Làm thế nào để đối phó với chế độ nguy hiểm nhất thế giới.
Donald Trump vật lộn với nhiệm vụ khó khăn nhất của mình.
Ngày 22 tháng 4 năm 2017.Theo Economist
Trần H Sa lược dịch
Bắc Triều Tiên có thể gây bối rối như nó đang gây hoang mang. Đó là một chế độ quân chủ Mác xít cha truyền con nối. Nó có lãnh đạo tối cao trẻ nhất thế giới và cũng là lâu đời nhất. Đương kim bạo chúa, Kim Jong Un, ở độ tuổi 30; và ông nội của anh ta, Kim Il Sung, là “chủ tịch vĩnh cửu” mặc dù đã qua đời vào năm 1994. Để chào mừng sinh nhật ông nội của Kim ngày 15 Tháng Tư, cháu nội của Kim ra lệnh cho máy bay chiến đấu bay trình diễn với một hình đánh vần ra tuổi của ông ấy : 105. Kim Jong Un cũng ra lệnh cho một cuộc diễu hành khổng lồ, với những người lính diễn hành theo kiểu bước đi cứng nhắc không gập đầu gối và tên lửa gắn trên xe tải. Một dàn hợp xướng nam hát “Hòa bình được bảo đảm bởi cánh tay của chúng ta”, ngay cả khi chính quyền đe dọa tạo nên cơn mưa hạt nhân hủy diệt kẻ thù của mình và đang xây dựng một tên lửa được thiết kế để bay tới được lục địa Hoa Kỳ.
Đối phó với ông "thiên tử" con nít hiếu chiến sẽ là một nhiệm vụ khó khăn nhất của Donald Trump. Nó cũng sẽ là thử thách lớn đầu tiên của ông ta trong việc xử lý các mối quan hệ như thế nào với Trung Quốc, quốc gia đang thay đổi như là một siêu cường đang nổi lên, thách thức hoà bình và sự thống trị của người Mỹ ở châu Á (xem báo cáo đặc biệt của chúng tôi ). Không có lựa chọn nào tốt cả, nhưng khi đi đến điều gì đó tồi tệ kém nhất, sẽ đòi hỏi sự hiểu biết ở cả chế độ của Kim lẫn mảnh ghép địa chính trị châu Á như thế nào để được phù hợp. Nó cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn. Đáng ngại thay, khi nói đến Bắc Triều Tiên, ông Trump nói rằng ông chỉ có chút ít, và phó tổng thống , Mike Pence, nói rằng “tất cả các tùy chọn” đều đang bàn.
Muốn làm điều gì đó một cách nhanh chóng là lôi kéo về mặt cảm xúc. Bắc Triều Tiên là một chế độ độc tài đẫm máu, cực kỳ ghê tởm, nơi mà bất kỳ một gợn ý không trung thành nào đó sẽ bị trừng phạt bởi trại cải tạo (gulag) hoặc cái chết. Kim từng tống giam trẻ em vì những tội phạm trong tư tưởng của cha mẹ chúng, và từng giết hại người thân của anh ta chỉ do một ý thích chợt nảy ra. Viễn cảnh về một người đàn ông như vậy đe dọa Los Angeles là đau đớn. Tuy nhiên, một tấn công phủ đầu vào Bắc Triều Tiên sẽ là việc làm liều lĩnh không thể tin được. Các thiết bị hạt nhân của nó được dấu kín, có thể ẩn sâu trong lòng đất. Tên lửa của nó được phân tán trên các bệ phóng di động. Tokyo ở ngay bên kia Biển Nhật Bản. Seoul, thủ đô của hòa bình, thủ đô của Hàn Quốc tư bản chủ nghĩa, chỉ cách biên giới một vài dặm. Pháo binh và tên lửa thông thường của phương Bắc có thể tàn phá nó; một cuộc xung đột có thể nhanh chóng biến thành xung đột hạt nhân và giết chết hàng triệu người.
Ông Trump không thể nào muốn khởi động một cuộc chiến tranh. Hành động quân sự của Trump ở Syria và Afghanistan cho thấy rằng ông ta tỏ ra thận trọng hơn so với những gì mà ông ta đã khoác lác ầm ỉ. Nhưng ngay cả việc tạo ra ấn tượng rằng, ông có thể tấn công trước là một điều nguy hiểm. Nếu Kim tin rằng một cuộc tấn công của Mỹ sắp xảy ra, anh ta có thể ra lệnh tấn công hạt nhân phủ đầu, với những hậu quả tai hại. Vì vậy, ông Trump nên hạ nhiệt những khoe khoang xảo biện của mình ngay lập tức.
Người mê thương lượng gặp kẻ chuyên phá bỉnh đàm phán
Kim hành xử hợp lý với mọi tính cách lập dị của mình . Anh ta nhìn Muammar Qadaffi của Libya từ bỏ chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy mối quan hệ tốt hơn với phương Tây - và kết thúc với cái chết. Anh ta nhìn thấy kho vũ khí hạt nhân của mình như là một sự bảo đảm rằng chế độ của anh ta, và anh ta sẽ sống sót. (Mặc dù anh ta sẽ là tự sát nếu xử dụng nó.) Ông Trump có thể không cần thay đổi suy nghĩ của mình nhiều. Biện pháp trừng phạt kinh tế mà qua đó gây hại cho người dân của Kim sẽ không làm mất bữa ăn trưa của Kim. Các cuộc tấn công mạng, qua đó có thể giải thích bằng sự thất bại của một số vụ phóng tên lửa gần đây, có thể bị chậm lại nhưng không ngăn cản được Kim. Mỹ có thể giải quyết bài toán hóc búa Hàn Quốc chỉ với sự giúp đỡ của Trung Quốc.
Trung Quốc có đòn bẩy đối với Kim. Nó chiếm 85% thương mại nước ngoài của Bắc Triều Tiên và có thể cắt nguồn cung cấp dầu cho Bắc Triều Tiên. Nhưng lợi ích của Trung Quốc thi không giống như Mỹ. Bắc Triều Tiên là đồng minh của nó. Các lãnh đạo Trung Quốc không thích chế độ Kim, nhưng họ không muốn nhìn thấy nó sụp đổ và Bắc Triều Tiên hợp nhất - theo phong cách Đức - với miền Nam dân chủ. Trung Quốc lo ngại, điều đó có nghĩa là đánh mất một bộ đệm có giá trị. Có 28.500 lính Mỹ đồn trú ở miền Nam; Trung Quốc không muốn họ có mặt tại biên giới của nó.
Để ngăn chặn CHDCND Triều Tiên - và tiến hành một chính sách đối ngoại thành công với phạm vi rộng hơn - ông Trump phải học cách nói chuyện với Trung Quốc. Bản năng của ông ấy là đàm phán. Tuần trước ông đã tweet rằng, ông đã nói với Tập Cận Bình, chủ tịch Trung Quốc, rằng “một thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ tốt hơn cho Trung quốc nếu họ giải quyết vấn đề Bắc Triều Tiên!” Sau đó, ông giải thích rằng quyết định của mình không gán cho Trung Quốc là kẻ thao túng tiền tệ - như ông từng đe dọa - là một vật trao đổi để Trung Quốc giúp đỡ vượt qua nỗi khó khăn về Bắc Triều Tiên. Thả bỏ mối đe dọa tiền tệ là chủ trương đúng đắn, nhưng cách tiếp cận giao dịch của ông Trump dành cho một chính sách ngoại giao hoàn toàn là một đường lối sai.
Trung Quốc rất thích chia cắt thế giới theo thế tay đôi - nhằm chiếm lĩnh các khu vực ảnh hưởng - với các cường quốc thống trị khu vực, và kinh doanh thuận lợi ở các nơi khác. Mỹ từ lâu đã là người giám hộ của một cái gì đó khác hơn : một trật tự dựa trên luật lệ áp dụng cho mọi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, và qua đó đã củng cố hòa bình tương đối và tăng trưởng đáng chú ý của thế giới kể từ năm 1945. Trump có vẻ khinh miệt trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ này, đó là điều đáng lo ngại. Thế giới sẽ trở thành một nơi nguy hiểm hơn nếu Mỹ bắt đầu để cho Trung Quốc phá vỡ các quy tắc (ví dụ, ở Biển Đông), để đổi lấy sự giúp đỡ giải quyết bất cứ vấn đề nào xảy ra như báo chí loan tin. Một phản ứng tốt hơn đối với sự trỗi dậy của Trung Quốc sẽ là nước Mỹ phải tăng cường trật tự dựa trên luật lệ và mời Trung Quốc tham gia với vai trò tích cực hơn. Than ôi, ông Trump khó có khả năng làm điều này.
Vì vậy, hy vọng tốt nhất là ông ta hay nhà các nhà ngoại giao của ông thuyết phục Trung Quốc rằng, vì lợi ích riêng của Trung quốc mà nó nên kiềm chế Bắc Triều Tiên. Và cách để làm điều này là nói chuyện với chính Bắc Triều Tiên, không phải là chuyện nhân dân tệ hoặc công việc làm thép của Mỹ.
Ba thế hệ họ Kim là đã đủ
Trung Quốc chẵng lợi lộc gì nếu Bắc Triều Tiên gây mất ổn định khu vực Đông Á, hoặc bắt đầu một cuộc chạy đua vũ trang khu vực, mà qua đó dẫn Nhật Bản và Hàn Quốc xây dựng kho vũ khí hạt nhân của riêng mình. Ông Trump nên trấn an các đồng minh của ông ở Tokyo và Seoul rằng họ nên vẫn còn ở dưới sự bảo hộ của chú Sam. Nhưng ông cũng phải đối phó với những lo ngại của Trung Quốc. Cuối cùng, ông có thể minh bạch rằng việc đóng băng và sau đó hạ giảm chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên là mục tiêu của mình chứ không phải là việc thay đổi chế độ Kim. Ông cũng có thể bảo đảm rằng, nếu miền Bắc sụp đổ vào vòng tay của miền Nam, Mỹ sẽ duy trì quân đội của nó ở phía nam của ranh giới Bắc-Nam hiện hành. Trung Quốc ghét phải thừa nhận rằng triều đại Kim có lẽ không thể kéo dài, nhưng nó không liều lĩnh lên kế hoạch cho khả năng đó.
Thông điệp quan trọng đối với Kim y như đối với những người tiền nhiệm của anh ta là, nếu miền Bắc xử dụng vũ khí hạt nhân của mình, chế độ này sẽ bị xóa sạch. Về lâu dài, tái thống nhất đất nước là điều nên làm và không thể tránh khỏi. Trong khi đó, ông thiên tử con nít có thể bị ngăn chặn.
----------------------|||-------------------------
 |
| Kim Jong Un |
Ngày 22 tháng 4 năm 2017.Theo Economist
Trần H Sa lược dịch
Bắc Triều Tiên có thể gây bối rối như nó đang gây hoang mang. Đó là một chế độ quân chủ Mác xít cha truyền con nối. Nó có lãnh đạo tối cao trẻ nhất thế giới và cũng là lâu đời nhất. Đương kim bạo chúa, Kim Jong Un, ở độ tuổi 30; và ông nội của anh ta, Kim Il Sung, là “chủ tịch vĩnh cửu” mặc dù đã qua đời vào năm 1994. Để chào mừng sinh nhật ông nội của Kim ngày 15 Tháng Tư, cháu nội của Kim ra lệnh cho máy bay chiến đấu bay trình diễn với một hình đánh vần ra tuổi của ông ấy : 105. Kim Jong Un cũng ra lệnh cho một cuộc diễu hành khổng lồ, với những người lính diễn hành theo kiểu bước đi cứng nhắc không gập đầu gối và tên lửa gắn trên xe tải. Một dàn hợp xướng nam hát “Hòa bình được bảo đảm bởi cánh tay của chúng ta”, ngay cả khi chính quyền đe dọa tạo nên cơn mưa hạt nhân hủy diệt kẻ thù của mình và đang xây dựng một tên lửa được thiết kế để bay tới được lục địa Hoa Kỳ.
Đối phó với ông "thiên tử" con nít hiếu chiến sẽ là một nhiệm vụ khó khăn nhất của Donald Trump. Nó cũng sẽ là thử thách lớn đầu tiên của ông ta trong việc xử lý các mối quan hệ như thế nào với Trung Quốc, quốc gia đang thay đổi như là một siêu cường đang nổi lên, thách thức hoà bình và sự thống trị của người Mỹ ở châu Á (xem báo cáo đặc biệt của chúng tôi ). Không có lựa chọn nào tốt cả, nhưng khi đi đến điều gì đó tồi tệ kém nhất, sẽ đòi hỏi sự hiểu biết ở cả chế độ của Kim lẫn mảnh ghép địa chính trị châu Á như thế nào để được phù hợp. Nó cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn. Đáng ngại thay, khi nói đến Bắc Triều Tiên, ông Trump nói rằng ông chỉ có chút ít, và phó tổng thống , Mike Pence, nói rằng “tất cả các tùy chọn” đều đang bàn.
Muốn làm điều gì đó một cách nhanh chóng là lôi kéo về mặt cảm xúc. Bắc Triều Tiên là một chế độ độc tài đẫm máu, cực kỳ ghê tởm, nơi mà bất kỳ một gợn ý không trung thành nào đó sẽ bị trừng phạt bởi trại cải tạo (gulag) hoặc cái chết. Kim từng tống giam trẻ em vì những tội phạm trong tư tưởng của cha mẹ chúng, và từng giết hại người thân của anh ta chỉ do một ý thích chợt nảy ra. Viễn cảnh về một người đàn ông như vậy đe dọa Los Angeles là đau đớn. Tuy nhiên, một tấn công phủ đầu vào Bắc Triều Tiên sẽ là việc làm liều lĩnh không thể tin được. Các thiết bị hạt nhân của nó được dấu kín, có thể ẩn sâu trong lòng đất. Tên lửa của nó được phân tán trên các bệ phóng di động. Tokyo ở ngay bên kia Biển Nhật Bản. Seoul, thủ đô của hòa bình, thủ đô của Hàn Quốc tư bản chủ nghĩa, chỉ cách biên giới một vài dặm. Pháo binh và tên lửa thông thường của phương Bắc có thể tàn phá nó; một cuộc xung đột có thể nhanh chóng biến thành xung đột hạt nhân và giết chết hàng triệu người.
Ông Trump không thể nào muốn khởi động một cuộc chiến tranh. Hành động quân sự của Trump ở Syria và Afghanistan cho thấy rằng ông ta tỏ ra thận trọng hơn so với những gì mà ông ta đã khoác lác ầm ỉ. Nhưng ngay cả việc tạo ra ấn tượng rằng, ông có thể tấn công trước là một điều nguy hiểm. Nếu Kim tin rằng một cuộc tấn công của Mỹ sắp xảy ra, anh ta có thể ra lệnh tấn công hạt nhân phủ đầu, với những hậu quả tai hại. Vì vậy, ông Trump nên hạ nhiệt những khoe khoang xảo biện của mình ngay lập tức.
Người mê thương lượng gặp kẻ chuyên phá bỉnh đàm phán
Kim hành xử hợp lý với mọi tính cách lập dị của mình . Anh ta nhìn Muammar Qadaffi của Libya từ bỏ chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy mối quan hệ tốt hơn với phương Tây - và kết thúc với cái chết. Anh ta nhìn thấy kho vũ khí hạt nhân của mình như là một sự bảo đảm rằng chế độ của anh ta, và anh ta sẽ sống sót. (Mặc dù anh ta sẽ là tự sát nếu xử dụng nó.) Ông Trump có thể không cần thay đổi suy nghĩ của mình nhiều. Biện pháp trừng phạt kinh tế mà qua đó gây hại cho người dân của Kim sẽ không làm mất bữa ăn trưa của Kim. Các cuộc tấn công mạng, qua đó có thể giải thích bằng sự thất bại của một số vụ phóng tên lửa gần đây, có thể bị chậm lại nhưng không ngăn cản được Kim. Mỹ có thể giải quyết bài toán hóc búa Hàn Quốc chỉ với sự giúp đỡ của Trung Quốc.
Trung Quốc có đòn bẩy đối với Kim. Nó chiếm 85% thương mại nước ngoài của Bắc Triều Tiên và có thể cắt nguồn cung cấp dầu cho Bắc Triều Tiên. Nhưng lợi ích của Trung Quốc thi không giống như Mỹ. Bắc Triều Tiên là đồng minh của nó. Các lãnh đạo Trung Quốc không thích chế độ Kim, nhưng họ không muốn nhìn thấy nó sụp đổ và Bắc Triều Tiên hợp nhất - theo phong cách Đức - với miền Nam dân chủ. Trung Quốc lo ngại, điều đó có nghĩa là đánh mất một bộ đệm có giá trị. Có 28.500 lính Mỹ đồn trú ở miền Nam; Trung Quốc không muốn họ có mặt tại biên giới của nó.
Để ngăn chặn CHDCND Triều Tiên - và tiến hành một chính sách đối ngoại thành công với phạm vi rộng hơn - ông Trump phải học cách nói chuyện với Trung Quốc. Bản năng của ông ấy là đàm phán. Tuần trước ông đã tweet rằng, ông đã nói với Tập Cận Bình, chủ tịch Trung Quốc, rằng “một thỏa thuận thương mại với Mỹ sẽ tốt hơn cho Trung quốc nếu họ giải quyết vấn đề Bắc Triều Tiên!” Sau đó, ông giải thích rằng quyết định của mình không gán cho Trung Quốc là kẻ thao túng tiền tệ - như ông từng đe dọa - là một vật trao đổi để Trung Quốc giúp đỡ vượt qua nỗi khó khăn về Bắc Triều Tiên. Thả bỏ mối đe dọa tiền tệ là chủ trương đúng đắn, nhưng cách tiếp cận giao dịch của ông Trump dành cho một chính sách ngoại giao hoàn toàn là một đường lối sai.
Trung Quốc rất thích chia cắt thế giới theo thế tay đôi - nhằm chiếm lĩnh các khu vực ảnh hưởng - với các cường quốc thống trị khu vực, và kinh doanh thuận lợi ở các nơi khác. Mỹ từ lâu đã là người giám hộ của một cái gì đó khác hơn : một trật tự dựa trên luật lệ áp dụng cho mọi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, và qua đó đã củng cố hòa bình tương đối và tăng trưởng đáng chú ý của thế giới kể từ năm 1945. Trump có vẻ khinh miệt trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ này, đó là điều đáng lo ngại. Thế giới sẽ trở thành một nơi nguy hiểm hơn nếu Mỹ bắt đầu để cho Trung Quốc phá vỡ các quy tắc (ví dụ, ở Biển Đông), để đổi lấy sự giúp đỡ giải quyết bất cứ vấn đề nào xảy ra như báo chí loan tin. Một phản ứng tốt hơn đối với sự trỗi dậy của Trung Quốc sẽ là nước Mỹ phải tăng cường trật tự dựa trên luật lệ và mời Trung Quốc tham gia với vai trò tích cực hơn. Than ôi, ông Trump khó có khả năng làm điều này.
Vì vậy, hy vọng tốt nhất là ông ta hay nhà các nhà ngoại giao của ông thuyết phục Trung Quốc rằng, vì lợi ích riêng của Trung quốc mà nó nên kiềm chế Bắc Triều Tiên. Và cách để làm điều này là nói chuyện với chính Bắc Triều Tiên, không phải là chuyện nhân dân tệ hoặc công việc làm thép của Mỹ.
Ba thế hệ họ Kim là đã đủ
Trung Quốc chẵng lợi lộc gì nếu Bắc Triều Tiên gây mất ổn định khu vực Đông Á, hoặc bắt đầu một cuộc chạy đua vũ trang khu vực, mà qua đó dẫn Nhật Bản và Hàn Quốc xây dựng kho vũ khí hạt nhân của riêng mình. Ông Trump nên trấn an các đồng minh của ông ở Tokyo và Seoul rằng họ nên vẫn còn ở dưới sự bảo hộ của chú Sam. Nhưng ông cũng phải đối phó với những lo ngại của Trung Quốc. Cuối cùng, ông có thể minh bạch rằng việc đóng băng và sau đó hạ giảm chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên là mục tiêu của mình chứ không phải là việc thay đổi chế độ Kim. Ông cũng có thể bảo đảm rằng, nếu miền Bắc sụp đổ vào vòng tay của miền Nam, Mỹ sẽ duy trì quân đội của nó ở phía nam của ranh giới Bắc-Nam hiện hành. Trung Quốc ghét phải thừa nhận rằng triều đại Kim có lẽ không thể kéo dài, nhưng nó không liều lĩnh lên kế hoạch cho khả năng đó.
Thông điệp quan trọng đối với Kim y như đối với những người tiền nhiệm của anh ta là, nếu miền Bắc xử dụng vũ khí hạt nhân của mình, chế độ này sẽ bị xóa sạch. Về lâu dài, tái thống nhất đất nước là điều nên làm và không thể tránh khỏi. Trong khi đó, ông thiên tử con nít có thể bị ngăn chặn.
