Các cơ quan an ninh nội địa của Trung Quốc đang trải qua một cuộc thanh trừng nghiêm trọng.
Tập Cận Bình muốn tẩy sạch hàng ngũ tham nhũng và bất trung.
Ngày 1 tháng 3 năm 2021. Theo The Economist
Trần H Sa lược dịch.
Đối với các thành viên của lực lượng an ninh nội địa mạnh mẽ gồm 3 triệu người của Trung Quốc, đây hẳn là thời điểm đáng lo ngại sâu sắc. Vào ngày 27 tháng 2, Đảng Cộng sản tuyên bố bắt đầu một cuộc thanh trừng hàng ngũ của họ được mong đợi từ lâu. Nói như các quan chức, nó sẽ liên quan đến việc “quay lưỡi dao vào trong” để moi ra những kẻ bị coi là tham nhũng hoặc không đủ trung thành với đảng và nhà lãnh đạo của nó, Tập Cận Bình. Hơn tám năm dưới sự cai trị sắt máu của Tập, đảng dường như tự hỏi liệu lực lượng bảo vệ quan trọng cho quyền lực của nó có hoàn toàn đáng tin cậy hay không.
Các phương tiện truyền thông do nhà nước kiểm soát đã mô tả đó là chiến dịch lớn nhất kể từ cuối những năm 1990 bên trong hệ thống an ninh nội địa, bao gồm cảnh sát, cảnh sát mật, bộ máy tư pháp và nhà tù. Nó sẽ kéo dài trong khoảng một năm. Mục đích là để bảo đảm rằng các cơ quan này “tuyệt đối trung thành, hoàn toàn trong sạch và tuyệt đối đáng tin cậy”. Các quan chức nói rằng chiến dịch này sẽ giống như "Cuộc chỉnh đốn Diên An" vào đầu những năm 1940. Đó là khi Mao - thủ lĩnh cuộc nổi dậy của cộng sản hồi đó - đã tổ chức một cuộc thanh trừng toàn diện và tàn bạo trong hàng ngũ của đảng, để củng cố quyền kiểm soát của ông ta. Ngôn ngữ như vậy cho thấy rằng nhiều người đứng đầu sẽ thấp thõm khi đảng cố gắng xóa bỏ “chướng khí dày đặc” bao quanh bộ máy an ninh, khắc phục “căn bệnh mãn tính” và bảo đảm nó vẫn là một “Đảng có tên tuổi”.
Điều đáng chú ý, một chiến dịch như vậy được cho là rất cần thiết. Sau khi lên nắm quyền lãnh đạo Trung Quốc vào năm 2012, ông Tập đã phát động cuộc chiến chống tham nhũng khó khăn nhất của Trung Quốc so với nhiều thập kỷ trước. Nó đã dẫn đến việc trừng phạt hàng trăm nghìn quan chức, bao gồm cả những người quyền lực có nguồn gốc an ninh. Một trong số họ là Chu Vĩnh Khang, cựu Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị. Trước khi ông Tập nắm quyền, ông Chu đã giám sát toàn bộ bộ máy thực thi pháp luật. Năm 2015, Chu bị kết án tù chung thân - bề ngoài là vì tội hối lộ và làm rò rỉ bí mật quốc gia. Các quan chức sau đó đã cáo buộc — mà không cho biết chi tiết — rằng ông ta cũng đã tham gia vào “âm mưu chính trị”. Nhiều người tin rằng Chu là một đối thủ của ông Tập. Nhưng vào ngày 3 tháng 2, các nhà điều tra của đảng cho biết cảnh sát đã không loại bỏ được “ảnh hưởng xấu” của Chu bên trong lực lượng và đã không tuân theo đường lối của đảng một cách “đủ thỏa đáng”.
Chỉ trong vài tháng qua, một số quan chức an ninh cao cấp đã bị cơ quan chống tham nhũng của đảng gài bẫy. Nổi bật nhất là Gong Daoan, cảnh sát trưởng Thượng Hải và là một trong những phó thị trưởng của thành phố. Tháng 8 năm ngoái, ông trở thành viên cảnh sát thứ ba có cấp bậc tương đương với cấp thứ trưởng bị đưa vào diện điều tra kể từ đầu năm 2020. Tháng sau, Gong bị tước chức vụ. Vào ngày 1 tháng 3, chính phủ thông báo rằng ông ta đã bị bắt và vụ việc của y đã được chuyển đến các công tố viên.
Các cáo buộc chống lại Gong bao gồm lạm dụng chức vụ để thúc đẩy lợi ích kinh doanh của y và của người khác, tham nhũng liên quan đến việc phê duyệt bổ nhiệm, lạm dụng xe ô tô của cơ quan và thường xuyên tham dự các bữa tiệc, khiến đặt ra những câu hỏi về tính công bằng của y. Nhưng các hành vi vi phạm chính trị bị cáo buộc của Gong được liệt kê trước nhất là : hình thành các phe phái trong đảng và "hoàn toàn thiếu bốn nhận thức", tức là sự cần thiết phải trung thành với đảng và đối với ông Tập, để tuân thủ mệnh lệnh của họ và hoàn toàn tuân thủ đường lối của đảng. Những lời buộc tội như vậy có thể sẽ được nhắm vào nhiều cảnh sát trưởng hơn nửa trong cuộc thanh trừng sắp tới. Sự trung thành của các cơ quan an ninh "ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế của đảng trong sự lãnh đạo nhà nước và sự duy trì ổn định chính trị", một báo cáo chính thức về một cuộc họp của các ông trùm đảng mở đầu chiến dịch toàn quốc, cho biết.
Việc mở màn chiến dịch đã được báo trước vào tháng 7 với các phiên xét xử trong một số lực lượng cảnh sát địa phương, tòa án và văn phòng công tố, cũng như tại hai nhà tù và một cục an ninh nhà nước địa phương (nơi có cảnh sát mật săn lùng những người bất đồng chính kiến và gián điệp). Phụ trách giai đoạn thử nghiệm này là Chen Yixin, một quan chức an ninh cao cấp, kẻ có vẻ là người gỡ rối cho ông Tập — vào tháng 2 năm ngoái, trong những ngày đầu của đại dịch covid-19, Chen được cử đến Vũ Hán để giúp giám sát các nỗ lực nhằm đè bẹp đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng của thành phố trọng tâm. Chen cho biết "giáo dục và chấn chỉnh" lực lượng an ninh là một nhiệm vụ "khẩn cấp và cực kỳ quan trọng". Ông mô tả chiến dịch này là "nạo xương để loại bỏ chất độc, và loại bỏ chất bẩn để mang lại nước ngọt". Cảnh sát vào thời điểm đó đang kết thúc chiến dịch kéo dài 3 năm chống lại các băng nhóm tội phạm và “những chiếc ô bảo vệ” của chúng ở bên trong chính phủ. Nỗ lực đó đã dẫn đến việc tiêu diệt hơn 14.700 nhóm tội phạm. Nhưng dường như nó đã không thành công trong việc thanh trừng cảnh sát.
Giả sử chiến dịch sẽ theo mô hình của các cuộc thử nghiệm năm ngoái, những người tham gia có thể mất một tháng để nghiên cứu các loại hành vi có thể xảy ra. Sau đó, các đối tượng sẽ thực hiện “tự kiểm điểm” và được yêu cầu thừa nhận bất kỳ hành vi sai trái nào. Những lời thú nhận này sẽ được so sánh với những đệ trình khác, bao gồm cả những lời phàn nàn từ các thành viên của công chúng. Trong số 16.000 người có liên quan đến giai đoạn thử nghiệm, hơn 2.200 người đã bị kỷ luật, trong đó có 39 người bị buộc tội chính thức. Nếu các hình phạt được thực hiện với tỷ lệ như nhau trên toàn quốc, thì theo "tính toán tổng thể", như một tờ báo đã mô tả về cuộc thanh trừng, có thể dẫn đến vết đen cho hàng trăm nghìn người.
Nó cũng có thể có lợi cho ông Tập. Cuối năm sau (cuối năm 2022), ông ta sẽ chủ trì một đại hội đảng 5 năm một lần, đại hội này sẽ đánh dấu một thời điểm quan trọng cho vai trò lãnh đạo của Tập. Thông thường, ông được cho là sẽ từ chức tại sự kiện này, bởi đã giữ chức tổng bí thư trong một thập kỷ. Nhưng ông ta không có ý định làm như vậy. Đã có ít dấu hiệu rõ ràng phản đối việc cấp cho ông ta thêm nhiệm kỳ 5 năm. Việc Trung Quốc kiểm soát thành công coronavirus, trái ngược với phản ứng lúng túng của phương Tây, có thể đã củng cố thêm quyền hành của Tập. Nhưng bằng cách siết chặt việc kiềm chế lực lượng an ninh, ông ta có thể chắc chắn hơn rằng, sẽ không có ai dám chống lại ông ta.
