Tuần tra trên vùng biển tranh chấp, mánh lới thống trị của Mỹ và Trung Quốc
Helene COOPER. 30 tháng 3 năm 2016. Theo New York Times
Trần H Sa lược dịch
Trên tàu The USS Chancellorsville, trong vùng biển Đông - khi con tàu tuần dương của hải quân ở trong vùng biển tranh chấp ngoài khơi quần đảo Trường Sa thì lời cảnh báo hăm dọa vang lên qua hệ thống liên lạc của tàu: "Biến đi...những anh chàng nhiều chuyện....Biến đi những con người nhiều chuyện ".
Khi các thủy thủ của "nhóm người nhiều chuyện" cảnh giác và ổn định vị trí trên khắp con tàu, một tàu khu trục nhỏ của hải quân Trung Quốc xuất hiện trên đường chân trời, lù lù tiến đến tuần dương hạm Chancellorsville, từ hướng Mischief Reef, hồi tuần trước. Đáng báo động hơn, một máy bay trực thăng Trung Quốc cất cánh từ con tàu khu trục này bay thẳng đến tàu tuần dương của Mỹ.
"Đây là chiến hạm Hải quân Mỹ đang tuần tra," Thiếu úy Anthony Giancana nói vào radio của mình từ cầu tàu, cố gắng liên hệ với chiếc máy bay trực thăng. "Hãy liên lạc qua tần số 121.5 hoặc 243."
Đáng ngại thay, không có phản ứng.
Ở đây, trong vùng biển thanh bình bên ngoài quần đảo Trường Sa và quần đảo Hoàng Sa - trong đó bao gồm các rạn san hô, các bải ngầm và những cồn đá thấp - Hoa Kỳ và Trung Quốc đang xử dụng mánh khóe để dành sự thống trị ở Thái Bình Dương. Từ Mischief Reef, nơi Trung Quốc đang xây dựng một căn cứ quân sự, bất chấp tuyên bố của Việt Nam và Philippines; bãi cạn Scarborough, nơi Trung Quốc đang xây dựng và trang bị các tiền đồn trên lãnh thổ tranh chấp cách xa đất liền, hai lực lượng hải quân gần như liên tục ở trong tình trạng báo động.
 |
| Thuyền viên lau chùi một máy bay MH-60 trên boong tàu của tuần dương hạm Chancellorsville khi chạy trên biển Đông/. Credit Bryan Denton cung cấp cho The New York Times |
Mục tiêu của Mỹ là giữ cho Biển Đông, một trong những tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới, mở cửa cho tất cả các đối tượng giao thông hàng hải. Nhưng các quan chức chính quyền đang ngày càng lo ngại rằng, căng thẳng sẽ chỉ tồi tệ hơn nếu ban hội thẩm phân xử ở toà trọng tài The Hague ra phán quyết như được mong đợi trong những tháng tới, về một trường hợp do Philippines trình tòa vào năm 2013, cáo buộc Trung Quốc thực hiện một "yêu cầu quá mức" với gần hết biển Đông.
Tại Lầu Năm Góc hai tuần trước, một ngày trước cuộc họp của nhóm an ninh quốc gia của ông Obama để thảo luận về việc mở rộng của Trung Quốc ở Thái Bình Dương, Tướng Joseph F. Dunford Jr., Chủ tịch tham mưu trưởng liên quân, nói với Đô đốc. Harry B. Harris Jr., chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ, trong khu tiếp tân của văn phòng Bộ trưởng Quốc phòng Ashton B. Carter.
"Ông có đi đến chiến tranh ở bãi cạn Scarborough?" Tướng Dunford hỏi Đô đốc Harris, trong một cuộc trò chuyện tình cờ nghe được bởi một nhà báo. Nếu Đô đốc Harris trả lời, thì cũng không thể nghe được.
Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đã cho thấy rõ ràng rằng họ không muốn một cuộc chiến tranh với Trung Quốc trên một nhóm đảo không có người ở.
Nhưng Nhà Trắng cũng không muốn nhường Biển Đông cho Trung Quốc, đó là những gì mà các quan chức chính quyền lo sợ sẽ xảy ra, nếu Bắc Kinh tiếp tục con đường hiện tại của mình. James R. Clapper, giám đốc tình báo quốc gia của Obama, nói với Ủy ban Quân vụ Thượng viện hồi tháng trước rằng," vào đầu năm tới Trung Quốc sẽ có năng lực đáng kể để nhanh chóng triển khai sức mạnh quân sự đáng kể đối với khu vực."
Điều đó có nghĩa rằng các nước khác cuối cùng có thể cần sự cho phép của Bắc Kinh mới được đi qua vùng biển buôn bán nhộn nhịp.
Và trong thời điểm như vậy, chính quyền Obama đang gửi các tàu tuần tra hải quân chạy thông qua quần đảo Trường Sa và các chuổi đảo khác đang tranh chấp trong khu vực, để xác định thông báo rằng vùng biển là tự do cho mọi người. Chừng 700 tàu tuần tra Mỹ đã tiến hành tuần tra trong những năm qua, các quan chức Hải quân nói. Ba tuần trước, tàu sân bay John C. Stennis và bốn tàu chiến khác của Mỹ đi tới biển Đông để diển tập theo thường lệ, các quan chức Lầu Năm Góc cho biết, có nghĩa là để truyền tải thông điệp, rằng Hoa Kỳ là cường quốc quân sự thống trị trong khu vực.
Trên tàu Chancellorsville vào tuần trước, những giây phút - căng thẳng - nặng nề trôi qua khi phi công trực thăng của Trung Quốc từ chối trả lời. Chiếc máy bay trực thăng lượn quanh và cuối cùng bay trở lại tàu khu trục nhỏ của Trung Quốc, sau đó tiếp tục hướng về phía tàu chiến Mỹ. Tại đài chỉ huy, thuyền trưởng Curt A. Renshaw, người đã bỏ qua buổi tắm sáng của mình để phóng nhanh lên cầu tàu khi máy bay trực thăng của Trung Quốc tiến đến, hội ý với các sĩ quan của ông.
 |
| Thiếu úy Anthony Giancana, 25 tuổi , người Minneapolis, tìm kiếm một hướng dẫn hàng hải cho các tàu hải quân khi Chancellorsville thình lình gặp tàu khu trục nhỏ của Trung Quốc. Credit Bryan Denton cho The New York Times |
Gần ghế của thuyền trưởng, một bản sao của "Tàu chiến đấu của Jane" được mở ở trang 144: "Tàu khu trục nhỏ của Trung quốc."
"Trước đây, bạn có bao giờ bị theo dỏi ?" thuyền trưởng Renshaw hỏi thiếu úy Kristine Mun, một sĩ quan hải hành. Ông quay sang thiếu úy Niles Li, một trong vài sĩ quan biết nói tiếng Trung Quốc, và lớn tiếng kinh ngạc về việc máy bay trực thăng Trung Quốc từ chối trả lời những tin nhắn vô tuyến.
Cuối cùng, khi tàu khu trục nhỏ của Trung Quốc còn cách sáu dặm và nhìn thấy rõ bằng mắt thường trên đường chân trời, tín hiệu vô tuyến liên lạc giửa hai tàu kêu tanh tách với âm ngữ mang phong cách tiếng Anh. "Tàu chiến 62 Hải quân Mỹ . ... Đây là tàu chiến 575 của Trung Quốc."
Và như thế, bắt đầu một cuộc khiêu vũ ngoại giao phức tạp.
"Đây là Tàu chiến 62 của Mỹ. Chào buổi sáng, quý vị. Thật là một ngày dễ chịu trên biển, hết. "
Không phản hồi.
"Đây là tàu 62 của Mỹ. Chào buổi sáng, quý vị. Thật là một ngày dễ chịu được ở trên biển, hết. "
Vẫn không trả lời.
Thuyền trưởng Renshaw quay sang thiếu úy Li, ông nói : "Bạn lên tiếng đi,". "Họ không thể giả vờ làm như họ không biết tiếng Trung Quốc."
"Tàu chiến Trung Quốc 575, đây là tàu chiến 62 của Mỹ, '' thiếu úy Li nói bằng tiếng Trung Quốc. "Hôm nay là một ngày nắng đẹp cho một chuyến đi biển, hết."
 |
| Thiếu úy Giancana gửi một thông điệp tới tàu khu trục nhỏ của Trung Quốc đang bắt đầu theo dỏi tàu Chancellorsville. Credit Bryan Denton cho The New York Times |
Đột nhiên, tín hiệu vô tuyến kêu tanh tách một lần nữa khi tàu khu trục nhỏ trả lời bằng tiếng Trung Quốc: " Tàu chiến 62 của Mỹ, đây là tàu chiến Trung Quốc 575. Thời tiết hôm nay là tuyệt vời. Vui mừng được gặp các bạn trên biển. "
Thiếu úy Li trả lời, cũng bằng tiếng Trung Quốc: "Đây là Tàu chiến 62 của Mỹ. Thời tiết thực sự tuyệt vời. Cũng vui mừng được gặp các bạn, hết. "
Cuộc điện đàm sơ bộ bị bỏ qua, tàu Trung Quốc bắt tay vào việc cần làm, chuyển sang tiếng Anh. "kể từ khi khởi hành từ cảng nhà, các bạn đã đi bao lâu ? Hết."
Thuyền trưởng Renshaw ngay lập tức lắc đầu. "Không, chúng tôi không trả lời điều đó. Tôi sẽ không bao giờ hỏi anh điều đó ".
Thiếu úy Giancana đánh tín hiệu vô tuyến một lần nữa. " Tàu 575 Trung Quốc, đây là Tàu 62 Hải quân Mỹ . Chúng tôi không nói về lịch trình của chúng tôi. Nhưng chúng tôi đang tận hưởng thời gian của chúng tôi trên biển, hết. "
Và trên chuyến đi như là hai tàu chiến, mỗi chiếc chở theo tên lửa, ngư lôi và pháo hạng nặng, đối mặt nhau qua một cuộc trao đổi với những nhận xét lịch sự về thời tiết trên biển. Để thử nghiệm xem liệu Trung Quốc có công khai theo dỏi hay không, tàu Chancellorsville quay lại, và các sĩ quan đứng lại và chờ đợi.
Một tiếng hét đến từ một một trong những sĩ quan thuộc hạ của thuyền trưởng Renshaw: "Nó quay lại kìa, thưa ngài!" Tàu Chancellorsville bây giờ đã có một cái đuôi. Nhưng trong bao lâu ?
Rõ ràng chiếc tàu chiến Trung Quốc cũng muốn có một câu trả lời cho câu hỏi đó.
"Tàu 62 Hải quân Mỹ, đây là Tàu 575 Hải quân Trung Quốc ," một tin nhắn mới. "Bạn có tiếp tục chuyến hành trình dài hạn trên biển? hết."
Một điều không thể chấp nhận khác. Điều Trung Quốc gây ấn tượng có thể là một sự thừa nhận cố hữu của Trung quốc, rằng họ có quyền được biết thời gian dự kiến của chuyến đi. Và đó không được xem là tự do hàng hải. Thuyền trưởng Renshaw nói.
"Đây là Tàu 62 Hải quân Mỹ , '' thuyền trưởng Renshaw trả lời. "Này anh bạn, tất cả các chuyến đi của chúng tôi đều ngắn bởi vì chúng tôi tận hưởng thời gian của chúng tôi trên biển mà không có vấn đề chúng tôi đang ở xa nhà bao lâu. Hết."
Khi nó xảy ra, tàu Trung Quốc đã có một câu trả lời sẵn sàng cho điều đó.
"Tàu 62 Hải quân Mỹ , đây là Tàu 575 Hải quân Trung Quốc ," trả lời. "bắt chước điều đó, tôi sẽ ở cùng với bạn trong những ngày tiếp theo. Hết."
Đó là hôm thứ Ba. Ngày thứ Tư, tàu khu trục nhỏ của Trung Quốc được thay thế bởi một khu trục hạm tấn công, đi theo tàu chiến của Hải quân cho đến nửa đêm thứ Năm, khi các tàu của Mỹ ra khỏi biển Đông.
Eric Schmitt góp phần tường trình từ Washington.
Xem qua câu chuyện, tưởng chừng như đơn giản. Tuy nhiên, trong bối cảnh một cường quốc đang lên cùng hoạt động quân sự trong một khu vực vốn có sẳn một cường quốc khác đang tồn tại từ trước; động thái khiêu khích của hải quân Trung quốc có thể đem lại một hậu quả to lớn, mà sự cọ xát giửa 2 nước Anh và Đức trong năm 1914 đã tạo nên trận đệ nhất thế chiến.
Mời xem qua Chiếc bóng năm 1914 rơi trên Thái Bình Dương
(Người dịch )
