới nổi, chẳng hạn như liên lạc lượng tử, trí tuệ nhân tạo và tên lửa siêu thanh.(71)
Kịch bản quân sự được quan tâm nhiều nhất là một việc đã rồi chống lại Đài Loan. Nếu Trung Quốc có động thái nhanh chóng tấn công hòn đảo này, Hoa Kỳ và các đồng minh sẽ rất vất vả để đánh bật các lực lượng Trung Quốc. Hơn nữa, với mối quan hệ không rõ ràng về an ninh của Hoa Kỳ với Đài Loan, ĐCSTQ có thể tính toán sai lầm và đánh cược rằng họ có thể tấn công hòn đảo này mà không có sự can thiệp của nước ngoài.
Những diễn biến này làm dấy lên viễn cảnh rằng Hoa Kỳ có thể không thắng trong cuộc xung đột trực tiếp giữa các cường quốc với Trung Quốc. Ủy ban Chiến lược Quốc phòng Quốc gia cảnh báo một cách đáng ngại rằng có thể xảy ra một cuộc chiến tranh nghiêm trọng với Trung Quốc, và Hoa Kỳ rất có thể thua. (72)
Tranh chấp lãnh thổ và hàng hải. Trung Quốc tham gia vào một số tranh chấp lãnh thổ và hàng hải lâu đời, và nước này ngày càng quyết đoán hơn trong việc đưa ra các yêu sách của mình trong những năm gần đây. Những tranh chấp này, từ Đài Loan đến biên giới Ấn Độ - Trung Quốc đến Biển Đông và biển Hoa Đông, đều là những điểm nhấn cho xung đột có thể xảy ra.
Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh nổi loạn và có quyền sử dụng vũ lực để giành lại nó. Thế kỷ XX chứng kiến một số cuộc khủng hoảng ở eo biển Đài Loan, trong đó căng thẳng giữa Trung Quốc và Đài Loan gần như bùng phát thành chiến tranh toàn diện. Trong bối cảnh đại dịch, Trung Quốc đã tăng cường sự hiện diện quân sự của nó xung quanh Đài Loan, đặt ra câu hỏi về việc liệu họ có coi cuộc khủng hoảng là cơ hội cho một hành động xâm lược quân sự hay không.
Ở Biển Đông giàu tài nguyên và thương mại nhộn nhịp, Trung Quốc khẳng định kiểm soát "đường chín đoạn", qua đó cạnh tranh với các tuyên bố chủ quyền biển của các quốc gia khác trong khu vực và chiếm tới 90% diện tích vùng biển này. Trong bảy năm qua, Trung Quốc đã phát triển và quân sự hóa các đảo nhân tạo ở chuỗi đảo Trường Sa và đặt tên lửa hành trình chống hạm và tên lửa đất đối không tầm xa trên các đảo này. Một tòa án quốc tế đã ra phán quyết chống lại các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc vào năm 2016, sau khi Philippines theo đuổi hành động pháp lý, nhưng ĐCSTQ đã phớt lờ phán quyết. Hoa Kỳ và các đồng minh thường xuyên tiến hành các hoạt động tự do hàng hải (FONOP) ở Biển Đông để chống lại các yêu sách của Trung Quốc và bảo vệ các vùng biển tự do.
Dọc theo biên giới Trung Quốc-Ấn Độ, căng thẳng đã gia tăng trong những tháng gần đây. Hai nước đã từng xảy ra một cuộc chiến tranh biên giới vào những năm 1960 và có lo ngại rằng tính toán sai lầm của một trong hai bên có thể dẫn đến một cuộc xung đột khác. Vào mùa thu năm 2020, Ấn Độ và Trung Quốc giao tranh với nhau, và có hàng chục người thương vong cho cả hai bên do đánh nhau tay đôi. Hiện nay có thông tin cho rằng các lực lượng Trung Quốc đang ở bên phía Ranh giới kiểm soát thực tế của Ấn Độ. Bất kỳ cuộc xung đột nào giữa các cường quốc hạt nhân lớn này đều có thể trở thành một xung đột lớn. Những căng thẳng này có khả năng đẩy Ấn Độ xích lại gần Mỹ và các đối tác đang tìm cách chống lại Trung Quốc trong khu vực.
Trong khi đó, ở Biển Hoa Đông, Trung Quốc đang tranh chấp với Nhật Bản và Đài Loan về quyền kiểm soát quần đảo Senkaku. Hoa Kỳ công nhận sự quản lý của Nhật Bản đối với quần đảo, nhưng Mỹ không có quan điểm về vấn đề chủ quyền. Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã tăng cường tuần tra gần quần đảo, bao gồm cả lực lượng dân quân hàng hải, trong nỗ lực khẳng định các tuyên bố chủ quyền của nó.(73) Năm 2012, hai bên suýt xảy ra chiến tranh trên các hòn đảo và Hoa Kỳ nói rõ rằng hiệp ước quốc phòng của mình với Nhật Bản sẽ được áp dụng trong hoàn cảnh như vậy.(74)
Dấu chân quân sự toàn cầu ngày càng tăng. CHND Trung Hoa cũng đã bắt đầu mở rộng dấu chân quân sự toàn cầu. Điều này bao gồm việc xây dựng các cơ sở quân sự ở nước ngoài. Căn cứ ở nước ngoài đầu tiên của Trung Quốc, mở vào năm 2017 tại Djibouti, được mô tả là một trung tâm hậu cần, nhưng có cơ sở hạ tầng cần thiết để tiến hành các hoạt động quân sự rộng lớn hơn. Ngoài ra, Trung Quốc đã thiết lập một trạm quan sát quân sự ở Argentina.(75) Hơn nữa, các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng của Trung Quốc có thể cung cấp cho nước này một “chuỗi ngọc trai” gồm các cảng có thể hoạt động cho hải quân từ Nam Á, qua Ấn Độ Dương, đến Vịnh Aden.
Trung Quốc cũng đang tham gia các cuộc tập trận quân sự với các cường quốc chuyên quyền khác bên ngoài khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Trung Quốc đã tham gia các cuộc tập trận quân sự lớn với Nga ở châu Âu, bao gồm một cuộc tập trận hải quân ở Biển Baltic và một cuộc tập trận khác ở Địa Trung Hải.(76) Năm 2019, các lực lượng hải quân Trung Quốc, Nga và Iran đã tham gia một cuộc tập trận chung ở Vịnh Oman.(77) Vào mùa hè năm 2019, Nga và Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tuần tra chung bằng máy bay ném bom chiến lược, thu hút những cố gắng cảnh báo có hỏa lực từ Không quân Hàn Quốc (ROK) (và gây ra xích mích giữa Hàn Quốc và Nhật Bản). Vào tháng 9 năm 2020, Trung Quốc thông báo rằng họ sẽ tham gia các cuộc tập trận quân sự ở vùng núi Caucus của Nga cùng với Nga, Iran, Pakistan, Myanmar và những nước khác.(78).
( Còn tiếp )
_ Các tác giả : Matthew Kroenig và Jeffrey Cimmino, cùng với các chuyên gia cộng tác viên từ mười nền dân chủ hàng đầu thế giới.
_ Chú thích :
65 Jonathan Marcus, “Is the US Still Asia’s Only Military Superpower?” BBC, August 24, 2019, https://www.bbc.com/news/world-us-canada-49423590.
66 Eric Heginbotham, et al. The U.S.-China Military Scorecard, RAND, 2015, https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR392.html.
67 Robert O’Rourke, “China Naval Modernization: Implications for US Navy Capabilities—Background and Issues for Congress,” Congressional Research Service, 2020.
68 Annual Report to Congress, “Military and Security Developments Involving the People’s Republic of China,” Office of the Secretary of Defense, 2019.
69 Jim Mattis, “2018 Nuclear Posture Review,” Office of the Secretary of Defense, 2018.
70 Matthew Kroenig, The Logic of American Nuclear Strategy (Oxford: Oxford University Press, 2018).
71 Amy Woolf, “Nonstrategic Nuclear Weapons,” Congressional Research Service.
72 Eric Edelman and Gary Roughead, “Providing for the Common Defense: The Assessment and Recommendations of the National Defense Strategy Commission,” National Defense Strategy Commission, November 2018, https://www.usip.org/sites/default/files/2018-11/providing-for-the-common-defense.pdf.
73 Alessio Patalano, “What is China’s Strategy in the Senkaku Islands?” War on the Rocks, September 10, 2020, https://warontherocks.com/2020/09/what-is-chinas-strategy-in-the-senkaku-islands/#:~:text=Since%20the%20islands%20remain%20uninhabited,the%20monitoring%20of%20fishing%20activities.
74 Hillary Clinton, “Joint Press Availability with Japanese Foreign Minister Seiji Maehara,” US Department of State. 2010, https://2009-2017.state.gov/
secretary/20092013clinton/rm/2010/10/150110.htm
75 Cassandra Garrison, “China’s Military-Run Space Station in Argentina is a ‘Black Box,’” Reuters, January 31, 2019, www.reuters.com/article/us-space-argentina-china-insight/chinas-military-run-space-station-in-argentina-is-a-black-box-idUSKCN1PP0I2.
76 Andrew Higgins, “China and Russia Hold First Joint Naval Exercises in the Baltic Sea,” New York Times, July 25, 2017, rb.gy/pxo2hp; Sebastian Bruns and Sarah Kirchberger, “The PLA Navy in the Baltic Sea: A View from Kiel,” Center for International Maritime Security, August 16, 2017, http://cimsec.org/pla-navy-baltic-sea-view-kiel/33526.
77 Ben Wescott and Hamdi Alkhshali, “China, Russia, and Iran Hold Joint Naval Drills in Gulf of Oman,” CNN, December 27, 2019, https://
www.cnn.com/2019/12/27/asia/china-russia-iran-military-drills-intl-hnk/index.html.
78 “China Says It Will Join Russian Military Exercises This Month Along with Iran, Belarus and Others,” CBS News, September 10, 2020,
https://www.cbsnews.com/news/china-russia-military-exercises-war-games-caucasus-2020-with-iran-belarus-pakistan-myanmar/.
Nguồn : https://www.atlanticcouncil.org/wp-content/uploads/2020/12/Global-Strategy-2021-An-Allied-Strategy-for-China.pdf
Trần Hoàng Sa lược dịch.
