Tổng giám đốc WHO nói vội vàng coi nhẹ lý thuyết Covid-19 rò rỉ từ phòng thí nghiệm là 'hấp tấp'
Tedros nói 'các tai nạn từng xảy ra' trong phòng thí nghiệm và kêu gọi Trung Quốc minh bạch hơn.
 |
| Tedros Adhanom Ghebreyesus, giám đốc WHO, cho biết ông đang yêu cầu Trung Quốc minh bạch hơn khi các nhà khoa học tìm kiếm nguồn gốc của coronavirus, và thừa nhận còn quá sớm để bác bỏ rằng đại dịch có thể có liên quan đến rò rỉ từ phòng thí nghiệm Ảnh: Laurent Gilliéron/AP. |
Associated Press…Thứ sáu 16 Tháng 7 2021… Theo The Guardian.
Trần H Sa lược dịch.
Người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới thừa nhận còn quá sớm để loại trừ mối liên hệ tiềm năng giữa đại dịch Covid-19 và rò rỉ từ phòng thí nghiệm, và cho biết ông đang yêu cầu Trung Quốc minh bạch hơn khi các nhà khoa học tìm kiếm nguồn gốc của coronavirus.
Trong một sự khởi đầu hiếm hoi, từ sự trì hoãn thường thấy ở ông ấy với các quốc gia thành viên hùng mạnh, tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết việc tiếp cận dữ liệu gốc là một thách thức đối với nhóm quốc tế đã đến Trung Quốc vào đầu năm nay, để điều tra nguồn gốc của Covid-19. Các ca bệnh đầu tiên của con người được xác định tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc.
Tedros nói với các phóng viên rằng cơ quan y tế Liên Hiệp Quốc có trụ sở tại Geneva đang "yêu cầu Trung Quốc thực sự minh bạch, cởi mở và hợp tác, đặc biệt là về thông tin, dữ liệu gốc mà chúng tôi yêu cầu vào những ngày đầu của đại dịch."
Ông nói rằng đã có một "sự vội vã quá sớm" để loại trừ lý thuyết rằng virus có thể đã thoát khỏi một phòng thí nghiệm của chính phủ Trung Quốc ở Vũ Hán - vốn đã làm suy yếu báo cáo tháng 3 của WHO, ở đó kết luận rằng rò rỉ từ phòng thí nghiệm là "cực kỳ khó xảy ra".
Ông Ted Tedros nói, bản thân tôi là một kỹ thuật viên trong phòng thí nghiệm, tôi là một nhà miễn dịch học, và tôi đã làm việc trong phòng thí nghiệm và các tai nạn trong phòng thí nghiệm đã từng xảy ra. "Đó là điều phổ biến."
Ông nói rằng WHO đang đặt nền tảng cho các cuộc điều tra mới về vấn đề Covid-19 đến từ đâu, nói thêm "chúng tôi hy vọng sẽ có sự hợp tác tốt hơn để đi đến tận cùng của những gì đã xảy ra."
Trong những tháng gần đây, ý tưởng rằng đại dịch đã bắt đầu bằng cách nào đó từ trong phòng thí nghiệm - và có lẽ liên quan đến một loại virus được thiết kế - đã thu hút sự quan tâm, đặc biệt là khi Tổng thống Joe Biden ra lệnh tình báo Mỹ xem xét để đánh giá khả năng vào tháng Năm.
Trung Quốc phản ứng một cách hung hăng, lập luận rằng những nỗ lực liên kết nguồn gốc Covid-19 với một phòng thí nghiệm là có động cơ chính trị, và cho thấy virus có thể đã bắt đầu ở nước ngoài. Tại cuộc họp thường niên của các bộ trưởng y tế trong WHO vào mùa xuân, Trung Quốc nói rằng việc tìm kiếm nguồn gốc Covid-19 trong tương lai nên tiếp tục - ở các quốc gia khác.
Hầu hết các nhà khoa học nghi ngờ rằng coronavirus có nguồn gốc từ dơi, nhưng con đường chính xác mà lần đầu tiên nó nhảy sang người - thông qua một động vật trung gian hoặc theo một cách khác - vẫn chưa được xác định. Thông thường phải mất nhiều thập kỷ mới loại bỏ được nguồn gốc tự nhiên của một loại virus ký sinh trên động vật như Ebola hoặc Sars.
Tedros nói rằng "kiểm tra những gì đã xảy ra, đặc biệt là trong các phòng thí nghiệm của chúng ta, rất quan trọng" để xác định đại dịch có bất kỳ liên kết nào với phòng thí nghiệm hay không.
"Chúng ta cần thông tin, thông tin trực tiếp về tình hình của phòng thí nghiệm này là gì, trước và khi bắt đầu đại dịch", người đứng đầu WHO nói và cho biết thêm rằng sự hợp tác của Trung Quốc là rất quan trọng. "Nếu chúng tôi nhận được thông tin đầy đủ, chúng tôi có thể loại trừ (virus có liên kết với phòng thí nghiệm)."
Trong suốt đại dịch, Tedros đã nhiều lần ca ngợi Trung Quốc về tốc độ ngăn chặn và tính minh bạch của nó, mặc dù các quan chức cao cấp trong nội bộ của WHO nắm bắt được sự gây xáo trộn từ các đối tác Trung Quốc của họ.
 |
| Các thành viên của nhóm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) điều tra nguồn gốc coronavirus Covid-19 đến Viện Virus học Vũ Hán bằng ô tô…./ Ảnh: Héctor Retamal/AFP/Getty Images |
Nhiều chuyên gia y tế công cộng cũng đã kêu gọi một cuộc kiểm tra độc lập về nguồn gốc Covid-19, cho rằng WHO không có quyền lực chính trị để tiến hành những phân tích pháp lý như vậy, và cơ quan LHQ đã thất bại sau hơn một năm cần trích xuất các chi tiết quan trọng từ Trung Quốc.
Jamie Metzl, người đã lãnh đạo một nhóm các nhà khoa học kêu gọi một cuộc điều tra nguồn gốc rộng lớn hơn, hoan nghênh những bình luận của Tedros nhưng nói rằng thật "đáng tiếc và nguy hiểm" khi hiện tại không có kế hoạch cho một cuộc thăm dò được dẫn đầu bởi các chuyên gia bên ngoài cơ quan y tế Liên Hiệp Quốc .
Bất kỳ phái đoàn nào do WHO dẫn đầu đến Trung Quốc cũng bị đòi hỏi phải có sự chấp thuận của chính phủ cho phép mọi chuyên gia đến nước này, cũng như cho phép đến thăm các vị trí thực địa, và chính phủ Trung Quốc được phê duyệt cuối cùng về bất kỳ báo cáo nào của chuyến đi. Giám đốc cơ quan khẩn cấp của WHO, bác sĩ Michael Ryan nói rằng trước đây cơ quan này hoạt động bằng sự đồng thuận và không thể bắt buộc phải có sự hợp tác của các quốc gia .
Lời kêu gọi minh bạch của Tedros đã được lặp lại bởi Bộ trưởng Y tế Đức, Jens Spahn, người đã kêu gọi các quan chức Trung Quốc cho phép cuộc điều tra về nguồn gốc của virus được tiến hành.
"Cho đến nay chúng tôi đánh giá cao sự hợp tác của chính phủ Trung Quốc đối với nhiệm vụ ban đầu" Spahn nói. "Nhưng điều đó vẫn chưa đủ."
Hôm thứ Năm, ủy ban khẩn cấp của WHO đã cảnh báo rằng các biến thể Covid-19 mới, và nguy hiểm hơn được dự kiến sẽ lây lan trên toàn thế giới, khiến việc ngăn chặn đại dịch trở nên khó khăn hơn.
Thông báo này càng trở thành tin xấu khi một số quốc gia đang chiến đấu với một làn sóng lây nhiễm mới bởi các biến thể mới, cụ thể là biến thể Delta lần đầu tiên được xác định ở Ấn Độ.
"Đại dịch không gần kết thúc ở đâu đó", ủy ban cảnh báo trong một tuyên bố hôm thứ Năm sau một cuộc họp vào một ngày trước đó.
Chủ tịch ủy ban Didier Houssin thừa nhận với các phóng viên rằng "những xu hướng gần đây là đáng lo ngại".
Ông cho biết, đã qua một năm rưỡi sau khi lần đầu tiên WHO tuyên bố cái gọi là "Mối quan tâm của quốc tế về tình trạng khẩn cấp của sức khỏe cộng đồng" (PHEIC) - mức cảnh báo cao nhất của nó - "chúng tôi vẫn đang chạy theo virus này và virus vẫn đang chạy theo chúng tôi".
