Nhà nước Hồi giáo Khorasan, hay còn gọi là ISIS-K là gì?
Được thành lập vào năm 2015, nhóm người Afghanistan từ ISIS, được coi là kẻ thù của lực lượng Hoa Kỳ và Taliban.
 |
| Các nạn nhân của một vụ tấn công liều chết tại sân bay của Kabul đang được đưa đến bệnh viện hôm thứ Năm. Credit…Victor J. Blue for The New York Times. |
Azi Paybarah, Ngày 27 tháng 8 năm 2021… Theo The New York Times.
Trần H Sa lược dịch.
Ngay sau hai vụ nổ khiến hàng chục người thiệt mạng hôm thứ Năm , trong đó có ít nhất 13 lính Mỹ và hàng chục thường dân ở bên ngoài sân bay chính của Afghanistan, Tổng thống Biden thề sẽ trả thù.
“Chúng tôi sẽ không quên,” ông Biden nói từ Tòa Bạch Ốc. "Chúng tôi sẽ truy lùng các ông và bắt các ông trả giá."
Đây là những gì chúng tôi biết về nhóm khủng bố đã xác nhận gây ra vụ tấn công.
ISIS-K là gì?
Nhóm này được gọi là Nhà nước Hồi giáo thuộc tỉnh Khorasan , ISIS-K hay ISIS-KP, là một chi nhánh của ISIS ở Afghanistan, mà hai người tiền nhiệm của ông Biden đã tìm cách tiêu diệt. ISIS-K, được thành lập vào năm 2015 bởi Taliban người gốc Pakistan bất mãn, nhỏ hơn, mới hơn và bao gồm một phiên bản Hồi giáo cực đoan hơn so với Taliban vừa lật đổ chính phủ Afghanistan do Mỹ hậu thuẫn, sau một chiến dịch đẫm máu kéo dài 20 năm.
Theo một báo cáo từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, ISIS-K “coi thường các biên giới quốc tế ” và hình dung lãnh thổ của chúng vượt quá các quốc gia mang khái niệm đại diện cho một dân tộc, như Afghanistan và Pakistan. ”
Cái tên Khorasan có nghĩa là “ Vùng đất của Mặt trời ”. Khorasan có liên quan đến một khu vực lịch sử bao gồm các phần của Iran, Afghanistan và Pakistan, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế.
Gốc rễ của nó là gì?
Vô số tổ chức khủng bố gây chiến với các lực lượng Hoa Kỳ và các đồng minh đã phối hợp chặt chẻ với nhau, liên kết và cạnh tranh với nhau để giành quyền tối cao.
Vụ tấn công khủng bố giết chết gần 3.000 người trên đất Mỹ vào ngày 11 tháng 9 năm 2001, được dàn dựng bởi Al Qaeda, nhóm khủng bố lúc bấy giờ do Osama Bin Laden cầm đầu. Để đối phó với những cuộc tấn công đó, các lực lượng Hoa Kỳ đã xâm lược Afghanistan, lật đổ chính phủ Taliban che chắn cho Bin Laden, và sau đó là Iraq, nơi mà Tổng thống George W. Bush nói rằng cần phải có một cuộc tấn công chủ động chống lại chủ nghĩa khủng bố.
Sau khi Mỹ xâm lược Iraq năm 2003, một nhánh của Al Qaeda đã ly khai và thành lập cái gọi là caliphate - một chế độ thần quyền Hồi giáo - ở nhiều vùng rộng lớn của Iraq và Syria. Vào thời kỳ đỉnh cao, lãnh thổ của tổ chức này có kích thước bằng nước Anh. Phe ly khai đó, được gọi là Nhà nước Hồi giáo, hay ISIS, am hiểu về mạng xã hội hơn Al Qaeda, tổ chức này đã quay các video dài, được dàn dựng một cách thô thiển, đôi khi là từ những nơi ẩn náu trong hang động của chúng. ISIS cũng thu hút một thế hệ chiến binh trẻ hơn, một phần bằng cách hứa hẹn vinh quang và phần thưởng ngay lập tức cho những người sẵn sàng chiến đấu với kẻ thù của chúng.
Năm 2015, ISIS thông báo rằng họ đang mở rộng sang khu vực Khorasan.
Kẻ thù của chúng là ai?
Giống như các nhóm khủng bố khác, ISIS-K đã nhắm mục tiêu vào các lực lượng Hoa Kỳ, đồng minh và thường dân của Mỹ. Nhưng không giống như những tổ chức khác, ISIS-K công khai chiến đấu với các tổ chức Hồi giáo cực đoan khác, như Taliban.
Trên thực tế, trong số những người thiệt mạng trong vụ tấn công tại sân bay ở Kabul tuần này có ít nhất 28 chiến binh Taliban, Reuters đưa tin .
ISIS-K phần lớn trái ngược với Taliban, và hai nhóm đã chiến đấu tranh giành chính quyền, đặc biệt là ở miền đông Afghanistan. Các chuyên gia cho biết, kể từ năm 2017, ISIS-K đã chịu trách nhiệm cho khoảng 250 vụ đụng độ với các lực lượng an ninh của Mỹ, Afghanistan và Pakistan.
Gần đây hơn, các thủ lĩnh ISIS-K đã lên án việc Taliban tiếp quản Afghanistan, nói rằng phiên bản cai trị Hồi giáo của Taliban là không đủ cứng rắn.
Nhưng không phải Trump đã tiêu diệt ISIS ?
Vào tháng 10 năm 2019, Tổng thống Trump tuyên bố đang khiến cho Abu Bakr al-Baghdadi thất bại, ông nói trong một bài phát biểu rằng hắn là “người sáng lập và lãnh đạo ISIS, tổ chức khủng bố tàn nhẫn và bạo lực nhất trên thế giới”. Ông Trump tiếp tục nói: "Chúng tôi đã tiêu hủy 100% caliphate của hắn vào tháng 3 năm nay." (năm 2019).
Vào tháng 1 năm 2020, vài ngày sau khi Mỹ giết chết một chỉ huy quân sự cấp cao Qasem Soleimani, ông Trump một lần nữa khoe khoang về việc đã tiêu diệt "100% ISIS và lãnh thổ caliphate của nó." Ông cũng nói rằng Abu Bakr al-Baghdadi "đang cố gắng xây dựng lại caliphate của ISIS một lần nữa và đã thất bại."
Rõ ràng, nó không phải là 100 phần trăm.
Trước khi Abu Bakr al-Baghdadi qua đời, hắn ta đã mở rộng tổ chức và cho các thuộc cấp hành động ở phạm vi đáng kể. ISIS khuyến khích những người theo chúng hành động một mình hoặc từng nhóm nhỏ. Vào thời điểm đó Hassan Abu Hanieh, một chuyên gia người Jordan về các nhóm cực đoan cho biết “loại bỏ được thủ lĩnh chứ không loại bỏ được tổ chức”.
Ông cảnh báo, ISIS “đã tạo ra một cấu trúc mới ít tập trung hơn, và nó sẽ tiếp tục, ngay cả khi không có Abu Bakr al-Baghdadi”.
Năm 2016, một năm sau khi được thành lập, ISIS-K đã ở quy mô đỉnh cao, với khoảng 3.000 đến 4.000 chiến binh, theo ước tính của các nhà phân tích. Con số này đã bị cắt giảm một nửa sau khi nhóm này bị nhắm mục tiêu bởi các cuộc không kích của Mỹ và các cuộc đột kích của biệt kích Afghanistan.
_ Azi Paybarah là một phóng viên đưa tin nóng sốt, có trụ sở tại New York. Anh ấy là một công dân New York suốt đời và tốt nghiệp Đại học tại Albany.
