Liệu Mỹ có thể giành chiến thắng bằng cách hủy bỏ toàn cầu hóa?

Nhận xét nhanh của Ian Bremmer: Bắt đầu tuần của bạn và thật là một môi trường địa chính trị lạ thường mà tất cả chúng ta đều đang có ngay bây giờ.

Tác giả Ian Bremmer.... 14 Tháng Tư , 2025....Gzero Media.

Lăng kính vĩ mô  là Hoa Kỳ, đất nước của tôi, đã trở thành động lực chính của sự bất ổn địa chính trị trên trường quốc tế. Quốc gia hùng mạnh nhất thế giới, nền kinh tế lớn nhất thế giới, quê hương của đồng tiền dự trữ toàn cầu. Tuy nhiên, đồng thời, cho đến nay Mỹ có hệ thống chính trị rối loạn chức năng, ăn cắp và không tự do nhất trong các nền dân chủ công nghiệp tiên tiến, so với Nhật Bản hoặc Đức hoặc Pháp hoặc Anh hoặc Canada, Úc, New Zealand, Hàn Quốc. Đó là những gì chúng ta đang xem xét ngay bây giờ. Và tất nhiên, đó là một điều thực sự khó khăn đối với hầu hết mọi người để điều hướng.

Nó đang diễn ra kịch tính nhất trong thương mại toàn cầu với thuế quan khổng lồ đến từ Hoa Kỳ. Và không rõ ai sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất, nhưng rõ ràng là mọi người sẽ bị ảnh hưởng. Đây không phải là một môi trường tốt cho bất kỳ ai. Bạn muốn nói về những người chiến thắng? Thực sự không có bất kỳ người chiến thắng nào khi bạn đang hủy bỏ toàn cầu hóa. Thật đau đớn đối với hầu hết mọi người ở Hoa Kỳ. Nó đau đớn cho các tập đoàn đa quốc gia, nó đau đớn cho người tiêu dùng, nó đau đớn cho bạn bè và đối thủ của Hoa Kỳ trên toàn thế giới. Cho dù đó là Trung Quốc, châu Âu, Nhật Bản, Nam bán cầu, tuỳ vào bạn đặt tên cho nó, mọi người đều bị ảnh hưởng, nền kinh tế của mọi người sẽ trở nên tồi tệ hơn, tăng trưởng toàn cầu sẽ tồi tệ hơn. Tất cả chúng ta sẽ cảm nhận được điều đó trong túi tiền, trong danh mục đầu tư. Sự không chắc chắn, một lượng lớn sự không chắc chắn được thúc đẩy và thúc đẩy liên tục bởi quốc gia hùng mạnh nhất thế giới khó điều hướng và tạo ra nhiều chi phí hơn.

Bây giờ, các thị trường rõ ràng vui mừng vì đã có sự rút lui từ Hoa Kỳ, từ Trump, đặc biệt là mức thuế hơn 10% đối với hầu hết các quốc gia được giảm trong khoảng 90 ngày, ngoại lệ cho điện tử và iPhone, ít nhất là cho đến bây giờ, đối với Trung Quốc, v.v. Nhưng chắc chắn không rõ những miễn trừ đó sẽ kéo dài bao lâu và điều gì sẽ xảy ra sau đó. Và ngay cả khi chúng ta đang ở hiện tại, với thuế quan bổ sung 10% đối với tất cả mọi người và lệnh cấm vận thương mại đáng kể đối với hầu hết hàng hóa giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, hai quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới, điều đó đã đưa chúng ta trở lại những năm 1930 về môi trường thuế quan toàn cầu, và cũng vào thời điểm mà mọi thứ đang diễn ra nhanh hơn nhiều. rằng hiệu quả lớn hơn nhiều, sự kết nối toàn cầu và chuỗi cung ứng quan trọng hơn nhiều.

Vì vậy, đó là một vấn đề thực sự. Điều đó sẽ không sớm được quản lý bởi vì sẽ không ai đột nhiên tin rằng, ồ, được rồi, bây giờ tôi đã có một thỏa thuận với Hoa Kỳ, và điều đó sẽ không bị đảo lộn trong một tuần, trong một tháng hoặc trong một năm. Vì vậy, số lượng phòng ngừa rủi ro mà bạn phải làm về mặt kinh tế sẽ mang tính cấu trúc và to lớn. Bây giờ, các quốc gia trên thế giới muốn đạt đượccác thỏa thuận với Hoa Kỳ vì rất tốn kém nếu không làm như vậy, và tôi nghĩ rằng Bộ trưởng Tài chính Bessent, cũng như Tổng thống Trump, hoàn toàn đúng về điều đó. Và chúng tôi thấy rằng đặc biệt bạn có phái đoàn Nhật Bản đến trong tuần này, rất nhiều điều họ muốn làm để  bảo đảm rằng Mỹ và Nhật Bản có một mối quan hệ thương mại có nhiều chức năng hơn trong tương lai. Các quốc gia trên thế giới sẽ tìm cách thực hiện các thỏa thuận tương đối nhanh, đặc biệt là các nước nhỏ hơn, nghèo hơn.

Nhưng cũng vậy, một thay đổi cấu trúc thậm chí còn lớn hơn là mọi người sẽ cố gắng phòng ngừa rủi ro. Trong nhiều thập kỷ nay, chúng ta đã nói và ngày càng nói về sự nguy hiểm của việc tiếp xúc quá nhiều với Trung Quốc. Và ngày càng tăng, trong hơn năm năm qua, ý tưởng giảm rủi ro cho các khoản đầu tư, rủi ro của bạn, cách xa Trung Quốc. Điều đó hiện đang chuyển sang các cuộc trò chuyện về việc giảm thiểu rủi ro cho Hoa Kỳ, điều cực kỳ khó thực hiện, và dù sao đi nữa, ngày càng cấp bách. Và vì vậy, chúng ta thấy điều này đang xảy ra trên toàn thế giới ngay bây giờ. EU và Mỹ Latinh đang tìm cách tăng tốc và tạo ra nhiều khả năng cho thỏa thuận thương mại của họ, EU-Mercosur (sự hợp tác giữa Bắc và Nam bán cầu), so với trước khi Mỹ áp thuế tất cả các mức thuế này vì nó tạo ra các lựa chọn thay thế cho việc tăng cường thương mại.

Chúng ta thấy Ấn Độ hiện đang chuyển sang theo dõi nhanh mối quan hệ thương mại của họ và cải thiện chúng với Vương quốc Anh, với Úc, với EU, với nhiều quốc gia khác. Chúng ta thấy Trung Quốc, Tập Cận Bình, thực hiện một chuyến đi nhanh chóng đến Đông Nam Á và muốn bảo đảm rằng họ có thể mở rộng thương mại và giảm bớt các quy định và hạn chế chung quanh điều đó. Tập Cận Bình lần đầu tiên đến Việt Nam và ký 45 thỏa thuận mới về hợp tác kinh tế với họ. Và họ sẽ làm được nhiều hơn nữa. Họ sẽ cố gắng làm điều đó với người châu Âu, với Nam bán cầu. Rộng hơn, Canada, cố gắng tham gia chặt chẽ hơn nhiều với người châu Âu, vân vân, vân vân, vân vân.

Làm thế nào để Hoa Kỳ giành chiến thắng ở đây? Và câu trả lời là tôi không thấy điều đó, và tôi không thấy điều đó không chỉ vì tôi nghĩ sẽ rất khó để thuyết phục các quốc gia rằng họ cần phải ngừng phòng ngừa rủi ro với Mỹ và chỉ làm việc để đạt được một thỏa thuận tốt hơn với Hoa Kỳ, mà còn vì Hoa Kỳ không chỉ chọn cuộc chiến này. Mỹ đang chọn tất cả các loại chiến đấu cùng một lúc. Mỹ đồng thời đang tấn công các quốc gia khác về thương mại, họ cũng đang cố gắng làm cho mình kém hấp dẫn hơn đối với khách du lịch đến Hoa Kỳ, khiến người khách lo lắng hơn rằng họ có thể sẽ bị đối xử như họ ở vào một thị trường mới nổi khi họ đến Mỹ. Điện thoại thông minh của họ sẽ bị lục lọi và họ có thể bị giam giữ, thậm chí có thể bị bắt. Rất nhiều người lo lắng về điều đó. Bạn truy cập vào các chủ đề Reddit, tất cả bạn bè của tôi bên ngoài Hoa Kỳ đến Mỹ, họ ngày càng lo lắng về điều đó.

Bạn đã có những cuộc chiến với Hoa Kỳ về các vấn đề dân chủ và xuất khẩu các thuật toán và thông tin sai lệch làm suy yếu các nền dân chủ trên toàn thế giới. Bạn thấy Hoa Kỳ tranh cãi với các quốc gia khác về lãnh thổ, cho dù đó là với Greenland và Đan Mạch hay Panama hoặc Canada. Bạn thấy người Mỹ đang tìm cách làm việc với người Nga trên đầu các đồng minh thân cận nhất của họ trong G7. Vì vậy, họ không chỉ chọn một trận đấu, họ đang chọn rất nhiều trận đấu cùng một lúc và đồng thời họ cũng chọn các trận đấu trong nước ở nhà. Hoa Kỳ đang cố gắng hủy bỏ sự kiểm soát và cân bằng đối với cơ quan hành pháp, đối với tổng thống, làm suy yếu pháp quyền và làm cho Hoa Kỳ trở thành một nơi kém hấp dẫn hơn về lâu dài để kinh doanh, sinh sống, giáo dục, tuỳ vào bạn đặt tên cho lãnh vực nào đó.

Vì vậy, vì tất cả những lý do đó, điều này đối với tôi - và tôi hy vọng tôi sai - trông giống như hành động tự làm hại bản thân địa chính trị kỳ lạ nhất mà tôi đã chứng kiến. Đó là Brexit, nhưng trên quy mô toàn cầu. Và các bạn của tôi, tất cả những gì tôi có thể nói với các bạn là hãy thắt dây an toàn và chúng ta sẽ theo dõi điều này trong tương lai. Vậy là xong, và tôi sẽ nói chuyện với tất cả các bạn sớm.

--------------

_ Tác giả Ian Bremmer.

_ Trần HSa lược dịch từ GZero Media... 16/4/2025.