Trung Quốc là nạn nhân mới nhất của vấn đề Hồi giáo Pakistan
 |
| Hậu quả của vụ tấn công xe buýt hôm thứ Tư, khiến 12 người thiệt mạng, chín người trong số đó là người Trung Quốc (Ảnh: AFP qua Getty Images) |
Kunwar Khuldune Shahid,…Ngày 19 tháng 7 năm 2021, …Theo The Spectator.
Trần H Sa lược dịch.
Chín kỹ sư Trung Quốc đã thiệt mạng trong một vụ nổ gần đập thủy điện Dasu của Pakistan vào thứ Tư tuần trước. Ban đầu chính phủ nói rằng xe buýt của họ bị 'hỏng máy' khiến nó lao xuống khe núi, nhưng sau khi Bắc Kinh quyết định gửi các nhà điều tra của riêng mình đến hiện trường, cuối cùng các quan chức thừa nhận rằng tai nạn là do một cuộc tấn công khủng bố .
Trung Quốc hiện đã hoãn hoạt động ở Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan trị giá 65 tỷ đô la (47 tỷ bảng Anh), một mạng lưới gồm các đường bộ và các dự án cơ sở hạ tầng. Chương trình miêu tả khoản đầu tư nước ngoài lớn nhất của Bắc Kinh, và là một phần quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường. Mặc dù không ai nhận trách nhiệm về vụ tấn công hôm thứ Tư, nhưng vụ nổ đã được dàn dựng vào thời điểm khi mà nhiều nhóm chiến binh đang nhắm vào sự hiện diện của Trung Quốc ở nước này.
Kể từ khi khánh thành dự án năm 2015, kết nối khu vực Balochistan của Pakistan với Tân Cương, những người ly khai Baloch đã nhắm mục tiêu vào các dự án của Trung Quốc trong tỉnh. Khu vực này được chỉ định là một 'hãn quốc' độc lập trong những tháng trước khi chia cắt, nhưng cuối cùng đã bị điều hành bởi nhà nước Hồi giáo mới. Kết quả là, nó đã chứng kiến hàng thập kỷ các công ty kinh doanh của quân đội giám sát việc khai thác các nguồn tài nguyên phong phú của mình, khiến những người ly khai tuyên bố nó là một 'lãnh thổ bị chiếm đóng'. Trong khi đó, người dân địa phương rình rập Trung Quốc như là cường quốc thuộc địa mới nhất, với các dân quân như Quân đội Giải phóng Balochistan phát động nhiều cuộc tấn công khủng bố nhằm vào ngành công nghiệp Trung Quốc.
Nhưng các cuộc tấn công cấp cao nhất không đến từ những người ly khai Baloch mà đến từ Taleban ở Pakistan. Vào tháng 4, nhóm này đã cho nổ một quả bom gắn trên xe tại khách sạn sang trọng nhất của tỉnh, nơi mà đại sứ Trung Quốc đang ở.
Những kẻ cực đoan đã có thể tận dụng tình cảm chống Trung Quốc, sự kiện này càng trở nên trầm trọng thêm nữa bởi cuộc đàn áp người Hồi giáo Duy ngô Nhĩ. Islamabad đã không giúp đỡ tình hình : những người tị nạn Duy ngô Nhĩ sống ở Pakistan được cho là đã bị bắt cóc và chuyển giao cho chính quyền Trung Quốc. Người Balochs nhìn thấy một sự tàn nhẫn phi lý ở Hành lang, đang liên kết hai dân tộc thiểu số bị đàn áp. Và vì vậy, ngay cả khi Taleban ở Afghanistan cấm các chiến binh Duy ngô Nhĩ gia nhập hàng ngũ của họ trong một nỗ lực cố giành sự hổ trợ của Trung Quốc, thì các đối tác của họ (Taleban) ở Pakistan đang dần biến những lời hùng biện chống phương Tây của họ thành một câu chuyện chống Trung quốc.
Pakistan hiện đang hoạt động dưới ảnh hưởng hoàn toàn của Trung Quốc - thậm chí là phụ thuộc - đã trao cho Bắc Kinh quyền kiểm soát quá mức dưới thể thức Hành lang Kinh tế. Từ việc tuyên truyền trên toàn cầu câu chuyện Trung Quốc không đối xử tàn tệ với người Duy ngô Nhĩ, đến việc chấp nhận các điều khoản thương mại do Bắc Kinh quy định, sự phục tùng của Islamabad là không thể chấp nhận được.
Trung Quốc ngày nay đầu tư rất nhiều vào một Pakistan độc tài do quân đội thống trị, từ khai thác các tài nguyên địa phương, đến thực thi các thỏa thuận kinh tế bất cân xứng nặng nề, đến việc lập bản đồ một tương lai kỹ thuật số toàn trị, đến tăng cường ảnh hưởng của quân đội đối với các dự án cơ sở hạ tầng và lần lượt là ảnh hưởng của quân đội đối với nhà nước. Tuy nhiên, nếu có một mặt trận mà ở đó Pakistan không tuân theo chỉ thị của Trung Quốc, đó là sự thất bại trong việc tiêu diệt hoàn toàn các nhóm thánh chiến ở trong nước.
Bắc Kinh đã tức tối bởi sự chậm trễ dai dẳng của dự án, cuộc tấn công tuần trước đã tái khẳng định sự thất vọng của họ ở Islamabad. Điều này đã được thể hiện một cách khéo léo bởi biên tập viên của trang truyền thông nhà nước Trung Quốc, Global Times, họ đã tweet rằng 'tên lửa và lực lượng đặc biệt của Trung Quốc có thể được đưa vào hành động' chống lại các thủ phạm tấn công khủng bố vào công nhân Trung Quốc 'nếu khả năng của Pakistan là không đủ'.
Vấn đề đối với Islamabad là chính sách đối ngoại của Pakistan đang hướng tới việc đẩy mạnh Taleban ở nước láng giềng Afghanistan. Pakistan đang tiếp tục một kế hoạch đã có hàng thập kỷ cho Nam Á, Kashmir và Kabul nói riêng, với nhóm nắm quyền quân sự tin rằng một khu vực Hồi giáo sẽ phù hợp với lợi ích của Pakistan trước Ấn Độ giáo của Ấn Độ. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa Taleban Afghanistan dễ bảo bằng ngoại giao, và chế độ Đại Ấn độ giáo ở Ấn Độ đang đặt một thanh chắn vào những công việc đó của Pakistan.
Người Hồi giáo tràn vào các khu vực của riêng họ gây nguy cơ, đặc biệt là khi Trung Quốc dính líu vào đó, nhưng cũng có lợi ích của nó. Quân đội Pakistan sử dụng các nhóm thánh chiến để nhắm vào các nhóm dân tộc chủ nghĩa thiểu số và kiểm soát họ bằng sự lãnh đạo dân sự. Giả định hãi hùng là rằng, các chiến binh thánh chiến có thể bị thuần phục để rồi săn lùng những nạn nhân cụ thể như họ đã giết chết hơn 80.000 người Pakistan.
Bây giờ, Pakistan phải đối mặt với nhiệm vụ thuyết phục Bắc Kinh rằng, họ có thể bảo vệ cơ sở hạ tầng và công dân của Trung Quốc khỏi các nhóm này, ngay cả khi họ không thể tự bảo vệ mình. Điều đó đòi hỏi phải từ bỏ cam kết đã có hàng thập kỷ của Pakistan với thánh chiến Nam Á, mặc dù để phù hợp với một thương hiệu mới của loại chủ nghĩa toàn trị kỳ cục.
