Sự khởi đầu thuận lợi của Biden ở Trung Quốc.
Với việc Tổng thống Mỹ Joe Biden khôi phục sự ủng hộ của Mỹ đối với chủ nghĩa đa phương và quan hệ đối tác quốc tế, các nền dân chủ trên thế giới nên được đầu tư tốt hơn để ngăn chặn sự bắt nạt của chính phủ Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc nên được hoan nghênh khi nước này chuẩn bị thể hiện tính xây dựng trên các vấn đề như biến đổi khí hậu và kháng thuốc kháng sinh.
CHRIS PATTEN…18 tháng 2, 2021.Theo Project Syndicate
Trần H Sa lược dịch.
LONDON - Chính quyền mới của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bắt đầu tỏ ra rõ ràng về chính sách đối với Trung Quốc. Cho đến nay, có ba bước phát triển nổi bật đáng khích lệ , cho thấy rằng Hoa Kỳ sẽ coi nhà nước mật thám Lê nin nít khổng lồ không chỉ là đối thủ cạnh tranh, mà còn là mối đe dọa nhất định đối với tất cả các xã hội tự do.
Đầu tiên, Ngoại trưởng Antony Blinken đã nói rằng chế độ cộng sản Trung Quốc đang thực hiện hành vi diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở tỉnh Tân Cương, tây bắc nước này. Ngoài ra, cố vấn an ninh quốc gia của Biden, Jake Sullivan, đã nhấn mạnh việc Trung Quốc không hợp tác toàn diện với phái bộ của Tổ chức Y tế Thế giới để điều tra nguồn gốc của coronavirus ở Vũ Hán, và có lẽ ở những nơi khác trong nước. Nếu Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) không có gì phải che giấu, tại sao một lần nữa lại từ chối công khai về nguồn gốc của đại dịch?
Cuối cùng và quan trọng nhất, bản thân Biden đã thể hiện rõ quyết tâm hợp tác với các đối tác để đối đầu với các vấn đề toàn cầu. ĐCSTQ chắc chắn thuộc loại đó.
Bất chấp chủ nghĩa trọng thương phô trương của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thà đối mặt với một Trump tái đắc cử hơn là một nước Mỹ do Biden lãnh đạo. Lý do rất đơn giản: điều cuối cùng mà Trung Quốc muốn là không để các nền dân chủ tự do xích lại gần nhau nhằm ngăn chặn hành vi kinh khủng của họ.
Thay vào đó, Trung Quốc muốn loại bỏ từng người chỉ trích mình. Đó là những gì họ đã cố gắng làm với Australia khi chính phủ của Thủ tướng Scott Morrison kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của đại dịch. Với việc Biden khôi phục sự ủng hộ của Mỹ đối với chủ nghĩa đa phương và quan hệ đối tác quốc tế, các nền dân chủ trên thế giới nên được đầu tư tốt hơn để ngăn chặn sự bắt nạt lố lăng của chính phủ Trung Quốc.
Trung Quốc sẽ gán nhãn cho bất kỳ liên minh dân chủ tự do nào như vậy là cố ý phát động một cuộc chiến tranh lạnh mới. Chẳng là gì cả. Trung Quốc là kẻ xâm lược, và các nền dân chủ cần tìm cách ngăn chặn hành vi gây tổn hại và nguy hiểm của nó. Chúng ta phải nhấn mạnh một thực tế rằng chế độ Trung Quốc không chỉ phản đối các giá trị nền tảng của các xã hội tự do, mà còn hoàn toàn không đáng tin cậy, phá vỡ lời hứa của họ bất cứ khi nào mà làm như vậy là phù hợp với Tập.
Hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 6 sẽ là một diễn đàn tốt để bắt đầu xây dựng mối quan hệ đối tác mà một trật tự quốc tế tốt hơn đòi hỏi. Vương quốc Anh sẽ chủ trì cuộc họp và nên tìm kiếm chứng tỏ rằng nước này vẫn có thể đóng một vai trò quốc tế có giá trị, ngay cả sau quyết định gây tổn hại cho họ là việc rời khỏi Liên minh châu Âu .
Các nước G7 - Mỹ, Anh, Canada, Pháp, Đức, Ý và Nhật Bản - đã mời Ấn Độ, Australia và Hàn Quốc tham gia cuộc họp này và tôi hy vọng họ cũng sẽ tham dự các cuộc họp tiếp theo. Xét cho cùng, các nền dân chủ có chung lợi ích trong việc bảo vệ chính họ và các quốc gia khác khỏi các mối đe dọa côn đồ và vi phạm các quy tắc quốc tế của ĐCSTQ.
Đối tác G10 mới này nên thảo luận về hợp tác kỹ thuật số và cộng tác trong các ngành công nghệ cao với tầm nhìn tránh phụ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu của Trung Quốc. Và các chính phủ có thể chia sẻ thông tin về cách tốt nhất để đối đầu với gián điệp, trộm cắp tài sản trí tuệ và những nỗ lực của Trung Quốc sử dụng sự hợp tác nghiên cứu để đánh cắp kiến thức hữu ích cho quân đội và nhà nước mật thám của Trung Quốc.
Nhóm G10 mới, cùng với các quốc gia khác, cần hợp tác chặt chẽ hơn trong các cơ quan của Liên hiệp quốc như WHO, cũng như trong các cơ quan giải quyết nhân quyền và các chính sách phát triển. Chúng ta phải chỉ ra một cách tập thể khi nào Trung Quốc tấn công vào tự do, như họ đã làm một cách quá trắng trợn ở Hồng Kông, hay tấn công vào chính cuộc sống của con người, như ở Tân Cương.
Tương tự, chúng ta nên nói rõ với ông Tập rằng chúng ta sẽ không đứng sang một bên nếu Trung Quốc tăng cường bắt nạt Đài Loan. Mặc dù thách thức chính sách “một Trung Quốc” hiện nay sẽ không phải là khôn ngoan, chúng ta nên hoan nghênh nhiều liên hệ hơn với Đài Loan và thúc đẩy để hòn đảo này giữ vị trí quan sát viên trong hội đồng của WHO. Đài Loan là một nền dân chủ sôi động với thành tích sức khỏe cộng đồng tuyệt vời. Với những đóng góp tài chính to lớn mà các nền dân chủ tài trợ cho WHO, và Đài Loan đã thành công trong việc phát hiện sớm đại dịch ở Trung Quốc, Đài Loan xứng đáng được tổ chức WHO đối xử công bằng.
Các nước G10 là thành viên của NATO cũng sẽ khôn ngoan khi khuyến khích liên minh, do Tổng thư ký NATO đứng đầu, phát triển các chính sách phản ứng đối với hành vi ngày càng đe dọa của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Cuối cùng, mặc dù các nền dân chủ tự do không phải lúc nào cũng có các ưu tiên cho thương mại và đầu tư giống nhau, nhưng họ có lợi ích chung trong việc Tổ chức Thương mại Thế giới hoạt động hiệu quả, để bảo đảm tuân thủ các quy tắc đã được thống nhất và có thẩm quyền. Chính quyền Biden có thể khởi đầu thuận lợi ở đây bằng cách xóa lệnh cấm bổ nhiệm các thẩm phán mới, cho cơ quan phúc thẩm của WTO, cơ quan xét xử các tranh chấp thương mại giữa các nước thành viên.
Mọi người hy vọng rằng các nước thành viên EU sẽ đáp lại những đề xuất như thế này bằng cách thể hiện sự công nhận mối đe dọa mà Trung Quốc gây ra cho tất cả chúng ta. Hiệp định toàn diện về đầu tư giữa EU và Trung Quốc được ký kết gần đây sẽ mang lại rất ít lợi ích cho các nền kinh tế châu Âu. Hơn nữa, một số thành viên EU đang ảo tưởng rằng thỏa thuận sẽ cải thiện tiêu chuẩn lao động ở Trung Quốc và cũng chấm dứt tình trạng lao động cưỡng bức ở đó.
Thật không may, các nhà lãnh đạo châu Âu nói chung, và Thủ tướng Đức Angela Merkel nói riêng, đang giao phó việc châu Âu phát triển vai trò toàn cầu quan trọng của mình cho các bộ phận kinh doanh của Volkswagen và các nhà sản xuất ô tô lớn khác của Đức. Tôi sợ rằng, kết quả là EU đang mắc phải sai lầm địa chiến lược nghiêm trọng liên quan đến cả Trung Quốc và Nga. Chắc chắn rằng Liên minh vẫn còn lưu lại chút ít những giá trị được cho là của nó.
Biden muốn các đối tác nghiêm túc và cam kết trong việc không chỉ ngăn chặn hành vi xấu của ĐCSTQ, mà còn hợp tác với Trung Quốc khi nước này chuẩn bị có tính xây dựng trong các vấn đề như biến đổi khí hậu và kháng thuốc kháng sinh. Làm việc cùng nhau trong những vấn đề như vậy tất nhiên là vì lợi ích của mọi người. Đối với các nền dân chủ trên thế giới, cần phải biết điểm dừng khi hợp tác với Trung quốc.
_ Chris Patten, là thống đốc Hồng Kông cuối cùng của Anh, và là cựu ủy viên EU về các vấn đề đối ngoại, là Hiệu trưởng Đại học Oxford.
