Cơn bão bụi tồi tệ nhất trong một thập kỷ bao phủ Bắc Kinh và miền Bắc Trung Quốc.
Đảng Cộng sản đã đạt được những bước tiến lớn trong việc giảm thiểu ô nhiễm ở Trung Quốc, nhưng một cơn bão hoàn thành từ những cơn gió phương Bắc và sự phục hồi của nền công nghiệp đã tạo ra mức độ ô nhiễm cao, gây nguy hiểm trên toàn quốc.
 |
| Khu trung tâm thương mại ở Bắc Kinh hôm thứ Hai, khi thủ đô chìm trong bão cát….Credit…Gilles Sabrié gởi cho The New York Times. |
Steven Lee Myers…Ngày 15 tháng 3 năm 2021…Theo New York Times.
Trần H Sa lược dịch.
Khi nhà lãnh đạo Trung Quốc, Tập Cận Bình, gặp gỡ các đại biểu Đảng Cộng sản từ Nội Mông vào tuần trước, ông đã kêu gọi họ không ngừng nỗ lực trong cuộc chiến cải thiện môi trường.
Ông nói: “Chúng ta phải tuân thủ khái niệm rằng nước trong và núi xanh thì tốt như núi vàng núi bạc".
Hôm thứ Hai, nhiều vùng của Trung Quốc đã trải qua đúng tình trạng môi trường vẫn đang tồi tệ ra sao.
Cơn bão bụi lớn nhất và mạnh nhất trong một thập kỷ đã quét qua miền bắc Trung Quốc, khiến hàng trăm chuyến bay phải dừng lại, đóng cửa trường học ở một số thành phố và bao phủ hàng chục triệu người - từ Tân Cương ở phía tây xa xôi cho đến biển Bột Hải, theo Dịch vụ khí tượng của Trung Quốc .
Cơn bão xuất hiện sau nhiều tuần sương mù, gợi lại "những thảm họa hàng không " mà đất nước này thường trải qua vài năm trước, phá tan các nỗ lực của chính phủ giải quyết những gì mà đã trở thành một cuộc khủng hoảng chính trị và khủng hoảng sức khỏe cộng đồng.
Những nỗ lực đó đã cải thiện đáng kể chất lượng không khí , đặc biệt là xung quanh thủ đô. Nhưng trong tuần này, ba sức mạnh - sự phục hồi của nền công nghiệp hậu Covid, tác động liên tục của biến đổi khí hậu lên các sa mạc phía bắc Trung Quốc, và một cơn bão cuối mùa đông - đã kết hợp lại để tạo ra một bầu không khí ảm đạm, nguy hiểm, ngột ngạt.
Li Shuo, giám đốc chính sách của tổ chức Hòa bình xanh Trung Quốc, viết trên Twitter : “Bắc Kinh trông giống như đang trải qua một cuộc khủng hoảng sinh thái".
Trong một cuộc phỏng vấn, ông Li cho biết cơn bão hôm thứ Hai là "kết quả của sự thoái hóa đất đai và hệ sinh thái ở phía bắc và phía tây của Bắc Kinh." Ông nói thêm rằng các chất ô nhiễm công nghiệp xung quanh Bắc Kinh cho đến nay đã vượt quá mức trung bình hàng năm của bốn năm qua".
Bụi nổi lên bởi một cơn bảo bất ngờ kèm theo tuyết di chuyển qua Mông Cổ vào cuối tuần qua. Cơn bão đã làm đổ các cột điện ở đó, gây mất điện ở một số khu vực và giết chết ít nhất 9 người.
Ảnh hưởng đã được cảm nhận trên hầu hết miền bắc Trung Quốc. Các phép đo Chỉ số Chất lượng Không khí - do Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ đặt ra - các hạt liên kết cát và bụi trong không khí đã vượt quá mức nguy hiểm. Các chất ô nhiễm được đo bằng độ bụi mịn PM 2.5, hoặc vật chất dạng hạt có kích thước được coi là đặc biệt có hại, cũng ở mức cao nguy hiểm.
Tại Bắc Kinh, chính quyền yêu cầu trẻ em, người già và người bệnh ở trong nhà, và mọi người khác tránh hoạt động không cần thiết ở bên ngoài. Tình trạng ô nhiễm khiến không khí chuyển sang màu vàng cam vào buổi sáng và xám xịt như súp vào buổi chiều, dự kiến sẽ kéo dài đến sáng thứ Ba.
Nhiều cư dân đã phản ứng bằng sự hài hước châm biếm.
Một cư dân mạng lan truyền trên mạng hình ảnh trụ sở mang tính biểu tượng của mạng truyền hình nhà nước Trung Quốc ghép với bức ảnh chụp từ bộ phim khoa học viễn tưởng kinh điển năm 2017, “Blade Runner 2049”. Một hình ảnh khác cho thấy tàu vũ trụ và các nhân vật từ “Ultraman”, một loạt phim siêu anh hùng của Nhật Bản, đang diễu hành qua sự u ám của Bắc Kinh.
Với những cải thiện về chất lượng không khí trong những năm gần đây, những cư dân mới của Bắc Kinh lần đầu tiên được trải nghiệm không khí như thế này.
Wang Wei, một sinh viên 23 tuổi tốt nghiệp đại học vừa chuyển đến Bắc Kinh từ Hà Nam, một tỉnh ở miền Trung Trung Quốc cho biết: “Tôi không thể nhìn thấy tòa nhà bên kia đường…Tôi không nghĩ bầu trời có thể có màu vàng như thế này."
Môi trường vẫn là một vấn đề nhạy cảm về mặt chính trị đối với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Ông Tập đã nhiều lần kêu gọi một “cuộc cách mạng xanh” trong nền kinh tế Trung Quốc, và năm ngoái, ông cam kết rằng Trung Quốc sẽ đẩy nhanh nỗ lực giảm lượng khí thải carbon, thứ đã góp phần gây ra biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, ô nhiễm đã được chứng minh là một thách thức nguy hiểm khi các quan chức tiếp tục ưu tiên phát triển kinh tế.
Các cuộc họp quốc hội vừa kết thúc gần đây đã diễn ra trong nhiều ngày bị ô nhiễm nặng nề, được cho là do gia tăng sản xuất thép và xi măng. Nhiều nhóm môi trường thất vọng vì kế hoạch phát triển 5 năm mới được thông qua tại các cuộc họp đó ở Bắc Kinh không bao gồm các đề xuất cụ thể hơn của chính phủ trong việc giải quyết biến đổi khí hậu.
Mặc dù vậy, những lời hô hào của ông Tập đôi khi có vẻ lôi kéo các quan chức vào cuộc. Tuần trước, Bộ Sinh thái và Môi trường đã cảnh báo chính quyền Đường Sơn, trung tâm sản xuất thép của đất nước ở tỉnh Hà Bắc, sau khi phát hiện ra rằng bốn nhà máy thép đã không giảm sản lượng để giảm ô nhiễm.
Tại Nội Mông, một khu vực phía bắc Trung Quốc mà các đại biểu của khu vực đang họp với ông Tập ở Bắc Kinh, ấn bản ở địa phương này của tờ Nhân dân Nhật báo đã đăng một bài báo về những nỗ lực chống sa mạc hóa, nguyên nhân dẫn đến các cơn bão bụi. Bài báo xuất hiện vào thứ Hai vừa qua đúng khi tình trạng ô nhiễm tồi tệ nhất trong nhiều năm đang xảy ra.
Nó tuyên bố: “Những bãi cát vàng đang biến mất và những cây xanh đang nở rộ".
_ Albee Zhang và Elsie Chen đóng góp nghiên cứu.
